مکن، اي خواجه، بر غلامان جور

مکن، اي خواجه، بر غلامان جور شاعر : اوحدي مراغه اي که بدين شکل و سان نماند دور مکن، اي خواجه، بر غلامان جور دل او را ز غصه ريش مکن زور بر زير دست خويش مکن بر سر اين گروه داشته‌اند که از آنجا تو را گماشته‌اند هم غلام گلوي و فرجي تو زان ميان يک وکيل خرجي تو تا همت بنده باشد و هم اجر بنده‌ي خويش را مکن پر زجر کشتن او ز عقل بيرونست ميتوانش فروخت، گردونست چون به کار تو هست کوشيده بنده را سير دار و پوشيده جان گرامي بود، مرنجانش ...

چهارشنبه، 3 فروردين 1390

تخمین زمان مطالعه:

موارد بیشتر برای شما

مکن، اي خواجه، بر غلامان جور

شاعر : اوحدي مراغه اي

که بدين شکل و سان نماند دور		مکن، اي خواجه، بر غلامان جور
دل او را ز غصه ريش مکن		زور بر زير دست خويش مکن
بر سر اين گروه داشته‌اند		که از آنجا تو را گماشته‌اند
هم غلام گلوي و فرجي تو		زان ميان يک وکيل خرجي تو
تا همت بنده باشد و هم اجر		بنده‌ي خويش را مکن پر زجر
کشتن او ز عقل بيرونست		ميتوانش فروخت، گردونست
چون به کار تو هست کوشيده		بنده را سير دار و پوشيده
جان گرامي بود، مرنجانش		جان دهد بنده، چون دهي نانش
روزي او ميدهد، تو جنگ مکن		رزق بر اهل خانه تنگ مکن
تا ترا ديگري زبون باشد		در تو خاصيتي فزون باشد
الف او بس بود تو، نوني کن		بده و شکر آن فزوني کن
نبري بهره‌اي، زيان بيني		گر تو خود را در آن ميان بيني
که به زهريش بر نيميزي		شربتي در قدح نميريزي
اين چنين سعي کي شود مشکور؟		ز تو با درد دل اناث و ذکور
جان شيرين بدين ترش رويي		مکن، اي دوست، گر نه هندويي
بندگان را در احتساب مگير		خويشتن را تو در حساب مگير
بتو از حق امانتند اينها		گر چه در آب و نانتند اينها
هر دو را خواجه آفريننده		جز يکي نيست مالک و بنده
آنچه سر کرد پاي را نرسد		خواجگي جز خداي را نرسد
بنده نيز آخر آدمي زادست		خواجگي گر به آدمي دادست
اين دويي ديدن از براي شکيست		نسبت هر دو با پدر چو يکيست
که بر آرد ز خواجه نامي نيک		به ز فرزند بد غلامي نيک
بنده ممکن بود که خاص شود		خواجه شايد که کم خلاص شود
اي بسا خواجه کو غلام شود		گر به قسمت سخن تمام شود
گر غلام تو بود چون هشتي؟		آن که مفلوج شد بدان زشتي
مرگ ازو باز دار و رنجوري		اگر اين بنده را تو گنجوري
محضر بد به نام خويش مبر		آب چشم غلام خويش مبر
غوطه در لجه‌ي چنين هالک		نتوان زد به مذهب مالک
چون نکردي به خواجه‌ي خود گوش		بمرنج از غلام خواجه فروش
هيچ از آن خواجگي نگيري رنگ		تا ازين بندگيت باشد ننگ
چرخ و انجم ترا غلام شود		گرت اين بندگي تمام شود
اين غلامي کجا تواني کرد؟		تو که جز خواجگي نداني کرد
حيوان را ز خود نيزاري		گر حياتي و بينشي داري
اين نگه کن که چون تو جانورند		چه نگه ميکني که گاو و خرند؟
ز زباني بترس و از آذر		بي‌زبان را چنان مزن بر سر
نه بکشت و نه بار کرد او را		آنکه اين اعتبار کرد او را
بار اين عاجزان مکن سنگي		گر نه با کردگار در جنگي
نرهي از درون که جوش کنند		از برون گر زبان خموش کنند