پوست هم با ما پيرمي‌شود

گفتگو با دکتر احمد مسعود، استاد ايمونولوژي دانشگاه تهران
يکي از دغدغه‌هاي افراد، به خصوص خانم‌ها اين است که چگونه راه‌حلي بيايند که پوست سالم و زيبا و شفافي داشته باشند. رسيدن به سنين پيري، اغلب با ايجاد چين و چروک‌هايي در اطراف چشم، دست‌ها و صورت همراه است. آيا گريزي از اين واقعيت داريم؟ به همه راه‌ها از جمله مصرف فلان کرم و دارو فکر کرد‌ه‌ايم اما در گفتگوي با استاد ايمونولوژي دانشگاه تهران، دکتر احمد مسعود به نکات مهمي رسيديم که بايد همه، آن را به دانسته‌هاي قبلي‌شان بيفزايند و آن نکته مهم، تاثير سيستم ايمني تضعيف شده در پيري است. گفتگو را با هم مي‌خوانيم.

چطور مي‌توان از پوست محافظت کرد تا شادابي خود را ديرتر از دست بدهد؟
 

وقتي که سن ما بالا مي‌رود، سيستم ايمني‌مان دستخوش تغييراتي مي‌شود و به دنبال اين تغييرات، فاکتورهاي نابه‌جايي ايجاد مي‌شود که در روند تخريب سيستم‌هاي بدن موثرند. پوست نيز از اين قاعده مستثنا نيست.

کمي راجع به اين تغييرات توضيح مي‌دهيد؟
 

همان‌طور که مي‌دانيد، سيستم ايمني، دفاع بدن را در مقابل عوامل بيماري‌زا بر عهده دارد. آنچه در سنين سالمندي ايجاد اشکال مي‌کند، خود ايمني است يعني برخي بيماري‌هاي اتوايميون در اين دوران زيادتر مي‌شوند.

چرا؟
 

با تحقيقاتي که در اين زمينه شده است، متوجه شديم عملکرد سلول‌هاي سيستم ايمني –چه سيستم فاگوسيتوزي سلول‌ها و چه توليد آنتي‌بادي‌ها- مختل مي‌شود. بنابراين آنتي‌بادي‌ها يعني موادي که بايد عليه عوامل غيرخودي و بيماري‌زا در داخل بدن ساخته شوند و آثار سوء آنها را از بين ببرند، مختل مي‌شوند و عليه ارگان‌هاي داخل بدن، موادي مي‌سازند و در واقع اتوآنتي‌بادي ساخته مي‌شود. عضوي که تا چند مدت قبل در خدمت ميزبان بود، حالا عليه ميزان اتوآنتي‌بادي مي‌سازد. به طور مثال، اتو آنتي‌بادي ضدسلول‌هاي تيروئيد، اتوآنتي‌بادي عليه سلول‌هاي مفاصل يا ضدلنفوسيت‌ها. اتفاقي که در اينجا مي‌افتد، اين است که اين اتوآنتي‌بادي‌ها در ارگان‌هاي خاص رفته و بيماري‌ مي‌آفرينند. تازه در اينجاست که به پزشک متخصص آن عضو (تيروئيد، پوست، کليه و...) مراجعه مي‌کنيد.

وقتي پا به سن بگذاريم، اتوآنتي‌بادي در بدنمان زياد مي‌شود. آيا مي‌توان اين روند ازدياد را کند يا متوقف کرد؟
 

