تألیف: حمید وثیق زاده انصاری
منبع :راسخون
منبع :راسخون
در حالی که هدف از ساختن نوزادان ترا ریخته از بین بردن خطرات بالقوهای بود که سلامت نوزادان را تهدید میکرد، اما با پیش رفت این فناوری مسائل اخلاقی بسیاری مطرح شد. در این مبحث قصد داریم بیشتر در این باره صحبت کنیم.
هر گاه انسانها در قانون طبیعت دست بردهاند، احتمالاً مزایایی داشته است اما دخالت در طبیعت خالی از عیب هم نبوده است. همواره باور بر این بوده است که باید به طبیعت اجازه داد به شیوهی خود عمل کند و دخالت در مسیر آن انسانی تلقی نمیشود. با این وجود ما تلاشهای فراوانی در جهت اطمینان از بقای نسل بشر انجام دادهایم از آزمایش روی حیوانات و شبیه سازی انسان تا نوزادان ترا ریخته. همان طور که در مورد هر اقدامی جوانب مثبت و منفی وجود دارد در مورد نوزادان ترا ریخته نیز وضعیت به همین شکل است. نوزادان ترا ریخته برای یک دلیل بسیار ساده طراحی شدهاند: برای از بین بردن هرگونه ژن معیوب در نطفه که میتواند باعث بروز بیماریهای جدی شود وجای گزینی آنها با ژنهای سالم. نطفهها با استفاده از فناوری تشخیص ژنتیکی پیش القائی (PGD) بررسی میشوند تا از عدم وجود هر گونه اختلالات ژنتیکی در آنها اطمینان حاصل شود. این امر تنها زمانی ممکن میشود که والدین مایل باشند نوزادشان با استفاده از لقاح آزمایشگاهی یا IVF و یا در لولهی آزمایشگاه متولد شود. در این روشها میتوان چنین اختلالاتی را رد یابی کرد.
به این ترتیب، وقتی که این ژنها شناسایی شدند، آنها را از نطفه حذف میکنند تا مطمئن شوند نوزادی سالم متولد خواهد شد. همان طور که قبلاً ذکر شد در مورد این که آیا اصلاح ژنتیکی نوزادان اخلاقی است یا نه جنجال بزرگی به راه افتاده است. پس از این که به مسائل اخلاقی حول قضیه اصلاح ژنتیکی هدفمند نوزادان پرداختیم شما خودتان میتوانید نتیجه بگیرید که این کار اخلاقی است یا خیر. برخی بر این باورند که این روش دارای مزایایی است و نوعی برکت است درحالی که برخی معتقدند این کار در دراز مدت مایهی هلاکت بشر خواهد شد.
از آن جا که با این روش بسیاری از مشکلاتی که در آینده گریبان گیر کودک خواهد شد از نطفه حذف می شوند، بسیاری از خصوصیات نوزاد را میتوان از این طریق تعیین کرد. از این عمل، که قبلاً به ژن درمانی معروف بود، هم چنین میتوان برای تعیین جنسیت نوزاد برطبق سلیقهی والدین استفاده کرد. با گذشت زمان، از این فن آوری نه تنها برای تعیین جنسیت بلکه برای تعیین قد، ظاهر، رنگ چشم، رنگ مو، ضریب هوشی(IQ) و هر خصوصیت دیگری که میتوان قبل از تولد نوزاد در مورد آن تصمیم گرفت، استفاده میشود. این چیزی است که تداخل در قانون طبیعت نامیده میشود. وقتی همه چیز از پیش تعیین شده است جایی برای منحصر به فرد بودن وجود دارد. منتقدان بر این باورند که این روشِ مهندسی ژنتیک، میتواند به ایجاد نسل کاملاً جدیدی از بشر منتهی شود. این قضیه هم اینک ممکن است بسیار دور از ذهن به نظر برسد، اما در طول زمان اگر این تکنولوژی به راحتی در دست رس مردم قرار بگیرد، قطعاً چنین احتمالی وجود خواهد داشت. علاوه بر این، همه قادر به پرداخت هزینه این تکنولوژی نخواهند بود، این بدان معنی است که آنهایی که به طور طبیعی به دنیا بیایند رانده شدگان اجتماعی در نظر گرفته می شوند و کسانی که اختلالات ارثی دارند نیز با سرنوشت مشابهی مواجه خواهند شد. در حالی که چنین افرادی در حال حاضر هم "متفاوت" در نظر گرفته میشوند تصور کنید در نژادی که به شکل مصنوعی طراحی شده و همه ضریب هوشی و ظاهری مشابه دارند با این افراد "متفاوت" چگونه برخورد خواهد شد.
