تنها گذاشتن بچه‌ ها در خانه

به در می‌کوبد با مشت‌های کوچکش؛ دوباره در خانه تنها مانده و در را به رویش بسته‌ و رفته‌اند. شش سال بیشتر ندارد. پشت در می‌نشینم و با او حرف می‌زنم. 20 دقیقه‌ای که می‌گذرد مادرش از راه می‌رسد و با خنده می‌گوید: «بیدار شده؟ همیشه تا لنگ ظهر می‌خوابه‌ها!» نمی‌دانم پیش خودش چه فکر می‌کند. کار همیشه‌اش است... هیچ نصیحتی هم به گوشش نمی‌رود. همیشه همسایه‌ها او را می‌بینند که در را می‌بندد و می‌رود. این جریان ادامه داشت تا اینکه صهبا از شکم به پایین سوخت! چرا؟ چون باز هم در خانه تنها مانده بود و می‌خواست شکم خودش را سیر کند که غذای روی گاز روی او برمی‌گردد. همسایه‌ها در را می‌شکنند و وارد خانه می‌شوند و...
تنها گذاشتن بچه‌ها در خانه یا حتی محل بازی و اتومبیل، می‌تواند فاجعه به بار بیاورد. می‌تواند شما را دچار عمری پشیمانی و طفل بی‌گناه را اسیر معلولیت و درد کند. طبق قوانین جهانی، تا قبل از 11سالگی شما نمی‌توانید کودکتان را تنها در خانه بگذارید. در این نوشتار به موضوع تنهایی کودکان در خانه پرداخته‌ایم.
همراه بردن کودکان برای انجام یک خرید ساده چنددقیقه‌ای به ویژه اگر کودک خواب باشد و کار شما اضطراری به نظر غیرضروری می‌رسد. بسیارند مادرانی که در این شرایط فکر می‌کنند تنها گذاشتن کودک برای چند دقیقه مشکلی ایجاد نمی‌کند غافل از اینکه همین چند دقیقه بسیار کوتاه به ویژه اگر کودک از تنهایی بترسد، می‌تواند سبب بروز مشکلات جسمی و روحی غیرقابل جبرانی شود.

این موقعیت را تصور کنید

شما می‌خواهید برای خرید مسکن می‌خواهید تا داروخانه سر خیابان بروید یا برای پرداخت پول شارژ ساختمان به منزل مدیر ساختمان می‌روید یا برای برداشتن وسیله‌ای به زیرزمین یا انباری سری می‌زنید، فرزند شما از تنهایی می‌ترسد و در نتیجه وقتی متوجه می‌شود شما در خانه حضور ندارید ترس وجود او را می‌گیرد و گریه‌اش بلند می‌شود اما اگر از تنهایی نترسد تنها بودن انگیزه‌ای برای انجام کارهایی می‌شود که معمولا والدین اجازه انجام آنها را به کودک نمی‌دهند و چه بسا انجام‌شان سبب مشکلات جبران‌ناپذیری شود. آسیب دیدن چشم در پی برداشتن چاقو یا قیچی یا آتش‌سوزی و سوختگی در پی بازی با کبریت یا خفگی یا یک عمر وابستگی بیمارگونه به اطرافیان به دلیل ترس از تنهایی و در اثر تنها چند دقیقه سهل‌انگاری و تنها گذاشتن کودکان از این جمله مشکلات است.

در سر کودکان چه می‌گذرد؟

قبل از 6 ماهگی معمولا کودکان ترس چندانی از تنهایی ندارند و کمتر صدایی باعث بیدارشدن آنها از خواب خوش می‌شود اما از 6 تا 8 ماهگی به بعد تمامی صداهایی که در خانه می‌آید حتی صدای ماشین‌ها و صداهای خارج از خانه، زنگ در و زنگ تلفن می‌تواند او را از خواب بلند کند و بترساند. شاید فرزند شما در برابر این صداها ترسی از خود نشان ندهد اما در نبودتان می‌تواند محرک ترس او باشد. اگر قصد دارید حتی برای چند دقیقه فرزند خود را تنها بگذارید تمام مسایل و حوادثی را که ممکن است برای شما یا او پیش آید، پیش‌بینی کنید و وسایل خطرناک را از جلوی دست کودک پنهان کنید. بهتر آن است که از همسایه یا یک شخص قابل‌اطمینان بخواهید سری به فرزندتان بزند زیرا ممکن است مسایلی به هر حال سبب دیر رسیدن شما شود. نباید از یاد ببرید که از لحاظ قانونی والدین مسوول امنیت کودک‌شان هستند و هر نوع بی‌احتیاطی در قبال او جرم محسوب می‌شود. غیر از حوادثی که در قبال تنها گذاشتن کودک ممکن است پیش آید و مشکلات جسمی برایش به وجود آورد ترس از تنهایی و اضطراب جدایی هم می‌تواند سبب بروز تجربه‌ای ناخوشایند در کودک شود و روابط او را با اجتماع در آینده تحت تاثیر قرار دهد و سبب بدبینی، ترس از جدایی و از دست دادن دوستان و وابستگی در بزرگسالی شود.

