تأثير تماسهاي اجتماعي افراد بر روي انتخاب روش جلوگيري
نويسنده: نرجس قديري
هرگونه گفتگو در داخل گروههاي مختلف اجتماعي، نقش مهمي را در تصميم گيري افراد براي شروع جلوگيري ايفا مي کند به همين دليل مجريان برنامه هاي تنظيم خانواده مي توانند براي بهبود خدمات با اين گروهها همکاري کنند.
خانواده، دوستان و اهل محل (همسايگان) از نمونه هاي مشخص شبکه هاي اجتماعي هستند.
بسياري از افراد درباره پيامدهاي بهداشتي، اجتماعي و اقتصادي بکار گيري روشهاي جديد جلوگيري از حاملگي، احساس نامشخصي دارند اين احساس اغلب منجر مي شود به اينکه فرد با هم قطارانش در خصوص موضوع بحث کند. محتاط بودن جزو طبيعت انسان است، انسان لزوماً به آنچه که از تجربه ي ديگران براي جلوگيري از حاملگي، از کشورهاي خيلي دور گفته مي شود، اطمينان ندارد انسان تمايل دارد درباره اطلاعات و مصلحت ها همانطور که به ديگران توجه مي شود به او توجه گردد. افراد کليدي و مشخص شبکه هاي اجتماعي مثل رهبران فکري، مردان و همسران مي توانند به دستيابي اهداف بهداشت باروري از طريق برنامه هاي تنظيم خانواده کمک کنند.
شبکه هاي اجتماعي مي توانند از دو طريق اثر فوري بر روي بکارگيري روش هاي جلوگيري از حاملگي داشته باشند.
1 ـ گسترش اطلاعات 2 ـ تأثير بر رفتار
قسمت اول شامل اطلاعاتي است که افراد نياز دارند و جستجو مي کنند بويژه در مورد روش هاي جلوگيري از حاملگي، چگونه و از کجا روش هاي پيشگيري را بدست آورند و اثرات جانبي بکارگيري روشهاي جديد.
قسمت دوم نيز شامل اطلاعاتي است که تأثير اجتماعي مي تواند بوسيله افرادي که ديگران را با اقتدار اداره مي کنند و فشارهايي که براي سازگاري با معيارهاي اجتماعي اعمال مي شود بروز کند. تأثير اجتماعي ممکن است بکارگيري از روش جلوگيري از حاملگي را تحميل کند. شوهران يا خويشاوندان ممکن است جلوگيري از حاملگي را ممنوع کنند يا معيارهاي اجتماعي ممکن است زني را که مبادرت به کنترل تولد مي کند به محروميت از حقوق اجتماعي تهديد نمايد.
در فرهنگ هايي که تعدد زوجات مجاز است. اين عمل معيار ديگري است که ممکن است باعث سست شدن بکارگيري روش هاي جلوگيري از حاملگي شود. يک زن از شوهر داراي چند همسر، ممکن است به داشتن بچه هاي بيشتر تمايل داشته باشد، بخصوص اگر ساير زنان شوهرش نيز چنين تصميمي داشته باشند.
همچنين برخي از زنان دنيا مي گويند: حفظ حرمت مادر، فشار اجتماعي ديگري است که بکارگيري روش هاي جلوگيري از حاملگي را سست مي کند.
مطالعه اي در کامرون بر روي 500 زن وابسته به انجمن هاي اجتماعي نشان داد که وقتي اين افراد، توسط اعضاي گروه خودشان روش جلوگيري از حاملگي بکار مي برد تشويق گردند، احتمال بکارگيري روشهاي جلوگيري از حاملگي در آنها بيشتر مي شود.
احتمال بکارگيري هميشگي حداقل يک روش جلوگيري، براي زني که فکر مي کرد اعضاي گروهش روش جلوگيري از حاملگي بکار مي برند، 8 بار بيشتر بودو براي زني که بوسيله دوستانش تشويق شده بود، 17 بار بيشتر بود انجمن هاي اجتماعي در اين تحقيق طيفي بين آشنايان و دوستان تا همکاران رسمي سازمانهاي اقتصادي و سياسي داشت
دکتر جان کاستر لاين عضو ارشد انجمن جمعيت نيويورک مي گويد: ما مي دانيم که اطلاعات بهداشت باروري بطور فعال از طريق شبکه هاي ارتباطي اجتماعي تغيير پيدا مي کند و کار کردن با اين شبکه ها مي تواند به بعضي از برنامه هاي تنظيم خانواده کمک کند اما ميزان تأثير شبکه هاي ارتباطي بر روي تصميم گيري پيشگيري از بارداري و بسته به موقعيت جغرافيايي فرق مي کند و شدت اثر هنوز مشخص نشده است. در يک طرح آزمايشي در خصوص توزيع وسايل پيشگيري از بارداري توسط مردم و گروههاي اجتماعي درغنا نشان داد که حمايت اجتماعي در خصوص تنظيم خانواده و عقيده زن بر اساس گفتگو با شوهرش دو عامل بسيار مهم براي منجر شدن به موافقت شوهر بودند. گفتگو بين زن و شوهر و حمايت اجتماعي بيشتر از سطح سواد، نوع ازدواج يا تعداد بچه بر روي بکارگيري روش جلوگيري از حاملگي اثر داشتند.
