نظریه ی مطبوعات آزاد

این نظریه که نامی دیگر برای «نظریه ی آزادی گرا»یِ سیبرت و همکارانش است، ریشه در ظهور مطبوعاتِ فارغ از کنترل دولتی در قرن هفدهم و نظریه ی حقوق طبیعی فرد دارد. در نظریه ی مطبوعات آزاد، اصل بر آزادی اظهارنظر و نقد است. تأکید بر آزادی برای مبارزه با سانسور، کاهش اختلاف در جامعه، اصلاح اشتباهات و... از جمله ویژگی های این نظریه است، لذا اِعمال محدودیت و سانسور ممنوع و انتشار هرگونه عقیده ی درست یا نادرست مجاز است. سانسور و کنترل افکار، ناگزیر به زیانِ حقیقت تمام می شود.
افراد زمانی می توانند حق و باطل را از یکدیگر تمیز دهند که به هر دو دسترسی داشته باشند. هرگونه محدودیتی که از سوی دولت بر بیان آزادِ افکار و عقاید اعمال شود، در واقع تضییع حقوق شهروندان است، و لذا بهترین خدمت دولت به مردم، عدم مداخله در رسانه هاست.
مک کوایل، اصول مهم نظریه ی مطبوعات آزاد را چنین خلاصه کرد:
•مطبوعات باید بدون سانسور قبلی و به طور آزادانه منتشر شوند.
•فعالیت انتشار وتوزیع مطبوعات، باید توسط هر فردی یا گروهی، بدون ضرورتِ کسب اجازه قبلی، آزاد باشد.
•حمله به حکومت، مقام رسمی یا حزب سیاسی(برخلاف حمله به افراد خصوصی یا خیانت و لطمه زدن به امنیت کشور) نباید(حتی پس از وقوع آن)، قابل مجازات باشد.
•اعمال فشار برای انتشار هر نوع مطلبی، ممنوع است.
•انتشار «خطا» نیز مانند انتشار «حقیقت» در زمینه افکار و عقاید، مورد حمایت قرار گیرد.
•بر جمع آوری اطلاعات از طرق قانونی برای انتشار آن ها، نباید محدودیت اعمال شود.
•برای صدور و ورود یا ارسال و دریافت «پیام ها» در فراسوی مرزهای ملی، نباید محدودیت وجود داشته باشد.
•روزنامه نگاران باید دارای استقلال حرفه ای در درون سازمان خودشان باشند (مک کوایل، 9:1382-168).
منبع : مهدی زاده، سید محمد، (1389)؛ نظریه های رسانه: اندیشه های رایج و دیدگاه های انتقادی، تهران: نشر همشهری، چاپ اول 1389.