بيماري‌هاي چشم سالمندان

با افزايش سن، چشم‌هاي ما دستخوش تغييراتي مي‌شود؛ مثلا انعطاف‌پذيري بخش‌هايي از آن کاهش پيدا مي‌کند ‌و در نتيجه ما نمي‌توانيم به خوبي روي فاصله‌هاي نزديک متمرکز شويم. گاهي سلول‌هاي درون مايع زجاجيه چشم به‌صورت توده‌هايي درمي‌آيند که باعث ايجاد احساس مگس‌پران در ميدان ديدمان مي‌شود.
يکشنبه، 12 دی 1389
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
بيماري‌هاي چشم سالمندان

بيماري‌هاي چشم سالمندان
بيماري‌هاي چشم سالمندان


 

نويسنده: علي ملائكه




 
با افزايش سن، چشم‌هاي ما دستخوش تغييراتي مي‌شود؛ مثلا انعطاف‌پذيري بخش‌هايي از آن کاهش پيدا مي‌کند ‌و در نتيجه ما نمي‌توانيم به خوبي روي فاصله‌هاي نزديک متمرکز شويم. گاهي سلول‌هاي درون مايع زجاجيه چشم به‌صورت توده‌هايي درمي‌آيند که باعث ايجاد احساس مگس‌پران در ميدان ديدمان مي‌شود.
اين تغييرات جزو روند طبيعي سالمندي است. در این مقاله بيماري‌هاي چشمي مربوط به سن شامل 4 بيماري عمده‌اند: آب سياه (گلوکوم)،‌آب مرواريد (کاتاراکت)، تحليل لکه زرد مربوط به سن و اختلال شبکه مربوط به ديابت. اين 4 بيماري ممکن است بدون سرو صدا در طول دوران سالمندي شما پيشرفت کنند ‌و بينايي شما را مورد تهديد قرار دهند. افراد 65 سال به بالا، بيشتر در معرض اين بيماري‌ها هستند. با اين حال، توجه دقيق به سلامت چشم‌ها و معاينه‌هاي منظم آنها مي‌تواند به شما کمک کند تا بينايي خود را در سنين بالا حفظ کنيد. به خصوص که در سنين بالا توانايي انجام مستقل کارها براي فرد اهميت پيدا مي‌کند و بينايي صحيح در اين زمينه نقشي کليدي دارد. برخي مشکلات شايع بينايي در دوران سالمندي را با هم مرور مي‌کنيم.

آب سياه يا گلوکوم
 

‌آب سياه يا گلوکوم مي‌تواند به عصب بينايي چشم شما آسيب بزند. ديد خوب به سلامت عصب بينايي وابسته است. چشم داراي سيستم زهکشي مايع است. مايع شفاف (زلاليه) به طور منظم به اتاقک جلويي چشم وارد و از آن خارج مي‌شود و بافت‌هاي مجاور را تغذيه مي‌کند و فشار درون چشم را در حد طبيعي براي هر فرد نگه مي‌دارد. اما در شايع‌ترين نوع گلوکوم که «گلوکوم زاويه بسته» ‌ناميده مي‌شود، ‌به دلايل نامعلومي، اين زهکشي مايع مختل مي‌شود و مايع نمي‌تواند به درستي از اتاقک جلويي چشم خارج شود. تجمع مايع در اين ناحيه باعث مي‌شود که فشار درون چشم بالا برود و عصب بينايي آسيب ببيند. اين فشار را بايد پايين آورد و کنترل کرد؛ يا با قطر‌ه‌هاي چشمي يا با داروهاي خوراکي يا با جراحي. به اين ترتيب، از آسيب عصب بينايي جلوگيري و به حفظ بينايي کمک مي‌شود.
گلوکوم يکي از علل شايع نابينايي در بزرگسالان است. مشکل اين است که بسياري از افراد مبتلا به اين بيماري از وجود آن خبري ندارند. در ابتدا افراد دچار گلوکوم ممکن است شروع به از دست دادن ديد محيطي‌يا کناري‌ کنند. با اينکه اين وضعيت از اين لحاظ خوب است که ما کمتر از ديد محيطي‌مان استفاده مي‌کنيم ‌اما از طرف ديگر باعث مي‌شود که بدون اينکه فرد متوجه از دست رفتن بينايي‌اش شود،‌بيماري با سرعت کم يا زياد پيشرفت کند و تنها هنگامي اختلال بينايي براي فرد مشخص شود که ديد مرکزي‌اش را هم از دست داده است. به خاطر اين سير پنهاني، گولوکوم را «دزد شب» مي‌نامند.
ممکن است اولين نشانه‌هاي گلوکوم در حين يک معاينه چشم کشف شوند. در اين معاينه، پزشک، مردمک‌هاي شما را با ريختن قطره، گشاد مي‌کند و به اين ترتيب مي‌تواند بخش عقبي چشم (شبکيه) را بررسي کند.