ما قبلاً شاهد تبعیض جنسیتی و تبعیض طبقاتی بودهایم، اما این جنجال بر سر نوزادان طراحی شده نگرانی عمیقی را در رابطه با "تبعیض ژنی" مطرح میکند. تبعیضی که براساس ژنهایی که از پیش طراحی شده و ژنهای طبیعی شکل میگیرد. اگر چنین عملی به امری عادی تبدیل میشود محتمل است چنین اتفاقی نیز رخ بدهد. این احتمال وجود دارد که شکاف عمیقی در جامعه به وجود آید. اغنیا بتوانند از پس هزینههای این فناوری برآیند اما فقرا نتوانند به آن دست رسی داشته باشند.
در نهایت، پس از این که در مورد تمام نگرانیها حول اصلاح ژنتیکی نوزادان دانستیم این شمایید که باید تصمیم بگیرید که آیا تولید یک نوزاد کامل و بی نقص از روش های غیر طبیعی اخلاقی است یا خیر. در هر صورت پیش از این که چنین روشی را انتخاب کنید باید دلیل معتبری داشته باشید و برای انجام آن اجازهی قانونی داشته باشید. با این حال احتمال دارد که این فناوری با گذشت زمان سادهتر شود و امکان دست رسی به آن آسانتر شود. فقط به خاطر داشته باشید که چیزی که به نظر عالی میآید شاید آن قدر هم که به نظر میرسد بی نقص نباشد. این فرایند ممکن است شرایطی را پیش آورد که هرگز پیش بینی نشده بود. زمانی که منتقدان و کار شناسان نظر میدهند که عاقلانهتر است در سیر طبیعی امور دخالت نشود، منطقی پشت این حرف است. ما این مسائل اخلاقی را مورد بررسی قرار دادیم تا هر دو روی سکه را به شما نشان داده باشیم. در نهایت انتخاب با شما است که کدام یک را برگزینید.
به این ترتیب، وقتی که این ژنها شناسایی شدند، آنها را از نطفه حذف میکنند تا مطمئن شوند نوزادی سالم متولد خواهد شد. همان طور که قبلاً ذکر شد در مورد این که آیا اصلاح ژنتیکی نوزادان اخلاقی است یا نه جنجال بزرگی به راه افتاده است. پس از این که به مسائل اخلاقی حول قضیه اصلاح ژنتیکی هدفمند نوزادان پرداختیم شما خودتان میتوانید نتیجه بگیرید که این کار اخلاقی است یا خیر. برخی بر این باورند که این روش دارای مزایایی است و نوعی برکت است درحالی که برخی معتقدند این کار در دراز مدت مایهی هلاکت بشر خواهد شد.
مسائل اخلاقی حول قضیه اصلاح ژنتیکی نوزادان
قبل از این که وارد این مبحث شویم، بگذارید ببینیم اصطلاح طراحی نوزادان (اصلاح ژنتیکی نوزادان) چگونه ابداع شد. در واقع اینها نوزادانی هستند که از نظر ژنتیکی چنان طراحی شدند تا از خطراتی که میتواند سلامتشان را تهدید کند مبرا باشند. با این حال به دلیل این توانایی، و نگرانیهای اخلاقی در مورد این موضوع، اصطلاح محاورهایِ "نوزادان طراحی شده" توسط روزنامه نگاران به این کودکان اطلاق شد. تا به حال این نوزادان طراحی شده برای چند زوج متولد شدند. در سال 2003 یک زوج در انگلستان صاحب پسری شدند که اصلاح ژنتیکی شده بود. پسری که سلولهای بنیادی بند نافش برای درمان یک اختلال خونی خطرناک در برادر بزرگترش مورد استفاده قرار گرفت. موضوع اخلاقیای که در این جا مطرح شد این بود که کودک تازه متولد شده خودش فاقد کرامت زندگی بود. او تنها به این دنیا آمده بود تا برادر بزرگترش را از مرگ نجات دهد نه به خاطر این که آن زوج واقعا خواستار فرزند دیگری بودند. هم چنین این مسئله که چندین نطفه رد شدند تا بافتی پیدا شود که با آن چه مورد نظر است دقیقاً مطابقت کند، به نظر بعضی غیر انسانی است. گر چه نباید جنبهی مثبت قضیه را از یاد ببریم اما مسئلهی اخلاقی این جاست که تولد این کودکان هدفمند است، آنها با یک هدف خاص و با ژنتیکی که از قبل در مورد آن تصمیم گیری شده است به دنیا میآیند.