بر سر دوراهي

29 نکته درباره تصميم‌گيري
 

تصميم‌گيري بخش مهمي از زندگي را تشکيل مي‌دهد. ما در زندگي هر روزه خود بارها مجبور به تصميم‌گيري‌هاي کوچک و بزرگ هستيم. مانند: کجا برويم؟ چه بخوريم؟ چه لباسي را بخريم؟ با فلاني چگونه حرف بزنيم؟ به چه کسي راي بدهيم؟ هنگام عصبانبت چه بکنيم؟ چه شغلي، دوستي و يا همسري را انتخاب کنيم؟ و... تصميمات زندگي ما را شکل مي‌دهند. ما از طريق انتخاب‌ها و تصميم‌‌هايمان قدرت مي‌گيريم.
فرآيند بررسي، پيش‌بيني و ارزيابي نتايج راه‌حل‌هاي موجود و انتخاب قطعي يک راه حل براي رسيدن به هدف را تصميم‌گيري مي‌گويند.

9 نکته درباره عوامل تاثيرگذار در تصميم‌گيري
 

1 اطلاعات: شامل دانش، آگاهي و اطلاعاتي است که درباره موضوع مورد تصميم از منابع گوناگون به دست مي‌آوريم.
2 فشارهاي اجتماعي: شامل فرهنگ، آداب و رسوم، عرف و قانون جامعه‌اي است که تصميم‌گيري مي‌کنيم.
3 موقعيت اجتماعي: شامل نقش و جايگاه و منزلت اجتماعي (اداري، تحصيلي، شغلي و...) تصميم‌گيرنده مي‌شود.
4 فشار هم‌سالان و گروه: فشار گروه‌هايي که به آنها تعلق‌خاطر داريم نيز مي‌تواند در تصميم‌گيري‌هاي ما دخالت داشته باشد.
5 ويژگي‌هاي شخصي: عقايد، ارزش‌ها، احساسات و باورهاي دروني هر شخص در تصميم‌گيري‌هاي او تاثير دارد.
6 سن افراد: خصوصيات مربوط به هر دوره سني مانند نوجواني، جواني، بزرگسالي و سالمندي در تصميم‌گيري‌هاي افراد نقش به سزايي دارد.
7 موقعيت مکاني و زماني: قرارگرفتن در مکان و زماني خاص مي‌تواند تصميم‌گيري فرد را تحت‌ تاثير قرار دهد.
8 خواسته‌ها و آرزوهاي نزديکان: تمايلات و خواسته‌هاي نزديکان در تصميم‌گيري افراد به ويژه نوجوان تاثير زيادي دارد. براي مثال، فرزندي که مجبور مي‌شود به دليل رضايت والدينش رشته و شغل خاصي را برخلاف علاقه و ميل خود انتخاب کند.
9 رسانه‌هاي جمعي: تبليغات و پيام‌هايي که از طريق رسانه‌هاي جمعي منتشر مي‌شود، مي‌تواند تصميم‌گيري‌هاي افراد را تحت‌تاثير قرار دهد.

5 نکته درباره مراحل تصميم‌گيري
 

1 مشخص‌کردن موضوع يا چالش: در اين مرحله موضوع يا مشکل را تعريف و مشخص مي‌کنيم و در مواقعي که فرصت لازم وجود دارد، با يادداشت کردن موضوع اصلي و تقسيم‌کردن به اجزاي تشکيل‌دهنده آن به بررسي دقيق‌تر آن مي‌پردازيم.
2 جمع‌آوي اطلاعات: در اين مرحله تمامي راه حل‌هاي موجود را از طريق بارش افکار جمع‌آوري مي‌کنيم، تمامي راه حل‌ها - چه خوب و چه بد – که به ذهن‌مان مي‌رسد، يادداشت کرده و هر يک را ارزش‌گذاري کرده يا نمره مي‌دهيم.
3 بررسي عواقب هر انتخاب: در اين مرحله تلاش مي‌کنيم تا با استفاده از نيروي فکر و تجارب ذهني و نظرات ديگران به بررسي و پيش‌بيني پيامدهاي مثبت و منفي هريک از انتخاب‌هاي خود در مرحله قبلي بپردازيم.
4 اجراي تصميم‌گيري‌: در اين مرحله بهترين راه حل بررسي شده از ميان انتخاب‌هاي قبلي را به مرحله اجرا مي‌گذاريم و تصميم خود را عملي مي‌کنيم.
5 ارزش‌يابي دوباره: در اين مرحله تصميم گرفته شده را پس از اجرا، ارزيابي مي‌کنيم. اگر به نتايج مفيد و مثبت دست يافتيم، نشانه آن است که تصميم‌گيري ما درست و موفقيت‌آميز بوده است ولي اگر به نتايج مورد نظر دست نيافتيم، راه‌حل‌هاي قبلي را دوباره بررسي مي‌کنيم تا تصميم مناسب‌تري اتخاذ شود.

15 نکته درباره تصميم‌گيري منطقي
 

1 در تصميم‌گيري بهتر است با افراد آگاه، متخصص و باتجربه مشورت کنيم.
2 درباره تصميمات گروهي يا خانوادگي بهتر است نظر تمامي افراد گروه را نيز جويا شويم.
3 براي اينکه تصميم‌گيرنده خوبي باشيم، سعي کنيم خودآگاهي خود را افزايش دهيم.
4 درباره مسايل شخصي با حفظ و تقويت اعتماد به نفس، اجازه ندهيم ديگران براي ما تصميم‌ بگيرند.
5 مسووليت خود را به شخصه برعهده بگيريم.
6 با مديريت و کنترل هيجان‌هاي خود تصميمات منطقي‌تري بگيريم، همان‌طور که حضرت علي(ع) فرمود: «هنگام خشم، نه تصميم، نه تنبيه، نه دستور.»
7 در تصميم‌گيري‌هاي خود به تمام جوانب موضوع توجه کنيم.
8 سعي کنيم پيش از اجراي تصميم خود پيامدهاي مثبت و منفي آن را بررسي کنيم و امتياز بدهيم.
9 نگاه مثبت، توام با تفکر و شناخت موجب مي‌شود که تصميم‌هاي درست‌تر و منطقي‌تري بگيريم.
10 فرصت تصميم‌گيري را از ديگران به ويژه فرزندانمان دريغ نکنيم و به آنها اجازه دهيم در مسايل مربوط به خودشان تصميم‌گيري کنند.
11 شهامت تصميم‌گيري را در خود و ديگران تقويت کنيم.
12 به عوامل موثر در تصميم‌گيري مانند اطلاعات درست، تاثير فشار گروه‌ها و دوستان، هنجارهاي (جامعه، فرهنگ، مذهب) و رسانه‌هاي جمعي توجه کنيم.
13 به منظور جلب توجه فرزندان به پيامدهاي هر تصميم درباره مخاطره‌آميزترين تصميم‌هاي دوره نوجواني با آنها گفتگو کنيم.
14 هدف‌گذاري در زندگي مقدمه تصميم‌گيري است. به عبارت ديگر، افرادي که اهداف کوتاه‌ و بلند‌مدت خود را در کليه شئونات زندگي مشخص کرده باشند، راحت‌تر و مناسب‌تر تصميم مي‌گيرند.
15 مطالعه زندگي‌نامه انسان‌هاي موفق در عرصه‌هاي علم و ادب و اقتصاد و... مي‌تواند زمينه تصميم‌گيري‌هاي مناسب‌تر را در فرد مهيا سازد.
منبع: http://www.salamat.com