25 تا 40 در صد از مردان بالاي 40 سال به ناتواني جنسي دچارند. از طرفي بين 40 تا 75 درصد از مردم به صورت خوددرماني از انواع داروها استفاده مي‌کنند. اين در حالي است که بسياري از داروها ممکن است موجب بروز ناتواني جنسي شوند و اين موضوع در 25 درصد از افرادي که به درمانگاه‌هاي ناتواني جنسي مراجعه مي‌کنند، مشاهده مي‌شود. در اين صورت، وقت و هزينه زيادي صرف درمان آن مي‌شود، در حالي که علت آن ساده و مشخص است. با آقاي دکتر محمدرضا صفري‌نژاد، مشاور کلينيک سلامت خانواده و ناتواني جنسي دانشگاه شاهد درباره داروهاي عامل بروز ناتواني جنسي مردان گفتگويي کرده‌ايم که مي‌خوانيد.
آقاي دکتر، چرا برخي داروها موجب بروز ناتواني جنسي مي‌شوند؟
سوال خوبي است. ببينيد، بسياري از مواد دارويي سبب اختلال نعوظ، کاهش ميل جنسي و اختلال انزال مي‌شوند، هر چند مکانيسم آن در بسياري از موارد ناشناخته است و مطالعات کنترل شده کمي در اين زمينه انجام شده است. ناقل‌هاي شيميايي اعصاب مرکزي شامل هيدروکسي تريپتامين، نورآدرنالين و دوپامين در عملکرد جنسي دخالت دارند و ممکن است با داروهاي آنتي‌سايکوتيک يا ضد روانپريشي و ضد افسردگي و داروهايي که از طريق اعصاب مرکزي يعني مغز موجب کاهش فشارخون مي‌شوند، تداخل کنند و عملكرد جنسي مردان را مختل كنند.
از داروهايي که ضدهورمون مردانه است براي ما بگوييد. چه داروهايي از اين گروه موجب ناتواني جنسي مي‌شود؟
سايمتيدين از جمله داروهايي است كه ضد گيرنده‌هاي هيستاميني H2 است و موجب کاهش ميل جنسي و اختلال نعوظ مي‌شود. به نظر مي‌رسد علت اين عارضه ناشي از عملکرد ضد هورمون جنسي مردانه اين دارو و افزايش پرولاکتين خون است. داروهاي ديگري که موجب اختلال نعوظ مي‌شوند، استروژن‌ها و داروهاي با اثر ضد هورمون جنسي مردانه مانند کتوکونازول و سيپروترون استات است.
بسياري از خوانندگان درباره داروهاي ضد فشارخون مي‌پرسند. پرسش آنها اين است که آيا اين داروها موجب ناتواني جنسي آنان مي‌شود يا خير؟
بله، داروهايي که براي درمان بيماران مبتلا به پرفشاري خون به کار مي‌رود، کم و بيش بيماران را به اختلالات نعوظ دچار مي‌کند. داروهايي مانند متيل‌دوپا و کلونيدين از طريق تاثير بر هيپوتالاموس 10 تا 25 درصد مردان، سبب اختلال نعوظ آنان مي‌شود. رزرپين موجب کاهش ذخيره کاتکولامين‌ها مانند دوپامين و آدرنالين و 5 هيدروکسي تريپتوفان و در نتيجه اختلال نعوظ مي‌شود. همچنين رزرپين از طريق ايجاد افسردگي نيز سبب ناتواني جنسي و اختلال انزال مي‌شود. داروهاي ضد پر فشاري خون در برخي موارد از طريق تاثير روي عضلات صاف آلت سبب اختلال نعوظ مي‌شود. داروهاي بلوک‌کننده‌هاي کانال‌هاي کلسيم يکي از اين گروه داروها است. داروهايي مانند فنوکسي بنزامين و فنتولامين نيز موجب ناتواني جنسي و اختلال انزال (انزال به داخل مثانه) مي‌شود. داروهاي مهارکننده گيرنده‌هاي بتا آدرنرژيك مانند پروپرانولول و آتنولول بيشتر از طريق تاثير محيطي، موجب اختلال نعوظ مي‌شوند.
