آثار ميرزا احمد ني ريزي در کتابخانه ي مجلس

چکيده

ميرزا احمد ني ريزي به عنوان يکي از قله هاي بلند خوش نويسي و بزرگ ترين نسخ نويس شيوه ي ايراني، آثار فراواني پديد آورده که بخشي از آن ها در کتابخانه ي مجلس نگهداري مي شود. آن چه در معرفي حاضر عرضه شده عبارت است از فهرستي از: چهار نسخه ي کلام الله مجيد، دو نسخه ي صحيفه ي سجاديه، دو وقفنامه، شش مرقع خط و بيست کتاب دعا.
نگارنده سعي نموده اين آثار را به تفکيک و هر يک را به ترتيب تاريخي معرفي نمايد، تا براي کساني که به دنبال بررسي تاريخي خلق هر اثر از اين نابغه ي هنر هستند، راهگشا باشد.
کتابخانه ي مجلس به عنوان يکي از بزرگ ترين گنجينه هاي نسخه هاي خطي کشور اين افتخار را دارد که ميراث دار بخش مهمي از منابع مکتوب دست نويس ايران زمين باشد. از جمله ي اين مکتوبات نمونه هاي نفيس هنري از شاهکارهاي خط و خوش نويسي است که چشم هر بيننده ي صاحب نظري را خيره مي کند و دل هر اهل ذوقي را مي ربايد. بايد اذعان داشت که همين گنجينه ي هنر و حکمت به تنهايي براي اثبات عظمت و شکوه تمدني که اين آثار در دلش پديد آمده، کافي است.
فرصت را مغتنم شمرده به مناسبت بزرگداشت يکي از بزرگ ترين مفاخر فرهنگ و هنر اين آب و خاک و يکي از قله هاي قلم در اين سرزمين يعني ميرزا احمد ني ريزي که همشهريان قدرشناسش
به اين مهم اهتمام نموده اند، سياهه اي مختصر از آثار انبوه وي در کتابخانه ي مجلس را به محضر دوستداران اين اسوه ي هنر و علاقمندان به خط و خوش نويسي و کتابت کلام الهي و متون ديني تقديم مي دارم.
براي پرهيز از طولاني شدن اين نوشته خلاصه وار عرض مي کنم که آثار ميرزا احمد ني ريزي در گنج خانه ي بزرگ ملت شامل:
چهار نسخه ي کلام الله مجيد (1 )، دو نسخه ي صحيفه ي سجاديه (2 )، دو وقفنامه، شش مرقع خط و بيست کتاب دعا.
نگارنده سعي نموده اين آثار را به تفکيک و هر يک را به ترتيب تاريخي معرفي نمايد، تا براي کساني که به دنبال بررسي تاريخي خلق هر اثر از اين نابغه ي هنر هستند، راهگشا باشد.
تيمناً و تبرکاً با نسخه هاي قرآن آغاز نموده و سپس صحيفه ي سجاديه و آنگاه ادعيه وقفنامه ها و مرقعات.

