راه حل های قرآنی برای آرزوهای انسانی

بی تردید، یکی از دغدغه های جوانان دستیابی به آرزوهای رنگارنگی است که در اندیشه می پرورانند. در این میان بشارت، ارمغانی بزرگ برای نوجوانان و جوانان است و دستیابی به همه ی آمال سالم انسانی را از رهگذر آیات قرآنی مژده می دهد.
در فرهنگ قرآن، آرزو تعریف و جهت ویژه ای می یابد، به طوری که بسیاری از افکاری که ما آن را آرزو می پنداریم، از دایره ی آمال قرآنی خارج می شود. ما نمی خواهیم در این مجال به چارچوپی بپردازیم که قرآن در اطراف آرزو نصب می نماید، بلکه تنها راه حل های قرآنی را برای دستیابی
آرزوهایتان ارائه می دهیم.
اولین چیزی که قرآن در این باره بر آن تأکید می کند و می توان آن را درسی دانست که خدا در طریق رسیدن به خواسته ها به بند گانش یاد می دهد، «امید» است.
خداوند به انسان می آموزد که در همه حال (هم در آرزوهای دنیایی و هم در آرزوهای اخروی) امید داشته باشد و انسان یاد می گیرد که هیچ گاه ازرحمت خدا ناامید نباشد؛ زیرا امید عامل حرکت انسان به سوی کمال است و تا انسان امید نداشته باشد، حرکت تکاملی اش کامل نخواهد بود.
از روایات اسلامی درباره فلسفه امید چنین برداشت می شود که هر که به چیزی امید داشته باشد، برای آن تلاش می کند و به همین دلیل است که نسبت به آن بسیار سفارش شده است.
از نظر روانشناسی، امید گونه ای آرامش خاطر در انسان می آفریند که در سایه ی آن، شخص راه حل های بهتری را برای رسیدن به اهداف و خواسته های خود برمی گزیند.
دومین راه حل «توکل » است، دین، در شما نوجوانان و جوانان قدرت توکل می آفریند و به شما می آموزد که در تمام امور، نیرویی بی نظیر و برتر را موکّل خود قرار دهید و به او تکیه کنید. دین اسلام پشتوانه ای برای آدمی قرار می دهد که در کتاب خدا با صفات «قادر، عزیز، قاهر و...» معرفی شده است؛ کسی که هر ناممکنی را ممکن می سازد. بی شک با وجود او و توکل به او آدمی هیچ آرزوی صحیحی را برای خویش دست نایافتنی نمی بیند.
شاید تا به حال دیده باشید، افرادی که در برخی امور زندگیشان برای خود وکیلی انتخاب می کنند، تا چه اندازه به وجود او دلگرم می شوند و دیگر از بابت مشکلات و رخدادهای پیش بینی نشده ای که ازحوزه ی تخصص و دانش و قدرت شخصی خارج اند، ترسی به خود راه نمی دهند. حال انسانی را تصور کنید که وکیلش خداست و مایه ی دلگرمی اش کسی است که آفریننده ی هر چیز و به اسباب همه چیز داناست. این شخص آرزوهایش را با چنین کسی در میان می گذارد، با خواسته های او تطابق می دهد و راه های رسیدن به آن را از او می جوید.
راه بعدی «تفکّرسالم» است؛ تفکری که بارها قرآن از آن با عنوان «تعقّل » یاد می کند و به کمک این تعبیر آن را از خیال پردازی و اندیشه های احساسی و غیر عقلانی جدا می نماید. البته این به معنای مذمّت خیال پردازی و مطلق اندیشه های احساسی نیست، چنان که قرآن نیز آنها را مطلقاً مذموم ندانسته است؛ زیرا که بسیاری از نوآوری ها از تخیل سرچشمه گرفته است و اندیشه های احساسی نیز نعمتی می باشد که برای پاسخ گویی به برخی نیازهای انسانی قرار داده شده است.
اما بی تردید این خرد است که درست ترین راه ها را در پیش پای انسان می گشاید و مرز درستی و نادرستی را به او می نمایاند.
انسانی که در پی دستیابی به خوشبختی است، خود باید برای سعادت و آمال درستی که در راه آن دارد، چاره اندیشی کند. تفکر، فاصله انسان را تا آرزوهایش کاهش می دهد و به او می نمایاند که برای دستیابی به هر کدام از آنها تا چه اندازه تلاش کند و حتی کدام یک را در راه دستیابی به دیگری از ذهن خود حذف کند.
راه حل بعدی «دعا و نیایش » است. خدای مهربان به رابطه ی خود و بندگانش بسیار اهمیت داده و همواره آنها را به راز و نیاز با خود فرا خوانده است، اگر چه از نیّات قلبی همه ی انسان ها آ گاه است، اما شدت اشتیاق او به بندگانش تا اندازه ای می باشد که دوست دارد بندگانش با او سخن بگویند و خواسته هایشان را با خدایشان درمیان بگذارند. حضرت حق در این راستا به بندگانی که خود را برای خدا خالص کرده و جز رضایش را نجوییده اند، توجه ویژه ای نموده و به انسان ها سفارش کرده است که برای طلب حاجات خود، خاصان درگاهش را وسیله قرار دهند تا خدا به واسطه ی احترام و محبوبیّت این افراد خاص حاجاتشان را بر آورده سازد.
آنچه باید در کنار همه ی این راه حل ها به آن توجه نمود، تلاش خویشتن است. باید به خاطر داشته باشیم که تا خود انسان نخواهد، کاری انجام نمی شود و همیشه این خود ما هستیم که باید برای آینده و آرزوهایمان تلاش کنیم. خداوند در قرآن می فرماید:
«برای آنان چیزی جز آنچه برایش تلاش می کند، وجود ندارد.»
منبع: نشریه بشارت، شماره ی 70