آب مرواريد يا کاتاراکت
 

يکي از اختلالات چشمي در سنين بالا که ممکن است نشانه هشداردهنده‌چنداني نداشته باشد، کدر شدن عدسي چشم شماست که به آن آب مرواريد يا کاتاراکت مي‌گويند. عدسي چشم از آب و پروتئين ساخته شده است. اين پروتئين‌ها طوري قرار گرفته‌‌اند که شفاف هستند و نور مي‌تواند به راحتي از ميانشان بگذرد و روي شبکيه (پرده حساس عقب چشم) متمرکز شود. اگر مولکول‌هاي پروتئيني عدسي به صورت توده‌هاي به هم چسبيده درآيند، ‌کدر شدن عدسي از يک ناحيه کوچک آن آغاز مي‌شود. با گذشت زمان، اين توده کدر پروتئيني بزرگ‌تر مي‌شود و ديد را براي شما مشکل‌تر مي‌کند.

بيماري‌هاي چشم سالمندان

کاتاراکت نيز مانند گلوکوم، بدون درد است. اغلب افراد مبتلا به کاتاراکت با شکايت از درخشندگي ناراحت‌کننده نور به پزشک مراجعه مي‌کنند. هنگامي که نور‌هاي درخشان به چشم اين افراد مي‌افتد، بينايي‌شان به طور مشخصي افت مي‌کند. همچنين رنگ‌ها ممکن است محو به نظر برسند و فرد ممکن است نياز به تعويض نمره عينک يا لنز تماسي داشته باشد.
جالب اين است که افراد مبتلا به آب مرواريد ممکن است براي خواندن نياز به نور اضافي داشته باشند. اگر کاتاراکت بدتر شود، ‌لازم است با جراحي، عدسي کدرشده خارج شود و با يک لنز مصنوعي جايگزين شود. علاوه بر افزايش سن، عوامل ديگري نيز وجود دارند که فرد را در معرض خطر بيشتر کاتاراکت قرار مي‌دهند؛ از جمله سابقه ارثي، سيگار کشيدن، نوشيدن الکل، قرارگيري درازمدت در معرض اشعه ماوراي بنفش خورشيد، ‌برخي از داروها و بيماري‌هايي مانند ديابت. کاتاراکت يا آب مرواريد، شايع‌ترين علت کاهش بينايي در جهان است اما خوشبختانه با درمان، مي‌توان آن را برطرف کرد. برداشتن عدسي کدرشده مبتلايان به کاتاراکت، يکي از شايع‌ترين اعمال جراحي است. معمولا تنها هنگامي عدسي کدرشده را برمي‌دارند که افت بينايي ناشي از آن، مانع انجام فعاليت‌هاي روزمره شود.
در جراحي آب مرواريد، لنز کدرشده را برمي‌دارند و يک عدسي ديگر به جاي آن مي‌گذارند. در حال حاضر، 3 نوع عدسي جايگزين مورد استفاده قرار مي‌گيرد؛ لنزهاي داخل‌چشمي (IOL)، لنزهاي تماسي و عينک کاتاراکت.