قرآن مجيد

شماره ي نسخه: 2 ( شماره ي پيشين: شماره 1970 )
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 2 ص 1.
تاريخ کتابت: 1122.
در مقدمه دو صفحه به خط ثلث شامل وقفنامه ي محمد تقي خان بيگلربيگي يزدي، دو صفحه ي ديگر به خط نستعليق وقفنامه عبدالرضا خان پسر واقف مزبور به تاريخ شهر محرم 1245، هر چهار صفحه مذهب، دو صفحه ي اول قرآن کريم مرصع سازي با دو سرسوره و دو قرينه زمينه ي لاجوردي، تمام قرآن مذهب به طلاي اشرفي، به ضميمه ي 7 صفحه و پنج سطر دعاء ختم قرآن که به رقم ميرزاي ني ريزي منتهي مي شود.
تاريخ کتابت: 1122، قطع رحلي، متن و حاشيه، در باقي آخرين صفحه ي دعاء قبل از تلاوت به خط محمد هاشم « 1200 »، جلد ساغري سياه سوخته درشت، حواشي جلد از خارج داراي حديث ثواب تلاوت قرآن به خط ثلث برجسته، دو صفحه تذهيب و تشعيرسازي در آخر.
عدد اوراق 394، 12 سطر، طول 32 سانتي متر و نيم، عرض 21 و نيم، (شماره 1970 ).
توضيح اين که قرآن مزبور توسط مجلس شوراي اسلامي به صورت نفيس چاپ شده و با عنوان قرآن امام زمان و قرآن مجلس شناخته مي شود. معرفي بيشتر اين اثر را در مقاله ي دوست هنرمندم آثاي داود نظريان مي توانيد ملاحظه بفرماييد. در اين جا تنها بخش مربوط به ظرايف هنري اين قرآن را از آن مقاله مي آورم و توضيحات مربوط به جنبه هاي تاريخي را به همان مقاله ارجاع مي دهم:
يکي از ويژگي هاي منحصر به فرد اين قرآن رنگ آميزي کاغذ زمينه ي متن در ابعاد 11×18/5 سانتي متر به رنگ نخودي سير يا اخراي روشن است که علاوه بر ايجاد تنوع و گريز از يکنواختي و نيز کاستن از تضاد رنگي با هدف آرامش بخشي به ديدگان قاري کلام الله اجرا شده است. شاخصه ي اعجاب برانگيز اين زمينه ي رنگي هنگامي که پس از دقت موشکافانه در بافت و تار و پود کاغذ ظريف دست ساز ايراني از جنس کنف در قسمت حاشيه و متن که فقط در مقابل نور و با ذره بين قابل رؤيت است (6 )، به اوج مهارت و تسلط هنرمند وراق و صحاف در پيوند و وصّالي لبه هاي کاغذ متن و حاشيه ي سفيد صفحات قرآن پي مي بريم و همين پيوند را در قسمت عطف با حاشيه نيز مي بينيم، چنان چه پس از گذشت بيش از سيصد سال کمترين خدشه و گسيختگي در آن پديد نيامده است. ابعاد حاشيه ي سفيد در قسمت بالاي متن 7/8 سانتي متر، طرفين 5/7 سانتي متر و پايين 4 سانتي متر است.
جدول کشي فوق العاده دقيق و الوان در حاشيه ي متن با استفاده از رنگ هاي لاجورد، مشکي، نقره، سبز روشن، آبي روشن، شنگرف و سفيد که بر روي طلا ترسيم شده و با مرکب مشکي جوهري دورگيري شده و در لبه ي صفحات هم طلا با دورگيري مشکي اجرا گرديد، گواه ديگري بر قدرت دست و چشمان تيزبين هنرمند جدول کش است.
تذهيب فوق العاده زيبا و نفيس نقاش چيره دست صفويه که رقمي از نام خود را ننگاشته است و هم چون ديگر مذهبّان و نگارگران قرآني شاهکارهاي خود را بي هيچ شايبه اي مخلصانه و گمنام در خدمت آراستن و نوازش کتابت خطوط کلام الهي نهاده اند.
ترسيم موزون خطوط و نقوش اسليمي و بهره گيري از انواع اشکال ختايي در قالب ترنج ها و شمسه هاي ترکيبي و متناظر و تقسيم بندي دقيق هر بخش از تذهيب که در عين دارا بودن تنوع در
اندازه و اشکال داراي تقارن و تناسب و وحدت در کل صفحه مي باشد نيز از ويژگي هاي خاص سرفصل قرآن است. رنگ گذاري و طلااندازي نقوش نيز از مهارت و آگاهي نگارگر حکايت دارد.
استفاده از لاجورد و طلا که دو رنگ مکمل و غالب تذهيب است، آن چنان به جا و هماهنگ به کار رفته است که نگاه بيننده را همانند باغ گل ها به گردش مي طلبد، درخشش طلاي اشرفي که لابه لاي سطور آيات در دو صفحه ي سرفصل و دو صفحه ي آيات نخست سوره ي بقره به صورت طلااندازي، بين دندان موشي ها و نيز در کتيبه هاي عناوين تمام سور مبارک قرآن و حاشيه و تذهيب صفحات وقفنامه ها و شمسته اجزاء و احزاب و سجده ها و گل آيه ها و جداول نيز بر نفاست و زيبايي آن افزوده است.
رنگ هاي ما بين طلا و لاجورد که انواع سرخ ها ( شنگرف و سرنج ) و سبزها ( زنگار و سيلو ) و رنگ هاي اُخرا و آبي نيلي و کبود و سفيد آب و نقره را در چندين فام به نمايش گذاشته و هماهنگي و آرامش رنگي ملموسي را به وجود آورده است. عناوين سوره هاي حمد و بقره در دو صفحه ي سرفصل با خط ثلث و با طلا روي لاجورد کتابت شده و عناوين ديگر سوره هاي قرآن نيز به خط ثلث ولي با رنگ هاي مختلف بر روي تذهيب هايي با نقوش متنوع و مستقل پديد آمده است.
علاوه بر صفحات سرفصل که خط و تذهيب آن متعلق به دوره ي صفويه است،‌ دو صفحه ي پيش از آن که حاوي وقف نامه ي مجدد فرزند واقف اصلي به خط نستعليق است و تذهيبي قاجاري را دربردارد. اين تذهيب حال و هوايي متفاوت از تذهيب صفوي را دارد، بدين گونه که نقوش ختايي در آن به دقت و ظرافت قبلي نيست و آزادتر و راحت تر کار شده است و اشکال و اندازه ها و تقارن نيز کاملاً دقيق نيست و گويا با بداهه و سرعت بيشتري رسم شده اند، تعادل رنگ هاي سرد و گرم نيز رعايت نشده و حاکميت با رنگ هاي گرم است.
گرچه نگارگر سعي در پرکاري و ريزکاري داشته است ولي اين کار او نوعي شلوغي و يکنواختي را بر کار حاکم ساخته است. در اين صفحات نگارگر با جدول کشي هر صفحه را به پنج قسمت قاب بندي تقسيم کرده، در حاشيه ي اصلي، نقوش اصلي و گل ها و شمسه ها و ترنج به کار برده، در حاشيه ي دوم همان نقوش را به صورت ريزتر کار کرده و در کادر وسط حتي وقف نامه مجدد با استفاده از دندان موشي و طلااندازي ثبت گرديده و در دو کتيبه ي بالا و پايين متن به ترتيب مهر مجتهد و حاکم شرع آن دوره حاج رجبعلي و عبدالرضا خان فرزند واقف نقش گرديده است.
دو صفحه ي ما قبل وقف نامه ي مجدد نيز اختصاص به تکرار تحرير وقف نامه ي واقف اصلي با خط
ثلث به شيوه ي سياه مشق و پرنويسي و بدون گذاشتن فواصل خالي است ( سواد بيش از بياض ). در اين جا متن وقف نامه ي اصلي با مرکب سياه و آيات کلام الله به خط نسخ مسطر و اسامي متبرک جلاله و رسول اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و امام زمان (عج الله تعالي فرجه الشريف) و کلمات مهم با مرکب سرخ کتابت شده است. تذهيب حواشي اين دو صفحه نيز منحصراً با طلا و به شيوه ي حل کاري و با استفاده از نقوش ختايي که نشان دهنده ي تسلط نگارگر در بداهه سازي است و دو صفحه ديگر نيز با همين شيوه به صورت معادل و متقارن در انتهاي کلام الله، زيبايي خاصي به مصحف امام زمان (عج الله تعالي فرجه الشريف) داده است.
پس از خاتمه ي کتابت سور مبارکه ي قرآن، دعاء مخصوص حضرت امام سيدالساجدين (عليهالسّلام) در هفت صفحه با خط نسخ عالي کتابت شده و سپس در آخرين صفحه رقم کتابت با عبارت: کتبه اقل عبادالله المجتاج لرحمه الله الملک الغني احمد الني ريزي في سنه 1122 من الهجره و در زير آن دعاهاي قبل و بعد از تلاوت قرآن که جاي آن در طليعه و خاتمه ي قرآن خالي بوده است به خط نسخ عالي با رقم محمد هاشم ( لؤلؤ ) اصفهاني (8 ) با عبارت حرره الآثم محمدهاشم في 1200 من الهجره ي النبويه تکميل شده است.
جلد مصحف: مصحف امام زمان (عج الله تعالي فرجه الشريف) از جلدي نفيس و بديع برخوردار است. رويه ي بيروني جلد از چرم سيه فام ساغري و داخل آن از چرم سرخ رنگي ساخته و پرداخته شده است. نقوش رويه ي بيروني جلد تجسم نقش قاليچه اي است که به شيوه سوخت و قالب ضربي اجرا شده که حاصل آن کتيبه ها و نقوش برجسته ي طلايي در زمينه ي تيره با درخشش فوق العاده است، حاشيه لبه ي بيروني جلد نيز با چرم سرخ رنگي ترميم شده و پس از رنگ آميزي سيه فام با نقش اسليمي ختايي با طلا نقاشي شده و حاشيه ي کتيبه اي آن را با احاديث نبوي (صلي الله عليه و آله و سلم) در مورد قرآن به خط ثلث با ترکيب بندي فوق العاده زيبا و به حالت برجسته که با استفاده از ده ترنج در هر رويه ي جلد به فواصل يکسان تقسيم شده اند تزيين نموده است. احاديث کتيبه اي منقوش عبارتند از:
قال النبي صلي الله عليه و آله و سلم؛ من جمع القرآن و ظنّ فقيراً فقد حقر عظيماً.
و قال عليهالسّلام؛ مونسُ القبر تلاوه القرآن.
و من کلامه عليهالسّلام؛ افضل الاعمال الصلوه ثم قرأه القرآن.
صدق النبي من قرأ حرفاً من کتاب الله فله حسنه.
قسمت مياني و اصلي جلد نيز با نقوش برجسته ي لچک و ترنج و نيم ترنج در وسط و گوشه ها آراسته شده است. قابل ذکر است که نقوش اجراء شده بر يک رويه ي ابتدايي جلد و رويه ي انتهايي
هم عيناً تکرار شده است. رويه ي داخلي جلد را هم نقش لچک و ترنج به صورت ساده تر و خلوت تر با همان شيوه ي سوخت ضربي و با طلا بر روي زمينه ي قرمز تزيين نموده است. در دو گوشه ي جلد اثر ترميم شکستگي کامل مشهود است.

