3 عارضه آنفلوآنزا

با عوارض ريوي، قلبي و عصبي اين بيماري شايع فصل سرد آشنا شويد
 

از روزي که بحث آنفلوآنزا و همه‌گيري آن سر زبان‌ها افتاده است، کمتر کسي را مي‌بينيد که درباره اين بيماري از پزشکان سوال نکند. موج‌هاي مختلف آنفلوآنزا هم دست‌بردار نيستند و يکي پس از ديگري در راه‌اند. يکي از سوالاتي که اين روزها از زبان بيماران در مطب مي‌شنويم درباره عوارض ناشي از آنفلوآنزاست. اگر اين، سؤال شما هم هست؛ توصيه مي‌کنيم مطلب زير را بخوانيد.
بيماري آنفلوآنزا به دو صورت بدون عارضه و عارضه‌دار بروز مي‌کند. نوع بدون عارضه آن از حمله ناگهاني بيماري بعد از يک دوران نهفتگي يک يا دو روزه آغاز مي‌شود و مهم‌ترين علايم تب بالاي 38 درجه، سردرد، درد عضلات، خستگي و کوفتگي شديد، آب‌ريزش بيني، اشک‌ريزش، سرفه خشک، سوزش گلو، عطسه، لرز و بي‌اشتهايي است که بعد از 3 تا 7 روز با استراحت و مصرف مايعات خود به خود بهبود پيدا مي‌کند اما گاهي آثار کوفتگي تا دو هفته در بدن باقي مي‌ماند. اما گاهي آنفلوآنزا عارضه‌دار مي‌شود و گرفتاري‌هاي زيادي براي فرد مبتلا به وجود مي‌آورد. اين عوارض در 3 گروه مهم تقسيم‌بندي مي‌شود. گروه اول عوارض ريوي، گروه دوم عوارض قلبي، گروه سوم عوارض عصبي است. مهم‌ترين عارضه ريوي آنفلوآنزا شامل پنوموني و کروپ يا خروسک است.

عوارض ريوي آنفلوآنزا
 

التهاب ريه يا پنوموني يکي از عوارض ناشي از آنفلوآنزا است، به طوري که اين عارضه مهم، شايع‌ترين دليل مرگ و مير نيز گزارش شده است. يکي ديگر از عوارض ريوي آنفلوآنزا نيز خروسک است. با اين دو عارضه آشنا شويد:

• التهاب ريه (پنوموني):
 

اين عارضه باعث دشواري در تنفس مي‌شود و انواع گوناگوني دارد که شدت آنها از خفيف تا حالات تهديدکننده حيات متفاوت است. التهاب ريه (پنوموني) مي‌‌تواند يک ريه يا هر دو ريه را مبتلا کند. التهاب هر دو ريه را گاهي اوقات پنوموني دوطرفه مي‌نامند.
ويروس‌ها از جمله ويروس‌ آنفلوآنزا مسوول نيمي از کل موارد التهاب ريه (پنوموني) گزارش شده است. از آنجا که پنوموني اغلب، علايم يک سرماخوردگي يا آنفلوآنزا را تقليد مي‌کند، بسياري از مردم متوجه ابتلا به آن نمي‌شوند. علايم، بسته به ميکروب يا ويروس مولد پنوموني متغير است.
پزشک با گوشي ريه‌هاي شما را سمع مي‌کند تا آنها را از نظر وجود اصوات غيرطبيعي مثل قل‌قل، اصوات کوتاه و تيز (رال) و اصوات بلند و خشن (رونکاي) بررسي ‌کند. اين صداها مي‌‌تواند نشانه التهاب ناشي از عفونت باشد. پزشک براي تشخيص محل و ميزان گسترش عفونت، يک عکس اشعه ايکس از قفسه‌سينه درخواست مي‌کند. گاهي اوقات نيز نمونه‌اي از خلط شما ممکن است براي تشخيص عفونت آزمايش شود.
اگر التهاب ناشي از بيماري، تعداد زيادي از کيسه‌هاي هوايي ريه را درگير کند، به‌طوري که با توانايي تنفس تداخل پيدا کند، مي‌تواند مرگ افراد را در پي داشته باشد. در بعضي موارد اين التهاب وارد جريان خون مي‌شود که به اين حالت باکتريمي مهاجم گفته مي‌شود. به اين ترتيب،‌ التهاب به سرعت و به شدت به ساير اعضا سرايت کرده و ممکن است آبسه‌هاي پر از چرکي را خلق کند.
بعضي مواقع مابين لايه‌هاي پرده‌هاي جنب که سطح ريه‌ها و همچنين سطح داخل ديواره قفسه سينه را مي‌پوشانند، مقداري مايع تجمع مي‌يابد. به اين حالت نشت جنبي گويند. اگر ريه‌هاي شما عفوني شوند مايع مي‌تواند در اين ناحيه جمع شده و عفوني شود. در زمان ابتلا به پنوموني ناشي از آنفلوآنزا به درمان طبي مناسب، استراحت در بستر و مراقبت دقيق نياز داريد. درماني که به وسيله پزشک توصيه مي‌شود به علت و شدت پنوموني شما بستگي دارد. به همين دليل توصيه مي‌شود براي پيشگيري از پنوموني ناشي از آنفلوآنزا، واکسن زدن را فراموش نکنيد.

