ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع:راسخون
منبع:راسخون
در گذشتههای بسیار دور، اَبَرآتشفشانها در سطح کره‌ی مریخ فعال بودهاند.
میلیاردها سال پیش، فورانهای عظیم و شدید آتشفشانی، گودال‌های عمیق و بزرگی را بر سطح مریخ بر جای گذاشتهاست.
توضیح شکل: فوران عظیم: میلیاردها سال پیش، فورانهای بزرگ و گسترده‌ی ابرآتشفشان‌ها باعث به وجود آمدن چالههای بزرگ در سطح این سیاره شدند. یکی از بزرگترین این گودال‌ها (که در مرکز تصویر بالا و به شکل خاکستری می‌باشد که نشان از ارتفاع کم آن دارد)،حدوداً 70 کیلومتر قطردارد و عمق آن به یک و هشت دهم کیلومتر می‌رسد. رنگ‌های مختلف زمین‌های اطراف آن، نشان دهنده‌ی طیف وسیعی از ارتفاعات می‌باشند که رنگ قرمز به معنای بسیارمرتفع و رنگ بنفش-خاکستری به معنای کم ارتفاع می‌باشد.
یک تجزیه و تحلیل جدید نشان می‌دهد که میلیاردها سال پیش، گدازههای خروجی از این اَبَرآتشفشانها، بر روی سطح قرمز و غبار آلود سیاره‌ی مریخ جریان پیدا کرده و سطح آن را پاره پاره کردهاند.
قبل از این نیز دانشمندان، آتشفشانهایی را در سطح مریخ شناسایی کرده بودند اما هیچ یک از آنها به وسعت و شدت انفجار آن آتشفشانی که جوزف میخالسکی از مؤسسه‌ی علوم سیاره‌ای در توسان و جاکوب بلیچر از مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا در گرینبلت مریلند آمریکا در تاریخ 11 مهر ماه در مجله‌ی نیچر (طبیعت) گزارش دادند، نبودند. بلیچر می‌گوید: "آن‌چه ما در حال نظاره‌ی آن هستیم، یک هیولای بسیار متفاوت است".
هنگامی‌که یک ابرآتشفشان فوران می‌کند، دهانه‌های آن به طور کامل منفجر و منهدم می‌شود و حجم انبوهی از سنگ مذاب را به بیرون پرتاب می‌کند. وقتی که یک ابرآتشفشان فوران می‌کند، به جای این که کوهی از قلوه سنگ‌های مذاب برجای بگذارد، چالههای غول‌پیکر و عمیقی را در سطح سیاره ایجاد می‌کند. به علاوه و از آن‌جایی که شهاب‌های آسمانی نیز باعث ایجاد گودال‌هایی در سطح مریخ شده‌اند و می‌شوند، دانشمندان تصور می‌کنند که بسیاری از این چاله‌ها ناشی از برخورد این شهاب‌ها با سطح مریخ باشند.
اما برخی از چاله‌ها مشکوک به‌نظر‌می‌رسند: آنها فاقد نشانه‌های برخورد و تصادم بودند و در اطراف آنها نیز انبوهی از گدازههای قدیمی به چشم می‌خورد. میخالسکی و بلیچر از داده‌های مکان‌نگاری و سایر داده‌های فضاپیمای در حال گردش به دور مریخ استفاده نمودند و سعی کردند تا تصویری از سطح گذشته‌ی این سیاره ترسیم کنند. کار آنها در نوع خود نخستین تلاش برای یافتن اَبَرآتشفشان‌های مریخی است.
از آن‌جایی که آتشفشانها، ذرات و گاز را با سرعت و شدت زیادی به بیرون پرتاب می‌کنند، این یافته‌ها می‌تواند به محققان کمک کنند تا درک بهتری از گذشته‌ی اتمسفر مریخ به دست بیاورند و این حرکت، گامی خواهد بود در جهت یافتن پاسخ این سوال که "آیا سیاره‌ی مریخ اصلاً در گذشته، قابل زندگی و سکونت بوده است یا خیر".
میلیاردها سال پیش، فورانهای عظیم و شدید آتشفشانی، گودال‌های عمیق و بزرگی را بر سطح مریخ بر جای گذاشتهاست.
یک تجزیه و تحلیل جدید نشان می‌دهد که میلیاردها سال پیش، گدازههای خروجی از این اَبَرآتشفشانها، بر روی سطح قرمز و غبار آلود سیاره‌ی مریخ جریان پیدا کرده و سطح آن را پاره پاره کردهاند.
قبل از این نیز دانشمندان، آتشفشانهایی را در سطح مریخ شناسایی کرده بودند اما هیچ یک از آنها به وسعت و شدت انفجار آن آتشفشانی که جوزف میخالسکی از مؤسسه‌ی علوم سیاره‌ای در توسان و جاکوب بلیچر از مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا در گرینبلت مریلند آمریکا در تاریخ 11 مهر ماه در مجله‌ی نیچر (طبیعت) گزارش دادند، نبودند. بلیچر می‌گوید: "آن‌چه ما در حال نظاره‌ی آن هستیم، یک هیولای بسیار متفاوت است".
هنگامی‌که یک ابرآتشفشان فوران می‌کند، دهانه‌های آن به طور کامل منفجر و منهدم می‌شود و حجم انبوهی از سنگ مذاب را به بیرون پرتاب می‌کند. وقتی که یک ابرآتشفشان فوران می‌کند، به جای این که کوهی از قلوه سنگ‌های مذاب برجای بگذارد، چالههای غول‌پیکر و عمیقی را در سطح سیاره ایجاد می‌کند. به علاوه و از آن‌جایی که شهاب‌های آسمانی نیز باعث ایجاد گودال‌هایی در سطح مریخ شده‌اند و می‌شوند، دانشمندان تصور می‌کنند که بسیاری از این چاله‌ها ناشی از برخورد این شهاب‌ها با سطح مریخ باشند.
اما برخی از چاله‌ها مشکوک به‌نظر‌می‌رسند: آنها فاقد نشانه‌های برخورد و تصادم بودند و در اطراف آنها نیز انبوهی از گدازههای قدیمی به چشم می‌خورد. میخالسکی و بلیچر از داده‌های مکان‌نگاری و سایر داده‌های فضاپیمای در حال گردش به دور مریخ استفاده نمودند و سعی کردند تا تصویری از سطح گذشته‌ی این سیاره ترسیم کنند. کار آنها در نوع خود نخستین تلاش برای یافتن اَبَرآتشفشان‌های مریخی است.
از آن‌جایی که آتشفشانها، ذرات و گاز را با سرعت و شدت زیادی به بیرون پرتاب می‌کنند، این یافته‌ها می‌تواند به محققان کمک کنند تا درک بهتری از گذشته‌ی اتمسفر مریخ به دست بیاورند و این حرکت، گامی خواهد بود در جهت یافتن پاسخ این سوال که "آیا سیاره‌ی مریخ اصلاً در گذشته، قابل زندگی و سکونت بوده است یا خیر".
/ج