تحليل‌رفتگي لکه زرد شبکيه چشم با افزايش سن
 

بر خلاف سير تدريجي گلوکوم و کاتاراکت، تحليل رفتن لکه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن، بينايي را در سنين بالا به شدت و به‌طور ناگهاني کاهش مي‌دهد. اين عارضه بر ديد مرکزي اثر مي‌گذارد. اگرچه مبتلايان به اين بيماري به‌ندرت نابينا مي‌شوند؛ بسياري از آنها در خواندن، ‌رانندگي کردن و انجام کارهاي روزمره که نياز به ديد مرکزي دارد،‌ دچار مشکل مي‌شوند. شمار افراد مبتلا به اين عارضه با افزايش سن بالاي 60 سال به‌صورت قابل‌توجهي بالا مي‌رود.
در بيماري تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن در حالي که بقيه بخش‌هاي چشم طبيعي است، توانايي بينايي فرد دچار اختلال مي‌شود. لکه زرد در مرکز شبکيه چشم (پرده حساس به نور در پشت چشم شما)‌ قرار دارد. به طور طبيعي هنگامي که شما در حال خواندن هستيد،‌ نور روي لکه زرد يا ماکولا متمرکز مي‌شود. اين بيماري به 2 طريق ممکن است ديد شما را مختل مي‌کند. هنگامي سلول‌هاي حساس به نور در لکه زرد به تدريج در طول زمان از بين مي‌روند، سطح کمتري از لکه زرد باقي مي‌ماند تا نور متمرکز شده را حس کند. اين نوع بيماري را «تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن خشک» مي‌نامند که بيش از 90 درصد مبتلايان به اين بيماري را تشکيل مي‌دهد. اگرچه تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن خشک را نمي‌توان درمان کرد،‌ اغلب افراد در اين شکل بيماري ديد خود را به طور کلي از دست نمي‌دهند، زيرا آسيب به لکه زرد يا ماکولا در اين شکل بيماري بسيار آهسته رخ مي‌دهد.
در شکل ديگر بيماري، تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن مرطوب، رگ‌هاي خوني جديد در پشت شبکيه شروع به رشد مي‌کنند. اين رگ‌هاي جديد بسيار شکننده هستند و اغلب مايع از آنها نشت مي‌کند. خون و ساير مايعاتي که از اين رگ‌ها نشت مي‌کند، باعث نابودي سريع لکه زرد مي‌شود. اگرچه تنها 10 درصد مبتلايان به تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن به اين شکل بيماري مبتلا هستند،‌ اما 90درصد موارد نابينايي ناشي از اين بيماري، مربوط به اين شکل آن است.
افراد مبتلا به تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن خشک،‌احتمالا متوجه تغييرات بينايي‌شان نخواهند شد. در طول زمان يک نقطه کور در بينايي مرکزي آنها ايجاد مي شود. اما افراد مبتلا به تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن مرطوب ممکن است به سرعت دچار اين نقطه کور شوند. تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن مرطوب ممکن است باعث شود خطوط مستقيم،‌ ظاهري منحني پيدا کنند. در حين معاينه چشم‌پزشک شما ممکن است يک نمودار شبکه‌اي خاص را به شما نشان دهد، نحوه ديد شما از اين شبکه ممکن است به دکتر کمک کند تا تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن را تشخيص دهد. همچنين پزشك شما ممکن است شبکيه چشم شما را از لحاظ وجود رسوبات زردرنگي به نام دروسن مورد بررسي قرار دهد. وجود دروسن يک نشانه زودرس ابتلا به تحليل لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن است.
تحليل لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن خشک را نمي‌توان درمان کرد اما به علت اينکه پيشرفت آن بسيار کند است، اغلب مبتلايان به آن زندگي طبيعي را ادامه مي‌دهند. شمار اندکي از افراد مبتلا به تحليل رفتن لكه زرد شبکيه مربوط به افزايش سن مرطوب را مي‌توان با جراحي ليزر درمان کرد. ليزر براي بستن رگ‌هاي نشت‌دهنده مورد استفاده قرار مي‌گيرد و ممکن است تا حدي مانع از کاهش بينايي بيشتر بيماران شود.
حدود 90درصد افرادي که نياز به تعويض عدسي دارند، لنز داخل چشمي را انتخاب مي‌‌کنند و 90 درصد اين افراد پس از عمل، ديد پنج‌دهم يا بيشتر را به‌دست مي آورند.
لنز داخل چشمي، يک لنز شفاف پلاستيکي است که حين جراحي درون چشم کار گذاشته مي‌شود.اين لنز نياز به مراقبت ويژه‌اي ندارد. ديد شما بهتر خواهد شد و وجود اين لنز را نيز احساس نخواهيد کرد. معدودي از افراد نمي‌توانند لنز داخل چشمي را تحمل کنند زيرا به ماده سازنده لنز حساس هستند يا ساختمان چشم‌شان براي کارگذاري لنز مناسب نيست يا بيماري‌هاي خاص چشمي دارند. اغلب افرادي که لنز داخل چشمي را تحمل نمي‌کنند، از لنز تماسي استفاده مي‌کنند. در صورتي که گذاشتن و برداشتن لنز تماسي براي‌تان مشکل است، ‌مي‌توانيد از لنزهاي تماسي نرم که براي مدت طولاني مي‌توان آنها را در چشم گذاشت، استفاده کنيد. چشم‌پزشک شما به‌طور دوره‌اي اين لنز تماسي را برخواهد داشت و آن را تميز خواهد کرد. مانند هر لنز تماسي ديگري بايد دستورات پزشک درباره استفاده و نگهداري مناسب از اين لنزها را هم رعايت کنيد.
افرادي که نمي‌خواهند از لنزهاي تماسي استفاده کنند يا چشم‌هايشان نسبت به زدن لنز حساسيت بيش از حد نشان مي‌دهد،‌ممکن است استفاده از عينک کاتاراکت را انتخاب کنند. عينک کاتاراکت نسبت به عينک معمولي، به نحوي متفاوت، ديد را تصحيح مي‌کند. بزرگ‌نمايي قوي آن (20 تا 35 درصد) ممکن است باعث شود در قضاوت در مورد فاصله‌ها دچار اشکال شويد و ديد محيطي يا کناري‌تان کج و معوج شود. تا زماني که به اين تغييرات عادت کنيد، بايد در هنگام رانندگي يا فعاليت‌هاي دقيق ديگر احتياط به خرج دهيد.