• خروسک:
 

کروپ يا خروسک يکي ديگر از عوارض ناشي از آنفلوآنزاست اما به اندازه التهاب ريه خطرناک نيست. خروسک به التهاب تارهاي صوتي (حنجره) و راه هوايي که درست در زير آن قرار گرفته اطلاق مي‌شود. اين عارضه ناشي از آنفلوآنزا بيشتر از همه مي‌تواند کودکان را گرفتار کند. در کروپ به دليل تنگي راه هوايي، صدا خشن و تنفس مشکل مي‌شود. نشانه‌هاي خروسک معمولا شب‌ها بدتر مي‌شوند و ممکن است بين 5 تا 7 روز طول بکشند. همان‌طور که اشاره شد کودکان زير 5 سال بيشتر در معرض خطر خروسک قرار دارند زيرا راه‌هاي هوايي کوچک آنها در برابر تنگي ناشي از التهاب آسيب‌پذيرتر است. نشانه‌هاي اين بيماري در کودکان زير 3 سال برجسته‌تر است.
اغلب موارد خروسک جدي نبوده و در منزل هم قابل درمان است اما اگر کودک شما پس از ابتلا به آنفلوآنزا، خروسک گرفت و دچار استريدور يا نشانه‌هاي زجر تنفسي شد بايد او را نزد دکتر ببريد. اين نکته را هم بدانيد که استريدور، نوعي صداي خشن و پرفرکانس است که هنگام نفس کشيدن بچه پس از چند سرفه شنيده مي‌شود.

تشديد بيماري‌هاي زمينه‌اي
 

آنفلوآنزا مي‌تواند باعث تشديد بيماري‌هاي زمينه‌اي مثل آسم يا برونشيت شود. همان‌طور که مي‌دانيد آسم بيماري مزمني است که در پي التهاب مجاري هوايي اصلي ريه‌ها ايجاد مي‌شود. عضلات ديواره‌هاي نايژه‌ها تنگ و کشيده شده و غشاي مخاطي که سطح داخلي اين مجاري را مي‌پوشاند مخاط بيشتري ترشح مي‌کند که خود باعث تنگي راه‌هاي هوايي مي‌شود. اين موضوع مي‌‌تواند به هر اتفاقي از يک خس‌خس جزيي گرفته تا مشکل شديد تنفسي منجر شود.
بيماري آنفلوآنزا مي‌تواند از افراد مبتلا به آسم را دچار مشکلات و گرفتاري‌هاي بيشتري کند، به طوري که حتي باعث حملات آسم شود.
خوشبختانه آسم يک بيماري قابل درمان است و اغلب حملات و مرگ و مير ناشي از آن قابل پيشگيري است. به همين دليل اگر آسم داريد و دچار آنفلوآنزا شده‌ايد، بهتر است به پزشک‌تان مراجعه کنيد و در صورت صلاحديد پزشک مصرف داروها و اسپري‌هايتان را افزايش دهيد. برخي از سالمندان نيز دچار بيماري‌هاي انسدادي مزمن ريوي موسوم به Copd هستند که ابتلا به آنفلوآنزا در آنان نيز مي‌تواند اين بيماري‌ها را تشديد کند. اين افراد که دچار التهاب در نايژه‌هاي ريه هستند با تحريک ويروس آنفلوآنزا باعث اختلال در دستگاه مجراي هوا و حملات سرفه مي‌شوند. اين التهاب همچنين باعث مي‌شود غدد موجود در نايژه‌ها، مقادير زيادي خلط توليد کرده و احتقان ريه را افزايش دهند و باعث اختلال تنفسي شوند. اين بيماري مزمن و عودکننده است که ممکن است پايدار و کشنده نيز بشود. به همين دليل توصيه مي‌شود اگر سيگاري هستيد و بيماري انسدادي مزمن ريوي هم داريد حتما هنگام بروز علايم آنفلوآنزا از کشيدن سيگار خودداري کرده و از مناطقي که آلودگي هوا وجود دارد، اجتناب کنيد.
عوارض قلبي آنفلوآنزا
‌آنفلوآنزا مي‌تواند روي عضله قلب نيز تأثير بگذارد. پزشکان از ميوکارديت و پريکارديت به‌عنوان رايج‌ترين عوارض قلبي آنفلوآنزا نام مي‌برند:

• ميوکارديت:
 

همان‌طور که مي‌دانيد لايه عضلاني بافت قلب ميوکارد نام دارد. ميوکارديت، التهاب عضله قلب است و معمولا عارضه يک بيماري عفوني مثل سرماخوردگي يا آنفلوآنزا است. ميوکارديت مي‌تواند خطرناک باشد اما نتيجه آن به علت به وجود آورنده آن هم بستگي دارد. علل شديد، حتي به نارسايي قلب و مرگ منجر مي‌شوند اما در بيشتر موارد، ميوکارديت، التهاب از بين مي‌رود و قلب سلامتي مطلوب خود را بازمي‌يابد. براي درمان ميوکارديت ناشي از آنفلوآنزا بايد تا بازگشت قلب به حالت طبيعي از ورزش‌هاي سنگين پرهيز کرد. يک رژيم غذايي مناسب با تاکيد بر محدوديت مصرف نمک و در صورت مشخص شدن علت زمينه‌ساز بيماري مثل آنفلوآنزا، درمان علت آن حايز اهميت است. اگر پزشک متوجه يک ريتم غيرطبيعي در قلب شما شود بستري شدن در بيمارستان، مراقبت مداوم از ريتم قلبي و تجويز داروهاي مناسب ضدآريتمي تا بازگشت ضربان قلب به حالت طبيعي انجام مي‌شود.

• پري‌کارديت:
 

پري‌کارديت نيز يکي ديگر از عوارض آنفلوآنزاست که مي‌تواند قلب را گرفتار کند. پريکارد کيسه‌اي است که قلب را دربرمي‌گيرد. اين کيسه داراي يک سطح داخلي صاف است. سطح خارجي محکم آن را که از جنس بافت رشته‌اي است، پريکارد جداري مي‌گويند. پريکارديت، التهاب پريکارد است که ممکن است به علت آنفلوآنزا يا عفونت‌هاي ديگر رخ دهد. اين بيماري اصولا در مردان سنين 20 تا 50 سال و اغلب به دنبال عفونت تنفسي رخ مي‌دهد. در نتيجه التهاب، هنگام سايش پريکارد و لايه خارجي قلب روي يکديگر، فرد دچار درد مي‌شود.
اگر مقدار زيادي مايع در پريکارد جمع شود و روي قلب فشار آورد مانع از پر شدن مطلوب قلب مي‌شود. به اين حالت تامپوناد قلبي گويند. عوارض ناشي از آنفلوآنزا مي‌تواند حتي موجب تجمع مايع و تامپوناد قلبي شود، در نتيجه اين حالت محدوديت جريان خون به ريه‌ها و ساير قسمت‌هاي بدن ايجاد مي‌شود. تامپوناد حاد قلبي يک اورژانس طبي است و به مداخله سريع پزشکي نيازمند است. در درمان پريکارديت پس از آنفلوآنزا از داروهاي مسکن ضدالتهابي براي تسکين درد و سرکوب التهاب استفاده مي‌شود. در صورت احتباس آب و ايجاد تورم، داروهاي ادرارآور تجويز مي‌شوند.

عوارض عصبي ناشي از آنفلوآنزا
 

يکي از شايع‌ترين عوارض عصبي ناشي از آنفلوآنزا اختلالي موسوم به گيلن‌باره است. اگر چه عارضه گيلن‌باره پس از آنفلوآنزا بسيار نادر است اما با اين حال مي‌تواند ميانسالان را درگير کند و به سرعت باعث ضعف عضلات و بي‌حسي شود، بنابراين اگر پس از ابتلا به آنفلوآنزا دچار ضعف شديد عضلات دست و پا، ساعد و بازو شديد و تنفس‌تان نيز دچار مشکل شد، مي‌توانيد به بروز اين اختلال مشکوک شويد و به سرعت به بخش مرکز درماني مغز و اعصاب مراجعه کنيد. بنابراين بازهم توصيه مي کنيم براي پيشگيري از آنفلوآنزا نکات بهداشتي را فراموش نکنيد. همچنين شستشوي مکرر دست با مواد ضدعفوني‌کننده و ژل‌هاي شستشوي دست از جمله راه‌هايي است که مي‌تواند شما را در برابر عوارض آنفلوآنزا ايمن سازد.
منبع: http://www.salamat.com