قرآن مجيد

شماره ي نسخه: 4125 (شماره ي پيشين: شماره دفتر: 64425 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 11 در صفحات: 121 تا 123.
تاريخ کتابت: 1125.
محل کتابت: اصفهان.
نوع خط: نسخ، کاتب: احمد ني ريزي، تاريخ: 1125 در اصفهان، نوع کاغذ: سپاهاني، سطر 12-8/5×15/5 جلد: روغني گل بته و بسيار ممتاز، شش صفحه در آغاز تشعير به زر و رنگ هاي ديگر، با دو سرلوح و بسيار ممتاز. ميان سطرهاي اين شش صفحه گل و بته و زر به کار رفته است. تمام صفحه ي پشت گل و بته زر و رنگ هاي ديگر.
اين نسخه در 1250 به عرض بهمن ميرزا پسر عباس ميرزا رسيده است. نشان حزب و سجده در کنار برگ ها با زر و رنگ هاي ديگر. عنوان سوره ها زرين. دو صفحه در آغاز سوره ي فرقان تشعير شده و زرين است. با مهر چهارگوش « بهمن بن نايب السلطنه عباس ميرزا قاجار ».
شماره دفتر: 64425

گزيده اي از قرآن مجيد

شماره ي نسخه: 24 فيروز ( شماره ي پيشين: شماره ثبت 44388 جديد 5152 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 21 ص 149.
بخش بندي: نسخه اي است از چند سوره از قرآن مجيد ( الرحمان، واقعه، حشر، دخان، ملک، جمعه ).
نسخه اي است از چند سوره از قرآن مجيد ( الرحمان، واقعه، حشر، دخان، ملک، جمعه ) به خط نسخ ميرزا احمد ني ريزي. صفحات تمام داراي جدول منطقه و تذهيب بين سطور پشت برگ آخر يادداشت زير که به تشخيص آقاي سيد ابراهيم بوذري خط اتابک است ديده مي شود: « هوالعلي. اين نسخه ي شريفه خط مرحوم ميرزا احمد ني ريزي است اقل عبادالله شرف از تمالک آن دارد. العبد الاثيم علي
اصغربن محمد ابراهيم شهر جمادي الاولي سنه 1298 »
قطع: رقعي 10×17 س جلد تيماج قرمز. صفحات 50 سطور: 9. کاغذ متن شکري که و حاشيه ي فرنگي آهار شده است.

قرآن مجيد

شماره ي نسخه: 1 ( شماره ي پيشين: شماره 3943 )
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 2 ص 1.
تاريخ کتابت: 1138.
مهدي اليه: « برحسب فرمايش جناب جلالتماب قواماً للمجد و الاحتشام خداوند کمال مربي اصحاب حال مظهر دانش جوهر بينش معتمد الملک مدظله العالي ».
دو صفحه ي اول متن و حاشيه ي تذهيب برگ مويي، دو ترنج در وسط محتوي « قال الله تبارک و تعالي في کتابيه الکريم قل ان اجتمعت الجن و الانس » آغاز قرآن مجيد داراي چهار سرسوره و تذهيب اعلي، بين السطور از اول تا آخر گل و برگ طلايي، کاغذ گلي آهار دار، سرسوره ها مرقوم به سفيداب و آب طلا، جلد مصنع و ممتاز عمل ميرزا عبدالوهاب مذهب باشي که در 1292 ساخته و در ترنج بوم مشکي کوچک وسط صفحه اين عبارت نوشته شده:
( برحسب فرمايش جناب جلالتماب قواماً للمجد و الاحتشام خداوند کمال مربي اصحاب حال مظهر دانش جوهر بينش معتمدالملک مدظله العالي )
تاريخ کتابت: 1138، قطع خشتي، صفحه 12 سطر، خواص سور خط ميرزا عبدالرشيد مستوفي، طول 23 سانتي متر و نيم، عرض 14 و نيم، عده اوراق 469، (شماره 3943 )
اين نسخه که نخستين نسخه ي ثبتي کتابخانه نيز هست همان نسخه اي است که در دهه ي بيست به يکي از ميهمانان پارلماني ايران هديه شد و به تفصيل آن را در مقاله اي که در مقدمه اين نوشتار به آن اشاره شده، آورده ام.

صحيفه ي سجاديه

شماره ي نسخه: 4167 ( شماره ي پيشين: شماره دفتر: 64454 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 11 ص 170.
تاريخ کتابت: ج 1107/1.
متن ترقيمه: « قد وفقت من کتابه ي هذه الصحيفه ي الشريفه ي الکامله المبارکه ... في اوايل (ج 1107/1 ) علي يدالعبد المفتقر ... احمد الني ريزي ببلده اصفهان صانه الله عن الحرمان »
آغاز: بسمله. « حدثناالسيد الاجل نجم الدين بهاء الشرف ابوالحسن ... »
انجام: « يا ارحم الراحمين. قدوفقت من کتابه هذه الصحيفه الشريفه الکامله المبارکه ... في اوايل ( ج 1107/1 ) علي يدالعبد المفتقر ... احمد الني ريزي ببلده اصفهان صانهالله عن الحدصان ».
خط: نسخ زيباي احمد ني ريزي، 212 ورق، نوع کاغذ: سپاهاني، سطر: 18-8×15، نوع جلد: تيماج مشکي درون ترياکي زرکوب، اندازه جلد: 14/5×23/5، ترجمه زيرنويس شنگرف، کمند زرين و مشکي. جدول زرين و مشکي. سرلوح بسيار زيبا در زمينه ي زر و لاجورد و شنگرف و مشکي و سفيدآب و زنگار در آن به کار رفته است. عنوان ها لاجورد، حاشيه هايي دارد، در پايان دو برگ مجدول و سفيد است. با مهر ( نصرالله تقوي ).

صحيفه ي سجاديه

آخرين اثري است به خط ميرزا احمد ني ريزي که به کتابخانه ي مجلس پيوسته است. اين نسخه بخشي از مجموعه ي شخصي مهندس بهرام بياني از اعقاب خاندان هاي قاجاري است که به تازگي در فروردين سال نود خريداري شده و به همين دليل هنوز ثبت نشده و طبيعتاً شماره ي ثبت هم ندارد.
اين صحيفه که مترجَم نيز هست به تاريخ 1145 در دارالسلطنه اصفهان کتابت شده و طول و عرضش 23×15 است. اين نسخه، مذهب و داراي سرلوح صفحه عنوان نفيسي است و جلد آن نيز از نوع لاکي با نقش گل و مرغ در زمينه مرقش است. هم چنين نسخه داراي جعبه اي با روکش چرم سرخ رنگ است که روي آن جدول و کمند و نقوش ظريفي به صورت حل کاري پديد آمده است. عناوين اين نسخه از صحيفه به زر نوشته شده و سپس با مرکب مشکي قلم گيري شده است. تمام برگ هاي اين صحيفه ي شريف داراي جدولي ظريف بوده در آخر نسخه نيز دو صفحه روبه روي هم داراي حل کاري است. علاوه بر ترجمه ي بين سطور در حاشيه نيز برخي توضيحات تفسيري و ترجمه اي ديده مي شود. اين نسخه به سفارش ميرزا محمد مهدي کتابت شده است و دو صفحه کامل ترقيمه دارد.