از چه زمانی می‌توان کودکان را تنها گذاشت؟

اگر فرزند شما شیرخوار است و توان حرکت ندارد تنها به شرطی که او را در تخت امن خود بگذارید و تلفن و زنگ در را قطع کنید، می‌توانید برای 10 دقیقه او را تنها بگذارید. اما اگر فرزند شما 10 تا 12 ماهه تا 3 تا 4 سال است و توان راه رفتن دارد حتی وقتی خواب است نباید او را تنها بگذارید. چون اگر از خواب بیدار شود ممکن است تلاش کند که از تخت پایین بیاید در نتیجه ممکن است بیفتد یا خود را زخمی کند. وقتی کودکی گریه می‌کند مطمئن است که مادر سریعا به کمکش می‌آید اما اگر10 دقیقه زمان بگذرد و مادر نیاید ممکن است صدمات روحی و جسمی جبران‌ناپذیری به کودک برسد. از 3، 4 سالگی به بعد می‌توانید از فرزندتان بپرسید که می‌تواند چند دقیقه‌ای تنها باشد یا خیر؟ او را باید آزاد بگذارید تا خود جواب دهد و به پاسخ او احترام بگذارید. نباید با فشار یا تحمیل کودک را اجبار کرد که در خانه یا ماشین تنها بماند.
از 5 تا 6 سالگی به بعد می‌توان برای چند دقیقه کودک را تنها در خانه گذاشت اما باید به او یاد داد که مثلا در صورت لزوم با شما یا با یکی از همسایگان تماس بگیرد. از7 سالگی به بعد کودکان می‌پذیرند که تنها باشند اما چون دوست دارند تمامی مسایل را تجربه کنند باید تمامی احتمالات را پیش‌بینی کرد و جلوی حوادث ناگوار احتمالی را گرفت. لازم است در آشپزخانه و حمام را قفل کنید و از همسایه هم بخواهید سری به فرزندان شما بزند. فراموش نکنید به هیچ عنوان نباید کودک زیر 10 سال را شب‌ها تنها گذاشت.

4 نکته درباره تنها گذاشتن کودک در خانه

نمی‌توان انتظار داشت که در زندگی امروز هرگز کودکان در خانه تنها نمانند. به هر حال مواقعی پیش می‌آید که ناگزیر از تنها گذاشتن فرزندانمان در خانه هستیم. پس چه باید کرد؟ رعایت4 توصیه زیر می‌تواند مانع بروز خیلی از حوادث تلخ شود:
1.با کودک درباره تنها ماندن در خانه صحبت کنید و از او بخواهید به شما بگوید اگر در خانه تنها بماند چه می‌کند؟ آیا احساس‌ ترس دارد یا نه؟ آیا می‌داند اگر برق برود یا بترسد چه کاری باید بکند؟
2.از او بخواهید در کارهای خانه مشارکت داشته باشد و به او کارهایی را یاد بدهید که مهارت مراقبت از خودش را به او بیاموزد. شماره تلفن‌های سه رقمی و شماره تلفن افراد نزدیک را به کودک یاد بدهید و حتی آنها را در جایی یادداشت کنید. موارد خطرناک را برایش توضیح دهید اما نه به صورتی که بترسد. حتی این موارد را می‌توانید طی یک بازی به او یاد بدهید.
3.درباره نوع برخورد با غریبه‌ها حتما به او آموزش بدهید. گفتن اینکه در خانه را به هیچ‌وجه به روی افراد غریبه باز نکند، خیلی مهم است. در ضمن نحوه باز و بسته کردن در را حتما به کودک خود نشان بدهید و در مواردی از او بخواهید این کار را انجام بدهد.
4.اگر مجبور شدید کودکتان را در خانه تنها بگذارید، حتما در نزدیکی محل زندگی‌تان فرد مطمئنی را پیدا کنید که بتواند به او سر بزند. در این مورد به هیچ‌وجه از افرادی که نمی‌شناسید، کمک نگیرید.

بچه‌ها را از چه سنی می‌شود تنها گذاشت؟

آنچه از نظر قانون جهانی مطرح است اینکه از 11 سالگی می‌توانیم فرزندان‌مان را در منزل تنها بگذاریم. البته یک روند شناختی هم مطرح است و تنها نمی‌توان بر سن تکیه کرد. وقتی بچه‌ها به این توانمندی می‌رسند که در صورت نیاز بتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند، دچار ترس و اضطراب نشوند و اگر مشکلی برای آنها پیش بیاید بتوانند در حد پایه از خود محافظت کنند. مشکل اساسی در این حوزه در مورد بچه‌هایی است که زمینه ترس و اضطراب دارند و دلیل آن هم این است که مادر با تکیه بر این موضوع که کودکش خواب است و می‌خواهد برای 10 دقیقه بیرون برود، گمان می‌کند طی رفتن و برگشتن او کودک بیدار نمی‌شود بنابراین او را تنها می‌گذارد. بچه‌هایی که در این زمان‌ها بیدار می‌شوند ترس و اضطراب شدیدی در آینده پیدا می‌کنند. خیلی از بزرگسالان هستند که وابستگی‌های مشکل‌دار دارند یعنی به همسر، فرزند یا والدین خود به طور بیمارگونه‌ای وابسته‌اند. این حالت ریشه در همان اضطراب و ترس‌های بچگی دارد و می‌تواند هم برای خود فرد و هم اطرافیان ایجاد مشکل و ناراحتی کند و لازم است زیر نظر یک روان‌شناس مورد درمان قرار بگیرد. در غیر این صورت تنها گذاشتن بچه‌ای که به توانمندی کافی رسیده در مکانی امن صدمه‌ای به وی نمی‌رساند.
منبع: هفته نامه سلامت