ديابتي‌ها برنج قهوه‌اي بخورند
نويسنده:دکتر بهاره مقتصد
در برخي کشورهاي دنيا غذا خوردن به معني خوردن برنج همراه با هر نوع ماده غذايي ديگر است. در واقع انواع برنج در همه فصل‌هاي سال وجود دارند و نيمي از کالري روزانه نصف مردم جهان را تامين مي‌کنند. برنج حدود 9 هزار سال پيش توسط مردم چين کشت مي‌شد اما امروزه در اکثر نقاط آسيا مزارع کاشت برنج يافت مي‌شود. انواع بسيار مختلفي از اين محصول غذايي در بازار هست که هر کدام ارزش‌هاي غذايي متفاوتي نيز دارند؛ برنج شيرين، برنج باسماتي، برنج ياسمين و... اما دو نوع بسيار معروف، يکي برنج سفيد است و ديگري برنج قهوه‌اي.
افرادي که هميشه درصدد يافتن رژيم‌هاي غذايي سالم و کم‌خطر هستند، مي‌دانند که از قديم برنج قهوه‌اي به عنوان جايگزيني مناسب براي برنج سفيد مطرح بوده است. گرچه چنين ادعايي هيچ‌وقت جنبه علمي و اثبات‌شده نداشت اما اخيرا مطالعه‌اي در مورد برنج سفيد نشان داد مصرف زياد اين محصول، خطر ابتلا به ديابت تيپ2 را بيشتر مي‌کند. اين مطالعه را محققان دانشگاه هاروارد آمريکا انجام دادند. آنها گروهي از مردم را که هفته‌اي حداقل 5 وعده برنج سفيد مي‌خوردند با گروه ديگري که ماهيانه 1 وعده يا حتي کمتر اين ماده را در رژيم غذايي خود به کار مي‌بردند، با هم مقايسه کردند. در پايان مطالعه، گروهي که برنج سفيد بيشتري مصرف مي‌کردند 17 برابر بيشتر از گروه ديگر مبتلا به بيماري ديابت شدند. البته چنين مطالعه‌اي در مورد برنج قهوه‌اي هم انجام گرفت. از ميان 197 هزار فرد بالاي 22 سال آنهايي که حداقل 2 وعده برنج قهوه‌اي در هفته مصرف کردند نسبت به گروهي که حداکثر 1 بار در ماه از اين ماده غذايي استفاده کردند، 11 درصد کمتر به بيماري ديابت نوع 2 مبتلا شدند.
در حالت عادي پس از خوردن هر غذايي، کربوهيدرات موجود در آن به گلوکز تبديل مي‌شود. برنج قهوه‌اي به دليل دارا بودن فيبر زياد، سرعت اين تبديل را کندتر از حالت عادي مي‌کند. اما چون در برنج سفيد هيچ فيبري وجود ندارد بلافاصله پس از خوردن آن گلوکز خون به يک‌باره افزايش پيدا مي‌کند. در بدن افراد سالم اين اتفاق مشکل‌ساز نخواهد بود. ولي در بيمار مبتلا به ديابت تيپ2 انسولين توانايي کنترل گلوکز افزايش‌يافته را ندارد. در ديابت تيپ 1 هم که اصلا انسوليني در بدن وجود ندارد. البته فرد مبتلا به ديابت تيپ 1 که تحت درمان با انسولين قرار دارد اگر قبل از خوردن غذا انسولين را به درستي محاسبه و تزريق کند چنين مشکلي پيش نمي‌آيد. اما حتي در اين حالت هم گلوکز به چربي تبديل مي‌شود که اصلا اتفاق خوبي نيست.
دکتر کي‌سان، سردبير مجله علمي دانشگاه هاروارد معتقد است: «جايگزين کردن برنج سفيد در رژيم‌غذايي روزانه با برنج قهوه‌اي و اصولا غلاتي که کمتر تحت فرآيندهاي خالص‌سازي قرار گرفته‌اند خطر ابتلا به ديابت نوع2 را به شکل محسوسي پايين مي‌آورد.» مصرف برنج سفيد در کشورهاي آسيايي از هر جاي ديگر دنيا بيشتر است. اما طبق آمارهاي حاصل از مطالعات اخير، اين محصول در رژيم‌غذايي مردم آمريکا هم روز به روز بيشتر جاي خود را باز مي‌کند. درواقع 70 درصد برنجي که مردم آمريکا مي‌خورند برنج سفيد است. شايد خوردن برنج قهوه‌اي به مذاق خيلي‌ها سازگار نباشد. البته به هيچ‌وجه لازم نيست برنج سفيد را کلا با نوع قهوه‌اي آن جايگزين کنيد تا آثار مفيد آن ظاهر شود. دانشمندان اثبات کرده‌اند اگر روزانه فقط به جاي يک‌سوم از برنج سفيد مصرفي، برنج قهوه‌اي استفاده شود، خطر ابتلا به ديابت نوع2، 16 درصد کاهش پيدا مي‌کند.