کتاب دعا

شماره ي نسخه: 826 ( شماره ي پيشين: شماره دفتر 15987 ).
اطلاعات مجموعه: ج 3 در صفحات: 522 تا 524.
کاتب: ميرزا احمد ني ريزي خوش نويس معروف.
تاريخ کتابت: 1103.
محل کتابت: اصفهان.
دفتري است به خط نسخ ممتاز. ميرزا احمد ني ريزي که در 1103 در اصفهان نوشته. عناوين به همان خط اصل به شنگرف و طلا نوشته شده - صفحه ي اول و صفحه ي 4 سرلوح زيبايي از طلا و سرنج و لاجورد و شنگرف و زنگار دارد و در ترنج وسط آن نام دعا را نوشته اند - همه ي صفحات به جز دو صفحه ي آخر تذهيب بين السطرين و تمام برگ ها جدول يازده سطري از طلا و مرکب سياه و لاجورد و شنگرف دارد و پس از هر آيه يا جمله ادعيه در صفحات 1-40 دايره اي از طلا ساخته اند. کاغذ متن و حاشيه کرده متن کاغذخان بالغ شکري آهار مهره دار و حاشيه ي کاغذ ترمه ي سفيد آهار مهره دار. شماره 2 اصفهاني آهار مهره دار سرخ به شماره ي دوم ترجمه ي بين السطري به خط نستعليق دارد.
قطع رقعي 12×19/5 روغني با نقاشي ممتاز با زمينه ي زمرد اندرون زمينه ي سرخ سطور شماره ي اول 9 و شماره ي دوم 12 سطر ( 6 سطر متن و 6 سطر ترجمه ) صفحات: 58، شماره ي دفتر 15987.
توضيحات شامل چند دعاي مأثور و مناجات و تعقيبات. موارد قرائت در صدر هر دعا به فارسي و ترجمه ي فارسي آن بين السطرين نوشته شده. کاتب در پايان نسخه رقم نکرده ولي از رسم الخط و کاغذ و تذهيب آن کاملاً پيداست که اين نسخه به خط ميرزا احمد ني ريزي است.
آغاز: « اللهم اني اعوذبک من سلمات نوازل البلاء ... »

کتاب دعا

شماره ي نسخه: 5082 ( شماره ي پيشين: شماره ي دفتر: 65153 )
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 15، ص 48.
تاريخ کتابت: 1116.
مجموعه اي است از دعاهاي جوشن صغير و دعاي کميل به خط نسخ بسيار خوب احمد ني ريزي، شامل 45 برگ، کاغذ سپاهاني، 17-13×7، جلد رنگ روغني با متن گل و بته و داخل جلد مشکي
زرکوب، نسخه متن و حاشيه است، 19×13 صفحات زرپاشي شده، در 7 ستون افقي که متن در آن نوشته شده، در زير متن ترجمه با خط نستعليق و شنگرف، سرلوح زرين لاجورد و شنگرف و سفيداب و سبز و مشکي، دو صفحه ي نخستين گل و بوته با زر و لاجورد و شنگرف، جدول زرين، لاجورد شنگرف و مشکي، در متن بعد از هر آيه گل هاي ريز به رنگ هاي شنگرف و لاجورد در خاتمه تاريخ انجام نگارش با زر نگاشته شده است.
شماره دفتر:65153

ادعيه

شماره ي نسخه: 12223 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 23073 ] )
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 35، ص 214
کاتب: احمد ني ريزي ( جز صفحه ي آخر سوره ي ماعون که به خط محمد هاشم اصفهاني است )
تاريخ کتابت: 1116 و 1119-1200.
محل کتابت: اصفهان.
بخش بندي: مجموعه اي است شامل: سوره ي يس، فتح، واقعه، جمعه، قدر، نصر، دعاي ايام هفته، دعاي بعد از نماز، دعاي امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف و ...
آغاز: سوره ي يس.
انجام: « نجنا من الهم الذي نحن فيه يا ارحم الراحمين ».
نسخ جلي معرب، احمد ني ريزي، 1116 و 1119 اصفهان ( صفحه ي آخر سوره ي ماعون به خط محمد هاشم، 1200 )، عناوين داخل جدول زرين، تمامي صفحات مجدول مذهب محرر و طلااندازي بين سطور، فواصل آيات با گل چهار پر، در ابتداي ادعيه سرلوح مزدوج مذهب مرصع، در وسط نسخه تملک رکن الدوله علي نقي ميرزا، در آخر نسخه مهر مربعي با عبارت « ‌عبده عبدوالهاب الحسيني » و مهر مربعي ديگر با عبارت « رکن الدوله »، جلد: تيماج با روکش پارچه اي ترمه، سرخ. 34 برگ، 13×20 سانتي متر، 9 سطر، ( ثبت 23073 ].

دعاء الاعتصام

شماره ي نسخه: 13584.
مأخذ کتاب: کتابخانه ي مجلس شوراي اسلامي شماره 2- جلد 1.
در صفحات: 95 تا95.
مهدي اليه: براي آقا ميرزا مهدي درب امامي.
خط نسخ ميرزا احمد ني ريزي « به گواهي و يادداشت سيد محمد بقا در 1288 » براي آقا ميرزا مهدي درب امامي، عنوان شنگرف، جدول زر و لاجورد، در 22 گ 8 س، اندازه 5×9، 12×19، کاغذ سفيد با حاشيه و بوته هاي شنگرف، جلد تيماج سرخ ضربي با ترنج زر کوب يک لايي ( 13584 )

ادعيه

شماره ي نسخه: 12453 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 85759 ] )
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 35، 407.
تاريخ کتابت: 1125.
محل کتابت: اصفهان.
مهدي اليه: براي سيد احمد نوشته شده.
بخش بندي: مجموعه اي است شامل: دعاي کميل با ترجمه فارسي زيرنويس به خط شنگرف، فصلي در تعقيبات بعد از هر نماز، دعاي صباح و دعاي سلمان.
آغاز: « اللهم اني اسئلک برحمتک التي وسعت کل شئ و بقوتک التي قهرت بها کل شئ ».
انجام: « واغفرلي ذنوبي واستر علي عيوبي و افتح لي من لدنک رحمه و رزقا واسعاً يا ارحم الراحمين و حسبنا الله و نعم الوکيل ».
نوع خط: نسخ جلي و معرب بسيار زيبا، ميرزا احمد ني ريزي، که در تاريخ 1125 در اصفهان ( براي سيد احمد نوشته شده است ).
عناوين شنگرف، تمامي صفحات مجدول مذهب محرر، به صورت متن و حاشيه بازسازي شده، عناوين بعضي از دعاها داخل کتيبه مذهب و مرصع، در اول نسخه مهر کروي با عبارت « السلطان ... ». جلد: مقوا، زرد. 61 برگ، 15×21 سانتي متر، 7 سطر، [ ثبت 85759 ].