اگر يک شبکه ي اجتماعي در حال اثر گذاري بر روي انتخاب زن است ارايه کنندگان نبايد از پيشنهاد نوع ديگري از روش کوتاهي کنند زيرا فقط يک روش ايده ال براي فرد وجود ندارد.
دکتر باربارا انيت در گزارشي از تايلند مي گويد: ما معتقديم علت تمايل افراد به موافقت با روشي که قبلاً به طور وسيع در منطقه ي خاصي استفاده مي شود احساس فشار اجتماعي براي انجام چنين کاري نبوده، بلکه بيشتر به اين خاطر بوده که درباره آن روش شناخت بيشتر داشتند.
تجربه ي پژوهشي در کنيا نشان داد ارايه کنندگان اغلب شبکه هاي ارتباطي اجتماعي را بخاطر گسترش افسانه ها و شايعات ناديده مي گيرند، اما در حقيقت بعضي چيزهايي که اعضاي شبکه ها مي گويند واقعيت دارند از اين رو شبکه ها گاهي چيزهايي را فراهم مي کنند که ارايه کنندگان قادر به تأمين آن اطلاعات و نظرات افراد نيستند.
ارايه کنندگان مي توانند مصرف کنندگان راضي را تشويق کنند تا با اعضاي ديگر شبکه ي اجتماعي خود گفتگو کرده و اطلاعات را انتشار دهند، بالاخره نکته ي مهم اين که قبل از اينکه زني را که موافق يک روش بوده از کلينيک تنظيم خانواده بيرون رود ارائه کنندگان خدمات بايد بدانند که آيا تصميم و انتخاب او حمايت خواهد شد يا خير. چرا که اگر
او هيچ حمايتي در شبکه ارتباطي اجتماعي اش نداشته باشد در خطر قطع استفاده از روش جلوگيري از بارداري قرار مي گيرد. برگرفته از انتشارات انجمن تنظيم خانواده ي جمهوري اسلامي ايران
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 60.
خانواده، دوستان و اهل محل (همسايگان) از نمونه هاي مشخص شبکه هاي اجتماعي هستند.
بسياري از افراد درباره پيامدهاي بهداشتي، اجتماعي و اقتصادي بکار گيري روشهاي جديد جلوگيري از حاملگي، احساس نامشخصي دارند اين احساس اغلب منجر مي شود به اينکه فرد با هم قطارانش در خصوص موضوع بحث کند. محتاط بودن جزو طبيعت انسان است، انسان لزوماً به آنچه که از تجربه ي ديگران براي جلوگيري از حاملگي، از کشورهاي خيلي دور گفته مي شود، اطمينان ندارد انسان تمايل دارد درباره اطلاعات و مصلحت ها همانطور که به ديگران توجه مي شود به او توجه گردد. افراد کليدي و مشخص شبکه هاي اجتماعي مثل رهبران فکري، مردان و همسران مي توانند به دستيابي اهداف بهداشت باروري از طريق برنامه هاي تنظيم خانواده کمک کنند.
شبکه هاي اجتماعي مي توانند از دو طريق اثر فوري بر روي بکارگيري روش هاي جلوگيري از حاملگي داشته باشند.
1 ـ گسترش اطلاعات 2 ـ تأثير بر رفتار
قسمت اول شامل اطلاعاتي است که افراد نياز دارند و جستجو مي کنند بويژه در مورد روش هاي جلوگيري از حاملگي، چگونه و از کجا روش هاي پيشگيري را بدست آورند و اثرات جانبي بکارگيري روشهاي جديد.
قسمت دوم نيز شامل اطلاعاتي است که تأثير اجتماعي مي تواند بوسيله افرادي که ديگران را با اقتدار اداره مي کنند و فشارهايي که براي سازگاري با معيارهاي اجتماعي اعمال مي شود بروز کند. تأثير اجتماعي ممکن است بکارگيري از روش جلوگيري از حاملگي را تحميل کند. شوهران يا خويشاوندان ممکن است جلوگيري از حاملگي را ممنوع کنند يا معيارهاي اجتماعي ممکن است زني را که مبادرت به کنترل تولد مي کند به محروميت از حقوق اجتماعي تهديد نمايد.
