قرص، شربت، حرکت!
شما هم جزو آن گروه از سالمندانی هستید که داروها را برای روز مبادا انبار میکنید؟ یا هر صبح ردیفی از قرصهای قدونیمقد را به صف و همه را با هم نوشجان میکنید؟ شاید همین الان بگویید: «ای بابا، پیری است و فراموشی، من اصلا فراموش میکنم داروهایم را سروقت بخورم و معمولا یک خط در میان به سراغ آنها میروم.»معمولا وقتی پا را از 50 سال آن طرفتر میگذاریم، سروکله قرصها و داروهای رنگارنگ به کمد کنار تخت خوابمان باز میشود. ولی تاکنون به عوارض مصرف همزمان این همه قرص و دارو با هم فکر کردهاید؟ این 6 فرمان به شما می گویند که چگونه داروهایتان را درست مصرف کنید.
1. از پزشک یا داروساز روش صحیح مصرف دارو را بپرسید
سالمندان به دلیل ناآگاهی از اجزای تشکیلدهنده داروها و نداشتن توان کافی برای کنترل دقیق آنها، گاهی چند دارو را با هم مصرف میکنند و این مخلوط ممکن است خطرآفرین باشد بنابراین این وظیفه متخصصان داروساز است که هنگام ارائه داروهای تجویز شده بهوسیله پزشک، دستورالعملهای مصرف هر دارو را برای سالمندان مرور کنند و از بیخطر بودن آنها مطمئن شوند. این اقدامات بهخصوص برای افرادی که از حمایت اجتماعی کمتری برخوردارند، ضروریتر است.2. سرنگ انسولین را از صبح آماده کنید
اگر لازم است انسولین تزریق کنید ولی پر کردن سرنگ برایتان دشوار است، از یکی از اعضای خانواده یا پرستارتان بخواهید سرنگ را در آغاز روز برای شما پر کنند و آن را آماده در یخچال قرار دهند. به این ترتیب در زمان لازم با خیال راحت و بدون لرزش دست میتوانید آن را تزریق کنید.3. مصرف خودسرانه دارو، ممنوع!
اگر سری به بیمارستانها بزنید و آماری از دلایل بستری شدن بیماران در بیمارستان تهیه کنید، خواهید دید 1 تا 2 درصد بیماران به این دلیل از بیمارستان سر درآوردهاند که 2 یا چند دارو را همزمان مصرف کرده و این داروها با هم تداخل داشتهاند. داروها گاهی آثار یکدیگر را تقویت میکنند و گاهی اثر هم را از بین میبرند. تعداد زیادی از این بیماران را سالمندان تشکیل میدهند، زیرا سالمندان ممکن است چند بیماری مختلف داشته باشند و مجبور باشند چند دارو را همزمان مصرف کنند. مثلا سالمندی که فشارخون دارد و در کنار آن به دیابت مبتلاست، مجبور میشود داروهای مربوط به کنترل هر دوی این بیماریها را همزمان مصرف کند.4 .داروهای گیاهی را فقط با نظر پزشک مصرف کنید
مشکل سالمندان وقتی حادتر میشود که خودسرانه داروهای گیاهی یا سایر داروهای بدون نسخه را در کنار داروهای روزمرهشان مصرف کنند. گاهی این داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و دیکلوفناک با سایر داروهایی که پزشک برای سالمند تجویز کرده است، تداخل پیدا میکند و مشکلاتی را برای سالمندان به وجود میآورد.5. شیشه داروها را صبح مرتب کنید
اگر گاهی فراموش میکنید داروهایتان را به موقع مصرف کنید، برای اینکه زمان مصرف دارو یادتان نرود، میتوانید به تعداد وعدههایی که باید دارو بخورید، شیشههای کوچکی تهیه کنید. فرض کنیم در 3 نوبت 6 صبح، 2 بعدازظهر و 10 شب باید دارو بخورید. 3 شیشه بردارید. روی یکی بنویسید 6 صبح، روی یکی 2 بعدازظهر و روی یکی 10 شب.هر روز صبح داروهایتان را داخل این شیشهها بیندازید. وقتی به این شیشهها نگاه کنید، یادتان میآید کدام دارو را نخوردهاید. این شیشهها را جایی بگذارید که در معرض دید شما باشند ولی کودکان به آن دسترسی نداشته باشند.
6. دستور العمل مصرف داروها را از فزرندتان بپرسید
در سنین بالا، به دلیل ضعف بینایی یا ناتوانی در خواندن نام لاتین روی جعبه داروها، امکان اینکه دارویی را به جای دارویی دیگر مصرف کنید، زیاد است. گاهی قرصهای متفاوت، رنگ و شکل مشابهی دارند و همین تشابهات ممکن است شما را دچار اشتباه کند. بهتر است هنگامی که داروهای خود را پس از مراجعه به پزشک دریافت میکنید، از یکی از فرزندان یا نوههایتان بخواهید دستورالعمل صحیح مصرف هر دارو را برایتان توضیح دهد.اگر تنها زندگی میکنید و کسی را ندارید که شما را در مصرف داروهایتان یاری دهد، اصلا خجالت نکشید. وقتی در داروخانه نسخه خود را میپیچید، درباره تکتک قرصها و داروها از دکتر داروساز سوال کنید و اگر تشابهی بین یک یا چند دارو وجود دارد، از او بخواهید شما را راهنمایی کند تا بتوانید بین آنها تفاوت قائل شوید.
منبع:هفته نامه سلامت
/ج