داروهاي مدر (ادرار آور) هم از گروه داروهاي کنترل‌کننده فشارخون هستند. آيا اين دسته دارويي هم موجب بروز ناتواني جنسي آقايان مي‌شود؟
داروهاي مدر کمترين عارضه را از نظر ايجاد اختلالات جنسي در ميان داروهاي ضد پرفشاري خون دارند. از مدرهاي تيازيدي مانند هيدروکلروتيازيد به‌عنوان داروهاي کنترل‌کننده فشارخون كه سبب اختلال نعوظ و کاهش ميل جنسي مي‌شود، مي‌توان نام برد. مدرهاي کاهش‌دهنده دفع ادراري پتاسيم مانند اسپيرينولاکتون حداکثر در 30 درصد مردان، اختلال نعوظ ايجاد مي‌کند. اين داروها مي‌توانند سبب کاهش ميل جنسي شده و موجب بزرگ شدن پستان‌ها و درد در آنها شوند. در برخي مطالعات 31 درصد از افرادي که براي درمان افزايش فشارخون، فقط از مدرها استفاده مي‌کردند، دچار ناتواني جنسي شده‌اند.
داروهاي موثر بر عروق چطور؟
اگر بخواهم درباره اين داروها بگويم، بايد به داروهاي مهارکننده گيرنده‌هاي بتا يا بتابلوکرها اشاره مي‌کنم. از اين گروه، پروپرانولول، قوي‌ترين دارويي است که در مقايسه با هم گروه‌هاي خود مانند آتنولول، پيندولول و متوپرولول بيشتر موجب ناتواني جنسي مي‌شود. اين دارو در 15 درصد از موارد ممکن است سبب اختلال نعوظ شود. بلوک‌کننده‌هاي گيرنده‌هاي آلفا نظير دوکسازوسين ممکن است با تاثير بر اعصاب سمپاتيک، موجب بهبود نعوظ شوند. مهاركننده‌هاي آنزيم مبدل آنژيوتانسين مانند کاپتوپريل و انالاپريل بر نعوظ تاثير ندارند.
داروهاي آرام بخش هم ممکن است موجب بروز ناتواني جنسي شوند؟
بله، داروهاي آرام بخش مي‌توانند سبب ناتواني جنسي و کاهش ميل جنسي و اختلال انزال شوند که اين عارضه ناشي از آثار تسکيني، افزايش پرولاکتين و تاثير روي دستگاه عصبي خودکار و اعصاب مرکزي است. همه داروهاي ضد افسردگي به درجات گوناگون سبب ناتواني جنسي، کاهش ميل جنسي و تاخير در ارگاسم يا اوج عمل جنسي يا از بين رفتن آن مي‌شوند. بنزوديازپين‌ها مانند ديازپام، اکسازپام، لورازپام و كلرديازپوكسايد و همچنين مپروبامات که از گروه داروهاي کاربامات و ضد اضطراب است، سبب کاهش ميل جنسي و همچنين سبب ناتواني جنسي مي‌شوند.
داروهاي پايين آورنده چربي هم موجب ناتواني جنسي مي‌شوند؟
بله، به ويژه کلوفيبرات از جمله داروهايي است که براي درمان افزايش چربي خون مصرف مي‌شود كه در 14 درصد از افراد موجب ناتواني جنسي شده است.
نکته آخر
نکته مهمي که بايد يادآوري کنم اين است که در ميان افرادي که به علت بيماري‌هاي قلبي‌عروقي از داروهاي مربوطه استفاده مي‌کنند، آشنايي آنان با عارضه ناتواني جنسي ناشي از اين داروها موضوع شايعي است و حتي در برخي از اين موارد، افراد براي برگشت توانايي جنسي خود، دارو را کنار مي‌گذارند. تعداد زيادي از داروها مي‌توانند در پي عوارض نا خواسته آنها سبب اختلال نعوظ شوند، به طوري که ممکن است تا 25 درصد از علل ناتواني جنسي در افرادي که به کلينيک‌هاي ناتواني جنسي مراجعه مي‌کنند، دارويي باشد.
منبع: http://www.salamat.com
/ن