رتينوپاتي ديابتي (آسيب شبکيه ناشي از ديابت)
 

آخرين بيماري مهم از مجموعه بيماري‌هاي چشمي مربوط به سن که اغلب علايم آن ناديده گرفته مي‌شود، رتينوپاتي ديابتي يا آسيب شبکيه چشم ناشي از ديابت است. اين اختلال که بالقوه مي‌تواند به نابينايي بينجامد، يک عارضه ديابتي است.
ديابت باعث ايجاد تغييرات غيرطبيعي در رگ‌هاي خوني در سراسر بدن مي‌شود، از جمله در رگ‌هاي شبکيه. در رتينوپاتي ديابتي لکه زرد يا ماکولاي شبکيه آسيب نمي‌بيند،‌ اما رگ‌هاي خوني شبکيه شروع به نشت کردن مي‌کنند ‌و در جايي که نبايد وجود داشته باشند، رشد مي‌کنند. گاهي اين رگ‌‌هاي خوني جديد ـ‌که بسيار شکننده هستندـ‌ پاره مي‌شوند و خون‌ريزي مي‌کنند. اين خون‌ريزي باعث کدر شدن زجاجيه (ماده ژله‌اي درون کره چشم)‌ مي‌شود که در شرايط معمول بايد، شفاف باشد. همچنين در روند بهبودي اين عروق خوني پاره شده، ديواره آنها منقبض مي‌شود و پرده شبکيه از جاي طبيعي خود کنده مي‌شود. خوشبختانه جراحي ليزر براي آسيب شبکيه ناشي از ديابت احتمال حفظ بينايي افرادي را که به اين عارضه دچار شده‌اند،‌ افزايش داده است. 40 سال پيش فردي که دچار رتينوپاتي ديابتي بود با احتمال 50 درصد در طول 5 سال نابينا مي‌شد‌ اما امروز اين رقم به 5 درصد کاهش يافته است. آنچه براي بيماران ديابتي مهم است، کنترل ميزان قند خون و معاينه‌هاي منظم چشم است. بررسي‌ها نشان داده‌اند که کنترل دقيق‌تر قند خون شروع و پيشرفت رتينوپاتي ديابتي را کند خواهد کرد و بنابراين نياز به جراحي با ليزر را کاهش خواهد داد. اخيرا داروهايي تحت آزمايش بوده‌اند تا از دست رفتن ابتدايي سلول‌ها در ديواره‌هاي رگ‌هاي خوني شبکيه را که باعث نشت خون مي‌شود،‌ متوقف کنند. بررسي‌هايي هم در حال انجام است تا آنزيم‌هايي را که رشد رگ‌هاي خوني جديد در شبکيه را تحريک مي‌کنند،‌ متوقف کنند.
در مجموع در مورد هر چهار بيماري که ذکر شد، توصيه براي پيشگيري يا کاهش اثر آنها مشابه است؛ به طور مرتب براي معاينه چشم کامل به نزد پزشک برويد تا اين مشکلات به‌طور زودرس شناسايي و درمان شوند. زيرا اين چهار بيماري در بسياري موارد پنهاني پيشرفت مي‌کنند يا علايم آنها ناديده گرفته مي‌شود، بنابراين تنها راه نجات بينايي شما معاينه چشم به وسيله پزشک است.
منبع:www.salamat.com