در فرهنگ هايي که تعدد زوجات مجاز است. اين عمل معيار ديگري است که ممکن است باعث سست شدن بکارگيري روش هاي جلوگيري از حاملگي شود. يک زن از شوهر داراي چند همسر، ممکن است به داشتن بچه هاي بيشتر تمايل داشته باشد، بخصوص اگر ساير زنان شوهرش نيز چنين تصميمي داشته باشند.
همچنين برخي از زنان دنيا مي گويند: حفظ حرمت مادر، فشار اجتماعي ديگري است که بکارگيري روش هاي جلوگيري از حاملگي را سست مي کند.
مطالعه اي در کامرون بر روي 500 زن وابسته به انجمن هاي اجتماعي نشان داد که وقتي اين افراد، توسط اعضاي گروه خودشان روش جلوگيري از حاملگي بکار مي برد تشويق گردند، احتمال بکارگيري روشهاي جلوگيري از حاملگي در آنها بيشتر مي شود.
احتمال بکارگيري هميشگي حداقل يک روش جلوگيري، براي زني که فکر مي کرد اعضاي گروهش روش جلوگيري از حاملگي بکار مي برند، 8 بار بيشتر بودو براي زني که بوسيله دوستانش تشويق شده بود، 17 بار بيشتر بود انجمن هاي اجتماعي در اين تحقيق طيفي بين آشنايان و دوستان تا همکاران رسمي سازمانهاي اقتصادي و سياسي داشت
دکتر جان کاستر لاين عضو ارشد انجمن جمعيت نيويورک مي گويد: ما مي دانيم که اطلاعات بهداشت باروري بطور فعال از طريق شبکه هاي ارتباطي اجتماعي تغيير پيدا مي کند و کار کردن با اين شبکه ها مي تواند به بعضي از برنامه هاي تنظيم خانواده کمک کند اما ميزان تأثير شبکه هاي ارتباطي بر روي تصميم گيري پيشگيري از بارداري و بسته به موقعيت جغرافيايي فرق مي کند و شدت اثر هنوز مشخص نشده است. در يک طرح آزمايشي در خصوص توزيع وسايل پيشگيري از بارداري توسط مردم و گروههاي اجتماعي درغنا نشان داد که حمايت اجتماعي در خصوص تنظيم خانواده و عقيده زن بر اساس گفتگو با شوهرش دو عامل بسيار مهم براي منجر شدن به موافقت شوهر بودند. گفتگو بين زن و شوهر و حمايت اجتماعي بيشتر از سطح سواد، نوع ازدواج يا تعداد بچه بر روي بکارگيري روش جلوگيري از حاملگي اثر داشتند.
اگر يک شبکه ي اجتماعي در حال اثر گذاري بر روي انتخاب زن است ارايه کنندگان نبايد از پيشنهاد نوع ديگري از روش کوتاهي کنند زيرا فقط يک روش ايده ال براي فرد وجود ندارد.
دکتر باربارا انيت در گزارشي از تايلند مي گويد: ما معتقديم علت تمايل افراد به موافقت با روشي که قبلاً به طور وسيع در منطقه ي خاصي استفاده مي شود احساس فشار اجتماعي براي انجام چنين کاري نبوده، بلکه بيشتر به اين خاطر بوده که درباره آن روش شناخت بيشتر داشتند.
تجربه ي پژوهشي در کنيا نشان داد ارايه کنندگان اغلب شبکه هاي ارتباطي اجتماعي را بخاطر گسترش افسانه ها و شايعات ناديده مي گيرند، اما در حقيقت بعضي چيزهايي که اعضاي شبکه ها مي گويند واقعيت دارند از اين رو شبکه ها گاهي چيزهايي را فراهم مي کنند که ارايه کنندگان قادر به تأمين آن اطلاعات و نظرات افراد نيستند.
ارايه کنندگان مي توانند مصرف کنندگان راضي را تشويق کنند تا با اعضاي ديگر شبکه ي اجتماعي خود گفتگو کرده و اطلاعات را انتشار دهند، بالاخره نکته ي مهم اين که قبل از اينکه زني را که موافق يک روش بوده از کلينيک تنظيم خانواده بيرون رود ارائه کنندگان خدمات بايد بدانند که آيا تصميم و انتخاب او حمايت خواهد شد يا خير. چرا که اگر
او هيچ حمايتي در شبکه ارتباطي اجتماعي اش نداشته باشد در خطر قطع استفاده از روش جلوگيري از بارداري قرار مي گيرد. برگرفته از انتشارات انجمن تنظيم خانواده ي جمهوري اسلامي ايران
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 60.