مجموعه دعا

شماره ي نسخه: 4188 ( شماره ي پيشين: شماره دفتر: 64509 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 11، ص 192.
تاريخ کتابت: 1126.
مهدي اليه: به نام نواب اشرف والا علي نقي ميرزا است.
متن ترقيمه: في شهر جمادي الثاني من شهور سنه ي 1126 في دارالسلطنه ي اصفهان، صانه الله عن الحدثان.
همه ي اطلاعات: 4188 - مجموعه دعا ( عربي - فارسي ) 80 و 7.
مجموعه ي دعا به خط ميرزا احمد ني ريزي که با زيرنويس فارسي و شرح بعضي ادعيه درهامش.
اين مجموعه داراي 37 دعا است که علاوه بر ترجمه ي ادعيه که به خط نستعليق زير نويس شده است، 20 قسمت از آن داراي شرح به فارسي است.
آغاز: شرح دعاي صباح حضرت اميرالمؤمنين عليهالسّلام. نقل کرد سيد حبيب نجيب يحيي بن قاسم علوي رضي الله عنه ...
انجام: و لطفه الکامل ان يجعلها وسيله ي لمطالب الدارين بالنجاح، و ذريعه لمآرب النشاتين بالفوز و الفلاح، في شهر جمادي الثاني من شهور سنه ي 1126 في دارالسلطنه اصفهان، صانه الله عن الحدثان.
نوع خط نسخ: ترجمه نستعليق، کاتب: ميرزا احمد ني ريزي، تاريخ 1126.
153 ورق، نوع کاغذ: سپاهاني، سطر 14-19×12 نوع جلد: تيماج زرنگار مشکي، اندازه جلد: 17/5×26، در آغاز فهرست مجموعه آمده است. داراي سه سرلوح بسيار زيبا به رنگ هاي لاجورد، شنگرف، زرين، و سپيدي. خطوط متن زرين و مشکي، جدول زرين و شنگرف، لاجورد و سبز و مشکي، کمندزرين و مشکي، بعضي از اوراق داراي دو کمند زرين و مشکي است. ترجمه به خط نستعليق شنرگف، عنوان و نام دعاها شنگرف و زرين، در صفحه ي اول ترنج زرين، شنگرف و لاجورد و به نام نواب اشرف والا علي نقي ميرزا مي باشد، در پايان مهر « اللهم صل علي محمد و آله » و يادداشتي بنام محمدخان استاجلو و مهر ديگري به نام نايب التوليه حسن الحسيني، يادداشت ديگري به نام نصرالله به تاريخ 1136 و يک نسخه پزشکي موجود است.
در آغاز فهرست مجموعه در جدول هاي زرين و مشکي با عنوان و اعداد شنگرف به قرار زير: دعاء صباح و شرح. کلمات متضمنه بر اسم اعظم و شرح درهامش دعاي تحرز از مخاوف و شرح. آيات مبارکات و شرح آن. فضيلت تسبيحات اربعه. دعاء درجات،‌ دعاء جهت خواندن بعد از خواب پريشان با شرح. آيات مبارکات متضمنه بر اسم اعظم. دعا براي نجات از زندان با شرح، تعقيب نماز صبح، تعقيب
نماز ظهر تعقيب نماز عصر، تعقيب نماز شام، تعقيب نماز خفتن، دعا بعد از تعقيبات با شرح و بيان شرايط دعا. دعاي برکه ي با شرح، حرز حضرت فاطمه با شرح، دعاي توسل با شرح، دعاي دفع دشمن و شرح، حديث درباره ي توسل به خدا، دعاي عيسي بن مريم دعاء علوي مصري با شرح، مناجات جهت طلسم و ستم، مناجات در طلب رزق دعاي ادريس و شرح، دعاي حضرت موسي و شرح، دعاي طير الابيض و شرح، دعاي مدينه و شرح، دعا جهت دفع اعدا و شرح، آداب توسل به ائمه، دعاي توسل به پيغمبر و فاطمه و حسنين، دعاي نجات از حبس و شرح، بيان فضيلت تحميد و انواع محامد، دعاي دفع خوف و شرح، شرح آيت الکرسي.

کتاب دعاء

شماره ي نسخه: 13747
مأخذ کتاب: کتابخانه ي مجلس شوراي اسلامي شماره 2- جلد 1، ص 175.
تاريخ کتابت: ع 1130/1.
نسخ معرب احمد ني ريزي در ع 1130/1، عنوان شنگرف، جدول زر و زنگار، با سر لوح زرين، در 15 گ 10 س. اندازه 8×15، 12×20، کاغذ رنگارنگ، جلد تيماج مشکي دولايي، درون و گرد تيماج سرخ ( 13747 ).
دعاهاي روزهاي هفته و تعقيبات نماز است

ادعيه

مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 35 ص 373
شماره ي نسخه: 12417 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 85597 ] ).
تاريخ کتابت: 1132.
آسيب ديدگي: نسخه ي حاضر از اول و آخر افتادگي دارد.
مجموعه اي است شامل: دعاي کميل با ترجمه ي فارسي، زيرنويس به خط شنگرف و ادعيه ي ديگر.
آغاز نسخه: « آويته او تسلم الي البلاء من کفيته و رحمته ».
انجام نسخه: « الحمدلله علي کل نعمه ي کانت اوهي کائنه ».
عناوين شنگرف و لاجورد، تمامي صفحات مجدول مذهب محرر، جلد: تيماج با روکش پارچه اي.
14 برگ، 13×20 سانتي متر، 16 سطر، [ ثبت 85597 ].

مجموعه ي دعا

شماره ي نسخه: 4616 ( شماره ي پيشين: شماره ي دفتر: 64677 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 13، ص 7.
تاريخ کتابت: 1132.
محل کتابت: اصفهان.
بخش بندي: مجموعه سوره هاي قرآني بدين گونه: الفتح، الرحمان، الواقعه، الملک، الجمعه و سپس دعا جهت کيد دشمنان و شرح آن و دعاي مفتاح الفتوح ( يا من دلع لسان الصباح ) با ترجمه ي زيرنويس آن. دعا از صحيفه سجاديه، هم چنين با ترجمه زيرنويس آن، تعقيبات نماز و ترجمه ي آن و دعاهاي ديگر با ترجمه ي زيرنويس.
82 ورق، کاغذ: سپاهاني، سطر 4 و 10-8×15، جلد روغني گل و بوته و کنار نبشته، اندازه ي جلد 15×25/5، با 6 صفحه تشعير شده با زر و رنگ ها و ميان ترنج و دو سرلوح ممتاز. در آغاز هر دعا و سوره يک ابرو و عنوان در زمينه ي زرين آن. ميان صفحه به رنگ هاي سبز و نخودي و زرد درآمده. ترجمه هاي زير سطور در جدول جداگانه به شنگرف. جدول و کمند مشکي و زر و لاجورد و سبز و آبي. ميان جدول و کمند کنار صفحه گل و بوته به زر دارد. يادداشت محمد طاهر در اصفهان به سال 1192.

