علت شايع مرگ کودکان زير 2 سال
نويسنده:دکتر قمرتاج خانبابايي، فوق‌تخصص بيماري‌هاي ريه کودکان
آسپيراسيون جسم خارجي در راه‌هاي هوايي از علل شايع مرگ و مير کودکان، به خصوص کودکان زير 2 سال، است. قبل از قرن بيستم، آسپيراسيون جسم خارجي در 24 درصد موارد باعث مرگ مي‌شد
. در سال‌هاي اخير با تکنيک‌هاي پيشرفته برونکوسکوپي ميزان مرگ‌ومير به‌طور چشم‌گيري کاهش پيدا کرده است. 80 درصد موارد آسپيراسيون جسم خارجي در سنين کمتر از 3 سالگي و اوج آن بين 1 تا 2 سالگي رخ مي‌دهد. در اين سنين، کودک قادر به ايستادن است و از طرفي به جهت کنجکاوي تمايل به جستجو داشته و تمايل دارد که اجسامي که پيدا مي‌کند داخل دهان بگذارد و در ضمن دندان‌هاي آسيا براي جويدن غذا به اندازه کافي وجود ندارد.
علت ديگر در معرض خطر گرفتن کودکان در اين سنين در دسترس بودن غذا و وسايل و اسباب‌بازي‌هاي خواهر يا برادر بزرگ‌تر مي‌باشد که خود عامل مستعدکننده ديگري است.
عوامل مستعدکننده آسپيراسيون جسم خارجي در کودکان و بالغان بيماري‌هاي نورولوژيک (عصبي)، کاهش سطح هوشياري و مصرف داروهاي آرام‌بخش است. هر شيء کوچکي مي‌تواند باعث آسپيراسيون شود ولي شايع‌ترين آنها عبارت‌اند از: بادام زميني، انواع مغزها مثل گردو، پسته، بادام، تخمه هندوانه، انواع تخمه‌ها، اجسام کوچک جداشونده از اسباب بازي، تکه‌هاي ميوه خام مثل سيب و هويج، سکه، کليپس کاغذ، سوزن، ته مداد، بادکنک و ذرت. نکاتي که در جلوگيري از آسپيراسيون جسم خارجي در شيرخواران و کودکان توصيه ميشود، عبارت‌اند از:
1.کودک هنگام غذا خوردن حتماً روي زمين کنار سفره يا پشت ميز نشسته باشد. حرکت کودک و دويدن هنگام خوردن ريسک آسپيراسيون را بالا مي‌برد. بهتر است والدين هنگام صرف غذاي کودک وي را سرگرم نمايند تا غذاي کودک تمام شود.
2. غذاي کودک حتماً به قطعات بسيار کوچک تبديل شود تا جويدن آن راحت شود.
3. غذاي کودک حتماً خوب پخته شود. در مواردي که سبزيجات و ميوه جاتي مثل هويج و سيب مصرف شود حتماً رنده شده يا به قطعات کوچک تبديل شود.
4. مصرف مغزها حداقل تا سن 5 سالگي که کودک جويدن را به‌طور کامل ياد مي‌گيرد، به تعويق افتد؛ مگر اينکه به صورت پودر شده باشد.
5. اجسام کوچک از دسترس کودک دورنگه داشته شود. کنجکاوي کودک باعث ميشود که اجسام را به داخل دهان گذاشته و هنگام بازي ناگهان بلع نمايد.
6. هنگام خريد اسباب‌بازي براي کودکان حتماً دقت لازم انجام شود چون اسباب‌بازي‌هايي که داراي قطعات کوچک قابل جدا شدن باشد، احتمال اسپيراسيون را بالا مي‌برد.
7. وسايل و اسباب‌بازي‌هاي کودکان بزرگ‌تر خانواده در جاهاي جداگانه باشد و به کودکان بزرگ‌تر ياد بدهيم که وسايل خود را دور از دسترس کودکان نوپا قرار دهند.
منبع: www.salamat.com
. در سال‌هاي اخير با تکنيک‌هاي پيشرفته برونکوسکوپي ميزان مرگ‌ومير به‌طور چشم‌گيري کاهش پيدا کرده است. 80 درصد موارد آسپيراسيون جسم خارجي در سنين کمتر از 3 سالگي و اوج آن بين 1 تا 2 سالگي رخ مي‌دهد. در اين سنين، کودک قادر به ايستادن است و از طرفي به جهت کنجکاوي تمايل به جستجو داشته و تمايل دارد که اجسامي که پيدا مي‌کند داخل دهان بگذارد و در ضمن دندان‌هاي آسيا براي جويدن غذا به اندازه کافي وجود ندارد.
علت ديگر در معرض خطر گرفتن کودکان در اين سنين در دسترس بودن غذا و وسايل و اسباب‌بازي‌هاي خواهر يا برادر بزرگ‌تر مي‌باشد که خود عامل مستعدکننده ديگري است.
عوامل مستعدکننده آسپيراسيون جسم خارجي در کودکان و بالغان بيماري‌هاي نورولوژيک (عصبي)، کاهش سطح هوشياري و مصرف داروهاي آرام‌بخش است. هر شيء کوچکي مي‌تواند باعث آسپيراسيون شود ولي شايع‌ترين آنها عبارت‌اند از: بادام زميني، انواع مغزها مثل گردو، پسته، بادام، تخمه هندوانه، انواع تخمه‌ها، اجسام کوچک جداشونده از اسباب بازي، تکه‌هاي ميوه خام مثل سيب و هويج، سکه، کليپس کاغذ، سوزن، ته مداد، بادکنک و ذرت. نکاتي که در جلوگيري از آسپيراسيون جسم خارجي در شيرخواران و کودکان توصيه ميشود، عبارت‌اند از:
1.کودک هنگام غذا خوردن حتماً روي زمين کنار سفره يا پشت ميز نشسته باشد. حرکت کودک و دويدن هنگام خوردن ريسک آسپيراسيون را بالا مي‌برد. بهتر است والدين هنگام صرف غذاي کودک وي را سرگرم نمايند تا غذاي کودک تمام شود.
2. غذاي کودک حتماً به قطعات بسيار کوچک تبديل شود تا جويدن آن راحت شود.
3. غذاي کودک حتماً خوب پخته شود. در مواردي که سبزيجات و ميوه جاتي مثل هويج و سيب مصرف شود حتماً رنده شده يا به قطعات کوچک تبديل شود.
4. مصرف مغزها حداقل تا سن 5 سالگي که کودک جويدن را به‌طور کامل ياد مي‌گيرد، به تعويق افتد؛ مگر اينکه به صورت پودر شده باشد.
5. اجسام کوچک از دسترس کودک دورنگه داشته شود. کنجکاوي کودک باعث ميشود که اجسام را به داخل دهان گذاشته و هنگام بازي ناگهان بلع نمايد.
6. هنگام خريد اسباب‌بازي براي کودکان حتماً دقت لازم انجام شود چون اسباب‌بازي‌هايي که داراي قطعات کوچک قابل جدا شدن باشد، احتمال اسپيراسيون را بالا مي‌برد.
7. وسايل و اسباب‌بازي‌هاي کودکان بزرگ‌تر خانواده در جاهاي جداگانه باشد و به کودکان بزرگ‌تر ياد بدهيم که وسايل خود را دور از دسترس کودکان نوپا قرار دهند.
منبع: www.salamat.com