منبع: www.salamat.com
افرادي که هميشه درصدد يافتن رژيم‌هاي غذايي سالم و کم‌خطر هستند، مي‌دانند که از قديم برنج قهوه‌اي به عنوان جايگزيني مناسب براي برنج سفيد مطرح بوده است. گرچه چنين ادعايي هيچ‌وقت جنبه علمي و اثبات‌شده نداشت اما اخيرا مطالعه‌اي در مورد برنج سفيد نشان داد مصرف زياد اين محصول، خطر ابتلا به ديابت تيپ2 را بيشتر مي‌کند. اين مطالعه را محققان دانشگاه هاروارد آمريکا انجام دادند. آنها گروهي از مردم را که هفته‌اي حداقل 5 وعده برنج سفيد مي‌خوردند با گروه ديگري که ماهيانه 1 وعده يا حتي کمتر اين ماده را در رژيم غذايي خود به کار مي‌بردند، با هم مقايسه کردند. در پايان مطالعه، گروهي که برنج سفيد بيشتري مصرف مي‌کردند 17 برابر بيشتر از گروه ديگر مبتلا به بيماري ديابت شدند. البته چنين مطالعه‌اي در مورد برنج قهوه‌اي هم انجام گرفت. از ميان 197 هزار فرد بالاي 22 سال آنهايي که حداقل 2 وعده برنج قهوه‌اي در هفته مصرف کردند نسبت به گروهي که حداکثر 1 بار در ماه از اين ماده غذايي استفاده کردند، 11 درصد کمتر به بيماري ديابت نوع 2 مبتلا شدند.
تفاوت برنج سفيد و قهوه‌اي
در حالت عادي پس از خوردن هر غذايي، کربوهيدرات موجود در آن به گلوکز تبديل مي‌شود. برنج قهوه‌اي به دليل دارا بودن فيبر زياد، سرعت اين تبديل را کندتر از حالت عادي مي‌کند. اما چون در برنج سفيد هيچ فيبري وجود ندارد بلافاصله پس از خوردن آن گلوکز خون به يک‌باره افزايش پيدا مي‌کند. در بدن افراد سالم اين اتفاق مشکل‌ساز نخواهد بود. ولي در بيمار مبتلا به ديابت تيپ2 انسولين توانايي کنترل گلوکز افزايش‌يافته را ندارد. در ديابت تيپ 1 هم که اصلا انسوليني در بدن وجود ندارد. البته فرد مبتلا به ديابت تيپ 1 که تحت درمان با انسولين قرار دارد اگر قبل از خوردن غذا انسولين را به درستي محاسبه و تزريق کند چنين مشکلي پيش نمي‌آيد. اما حتي در اين حالت هم گلوکز به چربي تبديل مي‌شود که اصلا اتفاق خوبي نيست.
رژيم غذايي صحيح براي ديابتي‌ها
دکتر کي‌سان، سردبير مجله علمي دانشگاه هاروارد معتقد است: «جايگزين کردن برنج سفيد در رژيم‌غذايي روزانه با برنج قهوه‌اي و اصولا غلاتي که کمتر تحت فرآيندهاي خالص‌سازي قرار گرفته‌اند خطر ابتلا به ديابت نوع2 را به شکل محسوسي پايين مي‌آورد.» مصرف برنج سفيد در کشورهاي آسيايي از هر جاي ديگر دنيا بيشتر است. اما طبق آمارهاي حاصل از مطالعات اخير، اين محصول در رژيم‌غذايي مردم آمريکا هم روز به روز بيشتر جاي خود را باز مي‌کند. درواقع 70 درصد برنجي که مردم آمريکا مي‌خورند برنج سفيد است. شايد خوردن برنج قهوه‌اي به مذاق خيلي‌ها سازگار نباشد. البته به هيچ‌وجه لازم نيست برنج سفيد را کلا با نوع قهوه‌اي آن جايگزين کنيد تا آثار مفيد آن ظاهر شود. دانشمندان اثبات کرده‌اند اگر روزانه فقط به جاي يک‌سوم از برنج سفيد مصرفي، برنج قهوه‌اي استفاده شود، خطر ابتلا به ديابت نوع2، 16 درصد کاهش پيدا مي‌کند.
طرز نگهداري برنج قهوه‌اي
برنج قهوه‌اي را چه‌طور مي‌پزند؟
منبع: www.salamat.com