دعاء ( کتاب ... )

شماره ي نسخه: 39 ( شماره ي پيشين: شماره دفتر ثبت 44403 جديد: 5167 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 21، ص 76.
تاريخ کتابت: 1133.
دعاي صباح و دو دعاي کوتاه ديگر در کتيبه ي صفحه ي نخست نوشته: « مفتاح الفتوح و رموز الکنوز ».
صفحه اول داراي يک کتيبه و جداول و تذهيب بين سطور در همه ي صفحات. روي يک برگ اضافي آغاز نسخه و پشت نخستين برگ دو ترنج است با زمينه ي شنگرف که در آن ها با قلم طلايي درشت نوشته: « هذا دعاء الصباح لمولانا و سيدنا اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب عليهالسّلام و رحمه الله و
برکاته ( ترنج اول )، وجدت به خطه عليهالسّلام ما هذا صورته و هذا دعاء علمني رسول الله صلي الله عليه و آله و کان بدعو في کل صباح » ( ترنج دوم ).
عناوين با آب طلاست. در پايان رقم کاتب چنين است: « کتبه تراب اقدام المؤمنين احمد النيريزي في ...
قطع: رقعي 10×18 س، جلد مقوايي طوفاني، صفحات: 20، سطور: 8 کاغذ فرنگي شکري.

کتاب دعا

شماره ي نسخه: 2029 ( شماره ي پيشين: شماره دفتر 15987 )
مأخذ کتاب: فهرست
نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 6، ص 27.
متن ترقيمه: کاتب در پايان نسخه به خط رقاع رقم کرده است. ( حرره العبد الاقل احمد الني ريزي في سنه 1136 من الهجره )
اين نسخه شامل متفرقات و اوراق پراکنده اي است که بيشتر صحايف آن با هم مربوط نيست و پيداست که مرقع مانند آن ها را جمع کرده و در اين مجله جا داده اند. عناوين و خصايص ادعيه به فارسي نوشته شده و سبک انشاي آن قرن دوازدهم را مي رساند. کاتب در پايان نسخه به خط رقاع رقم کرده است. ( حرره العبد الاقل احمد النيريزي في سنه 1136 من الهجره ) و در اين که سراسر نسخه به خط ميرزا احمد ني ريزي است ترديدي نيست چنان که کاغذ و تذهيب نيز زمان او را مي رساند.
آغاز: « اللهم اني اعوذبک من صلوه لاترفع ... ».
پايان: « بالصالحين برحمتک يا ارحم الراحمين ».
20/5 در 13 سانتي متر، 26 صحيفه هر صحيفه باختلاف از 8 تا 9 سطر به خط نسخ بسيار ممتاز، صحايف 1-8 با طلا نوشته شده و عناوين را به لاجورد و شنگرف نوشته اند و در صحايف 9-10 يک سطر در ميان به لاجورد نوشته شده و از آن پس تا پايان نسخه به مرکب سياه نوشته و عناوين را به طلا نوشته اند. صحيفه ي اول تذهيب خوبي از سلا و لاجورد و سرنج دارد و در صحيفه ي 9 سر عشري از طلا و شنگرف و لاجورد و سرنج ساخته و در ترنج ميان آن ( حرز حضرت امام علي نقي است ) با شنگرف نوشته اند. همه ي صحايف جدول بين السطرين سه خطي از مرکب سياه و طلا و جدول دوره ي يازده خطي از مرکب سياه و طلا و لاجورد و شنگرف دارد. صحايف 1-7 متن و حاشيه شده،
متن کاغذ خان بالغ آهار مهره دار به رنگ هاي مختلف ماشي و سربي و طوسي، از صحيفه ي 8 تا پايان نسخه ي کاغذ خان بالغ آهار مهره دار سفيد و شکري و چهره اي، جلد روغني نقاشي زمينه ي سياه که در اطراف آن نام چهارده معصوم به خط نسخ خوش با رنگ زرد نوشته شده و در طرف راست برگه آخر به همان خط ( يا نبي الهاشمي 1149 ) نوشته اند و از اين قرار جلد را در 1149 ساخته اند و اندرون آن ساغري سربي رنگ و عطف آن تيماج خرمايي است.

ادعيه

شماره ي نسخه: 12218 شماره ي پيشين: [ ثبت 15984 ].
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 35 ص 211.
کاتب: ابن شمس الدين محمد احمدي ني ريزي.
تاريخ کتابت: دارالسلطنه اصفهان.
مجموعه اي است شامل: سوره ي يس، دعا جهت نصرت بر اعدا، دعا جهت شفا و حاجات، دعا در طلب سعادت، دعا براي مهمات و ...
آغاز: سوره يس.
انجام: « رب زدنا علما و عملاً و يقيناً و الحقنا بالصالحين برحمتک يا ارحم الراحمين ».
تمامي صفحات مجدول مذهب مرصع، بين سطور نقش گل و بوته ي زرين، فواصل آيات با دواير زرين، جلد: روغني دو رو، ترنج با سر و جدول زرين، 21 برگ، 12×18/5 سانتي متر، 9 سطر، [ ثبت 15984 ).

ادعيه

شماره ي نسخه: 12401 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 78504 ] ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 35، ص 355.
تاريخ کتابت: 1140.
محل کتابت: اصفهان.
مجموعه اي است شامل: سوره ي واقعه و تعقيبات نماز و دعاهاي ايام هفته و زيارت چهارده معصوم.
آغاز: « سوره واقعه ... دعا براي دفع خصمنا و معاندين ... بسم الله الرحمن الرحيم تحصنت بذي الملک و الملکوت ».
انجام: « يا ذوالقوه الکامله و القدره الشامله ».
نسخ زيبا و معرب، احمد ني ريزي، 1140 اصفهان، صفحه ي اول سر لوح مزدوج مرصع مذهب، تمامي صفحات مجدول و طلا اندازي دندان موشي بين سطور، فواصل آيات و ادعيه با دايره ي زرين، جلد: تيماج، سرخ. 16 برگ، 12×19/5 سانتي متر، 12 سطر.

