نقش الگوسازی در تربیت کودکان

تربیت عملی و الگوی عملی بودن

امام صادق علیه السلام:
«کونوا دعاة الناس باعمالکم و لا تکونوا دعاةً بالسنتکم»
مردم را با رفتار خود رهبری کنید نه با زبان خویش.

فرمایش رسول اکرم صلی الله علیه و آله در مورد رفتار با فرزندان (محبت به دختر)

رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
کسی که دختربچه خود را شادمان کند مانند کسی است که بنده ای را آزاد کرده باشد و آن کس که پسربچه خود را خوشحال و دیده او را روشن کند مانند کسی است که دیده اش از خوف خدا گریسته باشد.
1- پیش از آنکه عامل خشونت و قهر باشید باید عامل مهر و سرور باشید و عامل شادمانی و نشاط، و باید رنگ دهنده و سازنده شخصیت کودکان و الگوی کار و عمل آنها باشید.
2- باید در عین قدرت نمایی و نشان دادن اقتدار و سندیت خود بگونه ای عمل کنید که کودک از شما تصور عدالت توأم با مهر را داشته باشد.
3- بزرگترین مسئولیت شما پدران این است که در درجه اول، استعداد و نیروی فرزندانتان را سنجیده، سعی کنید مطابق ذوق و علاقه آنان در راهنمایی و تربیت دختر و پسر خود کوشش کنید و از هر نوع اجبار اجتناب کنید.
4- کمتر حرف بزنید و بیشتر عمل کنید.
5- برای قلع و قمع کردن عادات زشت و ناپسند در کودکان باید با تلاش و کوششهای مداوم و پی گیر به ایجاد عادات نیکو پرداخت.
6- برای اینکه بچه های شما دارای اخلاق پسندیده باشند در درجه اول خود شما باید دارای فضایل اخلاقی باشید.
7- باید توجه داشته باشید که کودک از همان آغاز کودکی آماده عکس برداری است. از رفتار پدر و مادر و دیگران دائماً عکس می گیرد، حس تقلید از همان دوران خردسالی در کودکان آشکار می گردد.
8- رسول خدا (ص) فرمود: «خدا به خاطر شایستگی و پرهیزکاری پدر و مادر، فرزند و فرزند زادگانشان را شایسته و نیکو می نماید.»
9- توجه کنید که دوگانگی در گفتار و رفتار، اثرات تربیتی خود را از دست می دهد. همانطور که امام صادق (ع) فرمود: اگر عالم بر طبق دانایی خویش رفتار نکند نصیحت او از دلها همچون باران، از روی سنگ می لغزد.
10- امام صادق (ع) فرمودند: «خوشا به حال آن کس که مادرش پاکدامن باشد.» و این امر بدان خاطر است که دختران مخصوصاً در سنین 6 الی 12 سالگی مادران را الگوی خود قرار داده و با او همانندی دارند.
11- معمولاً مادر با سرد و خشن بودن خود مشکلی را در زمینه همانند سازی برای دختر پدید می آورد و ممکن است او را فردی بار آورد که به دیگران وابسته شود و این خطر مهم برای عفت اوست.
12- آگاه باشید قلب کودک همانند زمین بکر و آماده است که هرچه در آن کاشته شود بلافاصله پرورش می یابد.«حضرت علی (ع)».
13- برای جوانان و نوجوانان الگوی مناسب را ارائه دهید.
14- به تأثیرات و حالات روحی و معنوی جوانان در اعتنا به الگوهای متناسب، توجه و اهمیت کافی بدهید.
15- سعی کنید الگوهای رفتاری مطلوبی برای نوجوانان و جوانان باشید.
16- با الگو قرار دادن خود و با تلقین مثبت به کودکان، بیاموزید که هرگز نباید برده و اسیر مدهای جدید و زودگذر باشند.
17- پدران عزیز، شما به عنوان تکیه گاه مردانه کودک هستید و اگر در مسیر او اشتباهی پدید آمد در آن صورت وظیفه شماست که او را راهنمایی کنید.
منبع مقاله :
شیخ الاسلامی، جعفر؛ (1375)، 2222 نکته در تربیت، تهران: اسلامی، چاپ سوم