 



نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
موارد بیشتر برای شما
حکمت | امام سلام می‌کند و ما جواب می‌دهیم / استاد مومنی
music_note
حکمت | امام سلام می‌کند و ما جواب می‌دهیم / استاد مومنی
حکمت | خیلی نگران تربیت بچه‌هام هستم / استاد مومنی
music_note
حکمت | خیلی نگران تربیت بچه‌هام هستم / استاد مومنی
حکمت | زیان‌کارترین انسان ها چه کسانی هستند  / استاد توکلی
music_note
حکمت | زیان‌کارترین انسان ها چه کسانی هستند / استاد توکلی
محل عجیب اختفای مهاجران غیرقانونی برای ورود به ترکیه!
play_arrow
محل عجیب اختفای مهاجران غیرقانونی برای ورود به ترکیه!
حضور مستربین در کلیپ جالب باشگاه اسپارتاپراگ پس از صعود به لیگ قهرمانان اروپا
play_arrow
حضور مستربین در کلیپ جالب باشگاه اسپارتاپراگ پس از صعود به لیگ قهرمانان اروپا
ویدیویی تاثیرگذار از یک نصحت درست!
play_arrow
ویدیویی تاثیرگذار از یک نصحت درست!
زنده شدن ماهی منجمد پس از بیرون آوردن از یخ
play_arrow
زنده شدن ماهی منجمد پس از بیرون آوردن از یخ
افشاگری جدید مارک زاکربرگ
play_arrow
افشاگری جدید مارک زاکربرگ
مصاحبه خنده‌دار ایرج نوذری در صندلی داغ با پسرش منوچهر نوذری
play_arrow
مصاحبه خنده‌دار ایرج نوذری در صندلی داغ با پسرش منوچهر نوذری
اشک‌های خواهرانه پای تشک کشتی
play_arrow
اشک‌های خواهرانه پای تشک کشتی
ادامه جست‌وجوها برای پیدا کردن کوهنورد مفقود شده در دماوند
play_arrow
ادامه جست‌وجوها برای پیدا کردن کوهنورد مفقود شده در دماوند
بازداشت مزاحمین نوامیس در جوپار کرمان
play_arrow
بازداشت مزاحمین نوامیس در جوپار کرمان
مرگ فوتبالیست اروگوئه‌ای بعد از بیهوشی در حین بازی
play_arrow
مرگ فوتبالیست اروگوئه‌ای بعد از بیهوشی در حین بازی
توصیه‌های اخلاقی رهبر انقلاب به اعضای هیئت دولت چهاردهم
play_arrow
توصیه‌های اخلاقی رهبر انقلاب به اعضای هیئت دولت چهاردهم
رئیس عدلیه: برای پیشرفت و رفع مشکلات در کنار دولت هستیم
play_arrow
رئیس عدلیه: برای پیشرفت و رفع مشکلات در کنار دولت هستیم