ادعيه

شماره ي نسخه: 12406 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 62043 ] ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 35، ص 358.
تاريخ کتابت: 1149.
بخش بندي: مجموعه اي است شامل: چند آيه، حديثي از رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) درباره ي خواندن آياتي خاص با خواص بسيار و سپس ذکر آن آيات، دعا جهت دفع اعداء، دعاي يا دايم الفضل ( دعاي شب جمعه ) و دعا براي برآورده شدن مهمات.
آغاز: « بسم الله الرحمن الرحيم الم ذلک الکتاب لاريب فيه هدي للمتقين الذين يؤمنون بالغيب ... از حضرت پيغمبر صلي الله عليه و آله مأثور است که کسي که بخداي عزوجل باين آيات تقرب جويد برمي آورد ... ».
انجام: « ... صل علي محمد و آل محمد خير الوري سجيه و اغفرلنا يا ذالعلي في هذه العشيه دعا للمهمات يا محمد يا علي يا فاطمه يا صاحب الزمان ادرکوني و لا تهلکوني ... ».
عناوين شنگرف، تمامي صفحات مجدول مذهب مرصع محرر، بين سطور طلااندازي شده، جلد: روغني دو رو، قهوه اي با نقش گل و بوته. 28 برگ، 9×15/5 سانتي متر، 12 سطر.

دعاء ( مجموعه ... )

شماره ي نسخه: 366 ( شماره ي پيشين: شماره ثبت قديم: 44730 ثبت جديد 5493 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 21، 78.
تاريخ کتابت: 1149.
شامل دعاي صباح و احزاب و دوازده امام خواجه. تمام صفحات داراي جداول و تذهيب بين سطور و طلاافشان است. ترجمه ي بعضي از ادعيه با قلم نستعليق قرمز زير سطور نوشته شده عنوان ها شنگرف. قطع: رحلي بزرگ 26×40 سانتي متر. جلد: تيماج مشکي با ترنج و حاشيه ي زرين، صفحات: 46. سطور: 12 ( ص 41: 5 ). کاغذ: ضخيم.

ادعيه

شماره ي نسخه: 12433 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 62040 ] ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 35، ص 387.
تاريخ کتابت: محرم 1150.
محل کتابت: اصفهان.
مهدي اليه: اين نسخه براي ميرزا محمد اسماعيل نوشته شده.
بخش بندي: مجموعه اي است شامل: سوره فاتحه، ص، واقعه، جمعه، نبا، آداب رؤيت هلال، دعاي عديله، دوازده امام خواجه نصير طوسي، دعا جهت عافيت، حرز امام صادق عليهالسّلام، دعاي احتجاب، دعاي صباح، دعا مشلول و ادعيه ديگر.
خط نسخ معرب زيبا، از ميرزا احمد ني ريزي، محرم 1150 در اصفهان ( براي ميرزا محمد اسماعيل نوشته شده )، عناوين و ترجمه در بعضي صفحات شنگرف، عناوين سور و ادعيه شنگرف و زر دُرشت، تمامي صفحات مجدول محرر مذهب و مرصع، طلااندازي بين سطور، صفحه ل اول سرلوح مرصع مذهب، در حاشيه نقش گل و بوته، جلد: تيماج دو رو، مشکي، 80 برگ، 11/5×18/5 سانتي متر، 10 سطر.

دعاء ( کتاب ... )

شماره ي نسخه: 8 ( شماره ي پيشين: شماره ي ثبت قديم 44372 جديد 5136 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 21، ص 76.
محل کتابت: اصفهان.
مجموعه دعاهاي ايام هفته و چند دعاي ديگر.
داراي يک کتيبه و 13 سرسوره. عناوين مذهب و همه ي صفحات داراي جداول و تذهيب بين
سطور است. بين برگ ها يک برگ کاغذ نازک گذارده شده.
آغاز: « بسم الله الرحمن الرحيم. الحمدلله الذي اطيع فشکر ».
پايان: « حرره الداعي لابودالدوله القاهره في محروسه اصفهان. احمد النيريزي ».
قطع: رقعي 9×14 س. جلد: روغني و اندرون و نقاشي شده از برگ و گل در زمينه مينا صفحات 28. سطور 7. کاغذي سمرقندي شکري روشن.

ادعيه

مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 35 ص 385.
شماره ي نسخه: 12431 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 77990 ] ).
کاتب: ظاهراً خط ميرزا احمد ني ريزي.
مجموعه اي است شامل: دعاي صباح، زيارت جامعه ي کبيره، مناجات خمس عشر و چند زيارت و دعاي ديگر.
آغاز: « دعاء الصباح يا من دلع لسان الصباح بنطق تبلجه و سرح قطع الليل المظلم بغياهب تلجلجه ».
نسخ، ظاهراً خط ني ريزي، بي تا، عناوين شنگرف، صفحه ي اول و آخر و دو صفحه از وسط سرلوح مزدوج مذهب مرصع، جلد: تيماج دو رو، مشکي، سوخت، ترنج با سر با نقش گل و بوته و پرنده، مجدول، مذهب.
237 برگ، 14×26/5 سانتي متر، 11 سطر.

جنگ ادعيه و سور

مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي کتابخانه ي مجلس شوراي اسلامي، شماره2- جلد 2 در ص 7.
شماره ي نسخه: 657 ( شماره ي پيشين: 1636 ).
تاريخ کتابت: 1147.
محل کتابت: اصفهان.
مهدي اليه: براي غلامرضا در ذح 1147.
به خط نسخ احمدي ني ريزي، با يادداشت فارسي محمد ساروي در 1207 به نام محمد خان در ص ع، عنوان زر و شنگرف، جدول زر و لاجورد و شنگرف، با کمند زر و زنگار، ص ع با گل و بوته زر در
حاشيه، با سرلوح مذهب ميان پيشاني زرين، نسخه به گواهي محمد باقر از آن عبدالرزاق خان بوده و پراکنده شده و به دستور ضياءالسلطنه در 1251 گردآوري و تعمير شده است، در 295 گ 20 س، اندازه 8×16، 13×25، کاغذ سفيد ترمه اي، جلد روغني زمينه لاکي، با ترنج و سرترنج، دور و درون حديث نويسي شده، عطف و درون تيماج مشکي با روپوش پارچه خاراي گل دار ( 1636 ).
گردآوري احمد ني ريزي « براي غلامرضا در ذح 1147 ». سوره هاي قرآن با ادعيه و زيارات با ترجمه ي فارسي نستعليق و شنگرف زير آن ها، به همراه تعقيبات نماز گردآوري محقق کرکي علي بن عبدالعال است.

وقف نامه قرآن کريم

اطلاعات مجموعه: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 23/1 ص 70.
شماره ي نسخه: 770/42 ( شماره ي پيشين: شماره ثبت: 39475 ).
تاريخ کتابت: قرن 12.
بخشي از مجموعه 46 رساله و عنوان در حديث و رياضي و ادب ( عربي و فارسي ) خط نستعليق زيبا يا شکسته نستعليق و قسمت هاي نسخ با چند قلم. بيشتر بخش هاي آن به قلم نستعليق زيبا از قرن 12. بخش هايي نيز به قلم سيد جلال حسيني است.
صورت وقف نامه يک نسخه قرآن مجيد به خط احمد ني ريزي است به تاريخ 1109. واقف امامقلي خان فرزند نادرشاه است که وي نسخه ي مزبور را بر حرم مطهر امام اميرالمؤمنين علي عليهالسّلام وقف کرده با اين دستور که در بالاي سر حرم آن حضرت گذارند و زوار و مجاورين هر صبح و شام آن را قرائت کنند.
عناوين: شنگرف، برخي از صفحات چليپا.
قطع: رقعي بلند 21×10، ج: تيماج مشکي رنگ، تعداد برگ ها: 210، سطور هر صفحه: 19، 20 و 27.
کاغذ: فرنگي سفيد آهار مهره شده.
شماره ي نسخه: گ 165 الف، 167 ب، حاشيه.
زبان کتاب: فارسي.
آغاز: صورت وقف نامه قرآن مجيد. الحمدلله الذي انزل علي عبده سبعا من المثاني.