از آن جا که با این روش بسیاری از مشکلاتی که در آینده گریبان گیر کودک خواهد شد از نطفه حذف می شوند، بسیاری از خصوصیات نوزاد را میتوان از این طریق تعیین کرد. از این عمل، که قبلاً به ژن درمانی معروف بود، هم چنین میتوان برای تعیین جنسیت نوزاد برطبق سلیقهی والدین استفاده کرد. با گذشت زمان، از این فن آوری نه تنها برای تعیین جنسیت بلکه برای تعیین قد، ظاهر، رنگ چشم، رنگ مو، ضریب هوشی(IQ) و هر خصوصیت دیگری که میتوان قبل از تولد نوزاد در مورد آن تصمیم گرفت، استفاده میشود. این چیزی است که تداخل در قانون طبیعت نامیده میشود. وقتی همه چیز از پیش تعیین شده است جایی برای منحصر به فرد بودن وجود دارد. منتقدان بر این باورند که این روشِ مهندسی ژنتیک، میتواند به ایجاد نسل کاملاً جدیدی از بشر منتهی شود. این قضیه هم اینک ممکن است بسیار دور از ذهن به نظر برسد، اما در طول زمان اگر این تکنولوژی به راحتی در دست رس مردم قرار بگیرد، قطعاً چنین احتمالی وجود خواهد داشت. علاوه بر این، همه قادر به پرداخت هزینه این تکنولوژی نخواهند بود، این بدان معنی است که آنهایی که به طور طبیعی به دنیا بیایند رانده شدگان اجتماعی در نظر گرفته می شوند و کسانی که اختلالات ارثی دارند نیز با سرنوشت مشابهی مواجه خواهند شد. در حالی که چنین افرادی در حال حاضر هم "متفاوت" در نظر گرفته میشوند تصور کنید در نژادی که به شکل مصنوعی طراحی شده و همه ضریب هوشی و ظاهری مشابه دارند با این افراد "متفاوت" چگونه برخورد خواهد شد.
ما قبلاً شاهد تبعیض جنسیتی و تبعیض طبقاتی بودهایم، اما این جنجال بر سر نوزادان طراحی شده نگرانی عمیقی را در رابطه با "تبعیض ژنی" مطرح میکند. تبعیضی که براساس ژنهایی که از پیش طراحی شده و ژنهای طبیعی شکل میگیرد. اگر چنین عملی به امری عادی تبدیل میشود محتمل است چنین اتفاقی نیز رخ بدهد. این احتمال وجود دارد که شکاف عمیقی در جامعه به وجود آید. اغنیا بتوانند از پس هزینههای این فناوری برآیند اما فقرا نتوانند به آن دست رسی داشته باشند.
در نهایت، پس از این که در مورد تمام نگرانیها حول اصلاح ژنتیکی نوزادان دانستیم این شمایید که باید تصمیم بگیرید که آیا تولید یک نوزاد کامل و بی نقص از روش های غیر طبیعی اخلاقی است یا خیر. در هر صورت پیش از این که چنین روشی را انتخاب کنید باید دلیل معتبری داشته باشید و برای انجام آن اجازهی قانونی داشته باشید. با این حال احتمال دارد که این فناوری با گذشت زمان سادهتر شود و امکان دست رسی به آن آسانتر شود. فقط به خاطر داشته باشید که چیزی که به نظر عالی میآید شاید آن قدر هم که به نظر میرسد بی نقص نباشد. این فرایند ممکن است شرایطی را پیش آورد که هرگز پیش بینی نشده بود. زمانی که منتقدان و کار شناسان نظر میدهند که عاقلانهتر است در سیر طبیعی امور دخالت نشود، منطقی پشت این حرف است. ما این مسائل اخلاقی را مورد بررسی قرار دادیم تا هر دو روی سکه را به شما نشان داده باشیم. در نهایت انتخاب با شما است که کدام یک را برگزینید.