عوامل مستعد‌کننده‌اي مانند فاکتورهاي ژنتيکي وجود دارند و فاکتورهاي محيطي نيز که دخيل‌اند، اغلب در خدمت مهيا کردن شرايط به نفع بيماري‌زايي هستند. استرس و تنش‌ها بسيار مهم‌اند. نه تنها درباره پوست حتي استرس درباره ديابت نوع دوم مستعدکننده است. گذشته از اين و با تغذيه بدي که ما داريم، با شيوه زندگي ناصحيحي که در همه موارد داريم و با همه آلودگي‌هاي موجود در هوا (200 ذره آلوده‌کننده در هواي تهران داريم) همه شرايط در خدمت توليد اتوآنتي‌بادي‌هاست. چندي پيش مي‌گفتند امواجي که از موبايل ساطع مي‌شود، ضرر دارد. اين مرا به ياد ارتعاشات عجيب و غريبي مي‌اندازد که با طول موج‌هاي متفاوت روي پوست موثرند. حتي در تحقيقات ديده‌ايم که موجب سرطان پوست مي‌شوند. تاثير گيرنده‌ها و فرستنده‌هاي مجاز و غيرمجازي که در شهرهاي بزرگ براي مصارف گوناگون هستند (امواج اولتراسوندي که شنيده نمي‌شوند) و توجه هيچ‌کسي را جلب نمي‌کنند! روي پوست فراوان است.

دکتر، نا اميدمان کرديد. اينها که از دستمان خارج است. راهکار بدهيد؟
 

مشکل را برايتان باز کردم تا برايش راه‌حلي بيابيد. حداقل آنهايي را که مي‌توانيد، تغيير دهيد تا در اين روند طبيعي به جاي مبارزه با پروسه طبيعت پيري، راه‌حل بيابيد. براي مثال، تغذيه بد را اصلاح کنيد، در نظر بگيريد چند ساله هستيد؟ شما که نوجوانيد نبايد مانند پدربزرگ‌ها باشيد. کسي که فعاليت زياد دارد نبايد مانند فرد کم‌تحرک غذا بخورد. اگر ميانسال هستيد از مصرف آن همه گوشت قرمز بکاهيد و بر ميوه‌ها و سبزي‌هاي تازه و غذاهاي دريايي بيفزاييد، چرا ورزش جزو زندگي همه ما نيست؟ مي‌دانيد چقدر موثر است؟ استفاده به اندازه از ويتامين‌ها و آنتي‌اکسيدان‌ها، چون زيادش هم عارضه‌ساز است.
اگر در وزن مناسب باشيد هزار فايده دارد اما حالا که بحث پوست است، مهم‌ترين سود جلوگيري از شل شدن‌هاي پوست در کاهش و افزايش مکرر وزن است. سلول‌هاي ماکروفاژي پوست، کراتينوسيت‌ها، لانگرهانس‌هاي پوستي در گذر عمر تغيير مي‌کنند. پوست دست خود را با دو انگشت اشاره و شست به بالا بکشيد و رها کنيد، به سرعت به حال اول برمي‌گردد اما درباره مادربزرگ‌‌ها زمان مي‌برد. چون انعطاف‌پذيري پوست کم مي‌شود. براي اينکه از نااميدي‌ رها شويد، اضافه مي‌کنم بيابيد يک عادت بد را هم ترک کنيم.

چه عادتي؟
 

اينکه هرچه پيش آيد، خوش آيد. هر چه پيش آمد، مي‌خوريم. توجهي به تغذيه نداريم. من پيرمرد و شماي جوان ندارد! چون کسي به ما ياد نداده و خدمات بهداشتي و پزشکي در جامعه ما انگار فقط براي روزي است که آن فاکتورهاي بيمار‌ي‌زا در گذر سال‌ها روي‌هم جمع شوند و بيمار شويم و برويم سراغ متخصص پوست و قلب و غيره. بيابيد، فرهنگ پزشکي را در جامعه، در همان خانواده کوچک خود جا بيندازيد. از شيوه صحيح نشستن کودک تا نوع ورزش و غذايش را به او بياموزيد تا مانند شما در اين سن از درد مهره و کمر به سراغ ارتوپد نرود بلکه همين حالا با هم به پزشک رفته و از او بخواهيد: «چطور درست بنشينم، چقدر ويتامين E بخورم. چقدر بخوابم و...»
منبع: http://www.salamat.com
/ج