طرز برخورد با سروصدای محيط کار

زندگي ماشيني، سرعت و... وقتي همه اينها را مي‌شنويم ناخودآگاه به ياد فيلم «عصر جديد» چارلي چاپلين مي‌افتيم. به ياد چرخ دنده‌هاي بزرگ، تسمه نقاله‌هاي فلزي و آچارهاي بزرگ و بدتر از همه، سر و صدا. دلمان يک جاي خلوت و ساکت مي‌خواهد. سر قله يک کوه شايد، جايي که فقط صداي طبيعت باشد. اما مگر مي‌شود؟ وقتي اطرافمان اين همه غول عظيم تکنولوژي خرخر مي‌کنند، زوزه مي‌کشند و ما را به کار وامي‌دارند. بله، تعجب نکنيد، حالا ديگر آنها ما را به کار وا مي‌دارند. سر و صدا هميشه بوده ولي با ظهور تکنولوژي، انواع آن فرق زيادي کرده است.
براي تعيين مقاومت يا حساسيت يک فرد نسبت به صوت، از واحدي به نام دسي بل استفاده مي‌کنند. مقياس مورد استفاده در محدوده صفر تا 140 دسي بل قرار دارد که تقريبا نشان‌دهنده حيطه اصواتي است که براي انسان قابل شنيدن است. صوت صفر دسي‌بل تقريبا غيرقابل شنيدن است و اصوات حدود 120 دسي بل موجب ايجاد درد در شنونده مي‌شوند. حالا به مهم‌ترين سوال مي‌رسيم، يک محيط سالم از نظر سر و صداي مجاز چگونه تعيين مي‌شود؟ به طور کلي سر و صدا يکي از شايع‌ترين علل تهديد سلامت افراد در محيط‌هاي کاري محسوب مي‌شود. محققان حداکثر سر و صداي مجاز در محيط کار در يک شيفت 8 ساعته را چيزي در حدود 85 تا 90 دسي‌بل تعيين کرده‌اند. البته حد مشخص و واضحي براي شدت صوت زيان‌آور وجود ندارد و سر و صداي مجاز در محيط کار يک برآورد آماري است که به طور معمول براي حفاظت شنوايي 90 درصد شاغلان تعيين مي‌شود. طبق استاندارد اداره ايمني و سلامت کار در آمريکا، حداکثر سر و صداي مجاز در محيط کار در يک شيفت 8 ساعته، 90 دسي بل است.

عوارض سروصداي زياد
 

سر و صداي بيش از حد مجاز باعث برخي عوارض در شنوندگان و کارکنان مي‌شود. در اين زمينه تعريفي داريم با عنوان ناشنوايي شغلي که به هر گونه ناشنوايي کلي يا جزيي در يک يا هر دو گوش که در زمان اشتغال فرد و به علت آن ايجاد شده باشد، اطلاق مي‌شود. البته عوامل متعددي در بروز ناشنوايي شغلي موثرند مانند افتادن از بلندي و ضربه به سر، برخورد اجسام تيز به جمجمه، انفجار، برخورد اجسام به پرده و مجراي گوش و سر و صداي بيش از حد مجاز محيط. مهم‌ترين عارضه‌اي که سر و صداي بيش از حد مجاز محيط در کارکنان ايجاد مي‌کند، کاهش شنوايي است. کاهش شنوايي به عوامل گوناگوني بستگي دارد که شدت صوت، مدت تماس و حساسيت فردي، از مهم‌ترين آنها هستند. جاي تاسف مساله در اين است که پيش از آنکه بيمار متوجه بشود، آسيب قابل توجهي ايجاد شده است. کاهش شنوايي دو مرحله دارد:
• مرحله اول که برگشت‌پذير و موقتي است.
• مرحله دوم که برگشت‌ناپذير و دايمي است.
همچنين نوع ديگري از عوارض سر و صداي بيش از حد مجاز محيط، متوجه کودک و مادران بارداري است که در اين محيط‌ها اشتغال دارند. افزايش فشارخون، قند و کلسترول خون، اضطراب، ناراحتي‌هاي عصبي و اختلالات شنوايي از پيامدهاي کار مادران باردار در محيط‌هاي پر سر و صداست که به کودکان‌شان نيز منتقل مي‌شود. همچنين سر و صدا سبب اثرهاي رواني در فرد نيز مي‌شود. خستگي و عدم توانايي تمرکز و علايم استرس ظاهر شده و فرد، عصبي و هيجان‌زده و بدخلق مي‌شود.

مهار سروصداي محيط کار
 

در واقع با انجام اقدامات پيشگيري مهندسي و اجرايي مي‌توان تا حدود زيادي از سر و صداي محيط کاست، به عنوان نمونه، براي اتصال قطعات به هم به جاي پرچ‌کردن که صداي زيادي توليد مي‌کند، مي‌توان از جوش دادن آنها استفاده کرد. کارگذاشتن صدا خفه‌کن در دستگاه‌ها، به‌کارگيري مواد ضد ارتعاش و يا محصورکردن دستگاه‌هاي پر سر و صدا، از ساير اقدامات است. علاوه بر آن، کنترل مستمر دستگاه‌ها از لحاظ فرسودگي و سستي و اصلاح آنها، تا حدود زيادي تاثيرگذار است. روش‌هاي اجرايي مديريتي نيز در اين ميان بسيار مهم‌اند. بهتر است مدت زمان قرارگرفتن کارگر در محيط پر سر و صدا کاهش يابد و با ايجاد شيفت در گردش در بخش‌هاي مختلف کارخانه‌ها از توقف طولاني يک کارگر در يک مکان پرسر و صدا جلوگيري کرد. حال بايد ديد که از چه ابزاري براي حفاظت شنوايي فردي در يک محيط پر سر و صدا مي‌توان سود جست؟

ابزارهاي مناسب حفاظت از گوش
 

• پلاک‌هاي گوش: اين پلاک در داخل مجراي گوش قرار مي‌گيرند به طور عمده از جنس پلاستيک هستند و انتخاب آنها بايد براساس اندازه‌هاي مجراي گوش باشد. گاهي کارگران از گلوله‌هاي پنبه‌اي يا پشمي به جاي آنها استفاده مي‌کنند که متاسفانه هيچ کارايي ندارد.
• هدفون‌هاي آکوستيک: دو صفحه اسفنجي يا پلاستيکي که به هم متصل بوده و روي هر دو گوش را کاملا مي‌پوشانند. اينها برخلاف پلاک‌ها مشکل اندازه مجراي گوش نبودن را ندارند. سه تا شش ماه پس از استخدام فرد در محيط پرسر و صدا، بايد سنجش و ارزيابي مرتب شنوايي انجام و با آزمون اوليه مقايسه شود. همچنين اين اطلاعات بايد در پرونده کارگران ثبت شده و در دسترس باشند.
دقت در رعايت اصول مهندسي و مديريتي و لحاظ‌کردن استانداردهاي صوتي در به کارگيري وسايل، ابزار و ماشين‌هاي کار و همچنين استفاده از لوازم حفاظت فردي از بروز بسياري عوارض ناشي از کار پيشگيري کرده و زمينه کار بهتر و سلامت افراد در محيط‌هاي کار را فراهم خواهد کرد.
منبع: http://www.salamat.com
/ج