وقف نامه ي مدرسه ي اماميه ي اصفهان

شماره نسخه: 15181.
فارسي، به انشاي آقا جمال خوانساري، محمد بن حسين، 1125 ق و به خط ميرزا احمد ني ريزي، 1129 ق.
واقف: شاه سلطان حسين صفوي. انشاء: آقا جمال خوانساري.

وقف نامه

مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 11 ص 209.
شماره ي نسخه: 4195 ( شماره ي پيشين: شماره دفتر: 64516 ).
زبان کتاب: فارسي.
تاريخ کتابت: 1127.
وقف نامه اي است که شاه سلطان حسين صفوي مزرعه ايزدخواست موسوم به علي آباد را که در بهبهان کوه کهکيلويه واقع بوده است با تمام ملحقات و منضمات از اراضي و صحاري و مجاري و قنوات و دهکده، وقف نموده است.
آغاز: هوالواقف. بسمله. بعد التحميد و التصليه باعث بر تسطير اين کلمات شرعيه المبدء و المآب، آنست که بندگان ثريامکان، عالميان مآب، مقدس القاب شاهنشاه دين پناه.
انجام: و کان ذلک الوقف في تاسع شهر ذي القعده الحرام من شهور سنه سبع و عشرين و مائه و الالف من الهجره المبارکه علي مهاجرها و آله الف الاف سلام و صلاه و ثناء و تحيه. به نحوي که در حاشيه قلمي شده وقف کردم و به تصرف وقف دادم. بالفعل يدمن يدتوليت است. کلب علي حسين موسوي. با مهر سلطان حسين 1125 با گواهي فتح علي با دو مهر او و سجل « الابهاء ».
نوع خط: نسخ، کاتب: ميرزا احمد ني ريزي، تاريخ: 1227، نوع کاغذ: سپاهاني، سطر: 8-18×11، نوع جلد: تيماج مشکي مقوايي، اندازه ي جلد: 26×18، بسمله زرين، عنوان شنگرف، کمند زرين و مشکي جدول لاجورد و شنگرف زرين و مشکي و سبز. در آغاز يادداشتي است به نام ميرزا احمد ني ريزي کاتب وقف نامه و ديگري به نام محمد بن الحاج سيد عبدالعظيم الحسيني اللنجاني و يادداشتي در سبّ اميرتيمور و چنگيز، يادداشت به تاريخ بيست و دوم رجب سنه 1126 و ديگري به نام محمد المدعو بالقاسم التبريزي مورخ 1329 و اشاره به مهر شاه سلطان حسين صفوي که پيش از آخرين برگ موجود
است و تاريخ حک آن را سنه 1125 نگاشته است. در حواشي مهرهايي به نام هاي عبده محمد باقر، سيد حسين الحسيني و نصر من الله و فتح قريب عبده سيدالحسيني و در خاتمه وقف نامه مهر شاه سلطان حسين موجود است که چنين است ( بسم الله الرحمن الرحيم کلب اميرالمؤمنين سلطان حسين 1125 ).

مرقع

شماره ي نسخه: 352 ( شماره ي پيشين: شماره ثبت قديم: 44716 جديد 5479 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 21، ص 352.
اين مرقع داراي 38 قطعه نوشته به قلم هاي مختلف است از کلهر، احمد ني ريزي، عمادالکتاب ( محمدحسين ) و عبدالله رياضي، رقم آنان در ذيل قطعات 22 و 26 و 31 ياد شده و در حاشيه و پشت چند قطعه يادداشت هايي از علي اکبر بن محمد آذربايجاني و ابراهيم بوذري در معرفي کاتب ديده مي شود. نخستين قطعه شجره نامه محمد صادق طباطبايئي است که به سال 1309 تحرير شده، قطعات 7 و 8 و 18 و 19 و 22 چاپي است. تمام قطعات مجدول به سياه و شنگرف و طلايي است و دو قطعه داراي تذهيب بين سطور است.
قطع: رحلي 20×32 س. م. جلد تيماج يشمي داراي کمند زرين.

مرقعات

شماره ي نسخه: 13337 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 18330 ].
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 36، ص 290.
بخش بندي: چهل و هشت قطعه مرقع است به خط کاتبان مختلف و در موضوعات گوناگون، موضوعات مرقعات و اسامي کاتبان آن ها بدين ترتيب است که شش قطعه به خط ميرزا احمد ني ريزي است:
1. حديث قدسي به خط زين العابدين 1220،
2. شعر به خط عبدالرحيم سميرمي که در دارالسلطنه اصفهان نوشته است،
3 و 4. شعر به خط فتح علي شاه قاجار که در رمضان 1220 نوشته است،
5 و 6. سياه مشق.
7 و 8. سياه مشق تحرير در سال 1305 ق،
9، 10. سياه مشق.
11 و 12. اشعار تحرير شده در چهارشنبه 29 رجب 1215،
13 و 14. حديثي از امام صادق عليهالسّلام و ادعيه به خط احمد ني ريزي نوشته شده در سال 1122 در اصفهان.
15 و 16. اشعار: 17 تا 24. نقش هايي از پرندگان و حيوانات.
25. اشعار.
28. دست خط غلام رضا،
29. سياه مشق.
31. سوره نصر به خط احمد ني ريزي نوشته شده در 1120.
32. حديث به خط ني ريزي که به خواهش آقا تراب بيک در 1118 نوشته است.
33. دست خط سيد محمد رضوي 1295،
34. آيات تورات.
35 و 36. ادعيه به خط احمد ني ريزي نوشته شده در جمادي الاولي 1107 در اصفهان.
37 و 38. آيات سوره ي بقره به خط ثلث معرب.
39. قطعه اي از قصيده به خط محمد هاشم که در سال 1198 نوشته است.
40. آياتي از سوره بقره.
41 و 42. سياه مشق تحرير شده در سال 1286.
43. قطعه اي تاريخي.
44. حديثي از امام صادق عليهالسّلام.
45. بيتي از حافظ.
46. به خط عيسي تحرير شده در سال 1298.
47. تمام قطعات داراي جداول و تزيينات. جلد: تيماج، مشکي، سوخت، ترنج با سر با نقش گل و بلبل، لچکي.
48. قطعه، 31×42 سانتي متر، سطور مختلف، [ ثبت 18330 ].

مرقع خطوط

شماره ي نسخه: 307.
مأخذ کتاب: فهرست نسخه ي خط کتابخانه ي مجلس، جلد 24، ص 214.
شماره ي پيشين: شماره ثبت: 31014.
مرقعي است داراي ده قطعه خط و چهار تصوير چاپي در پايان مجموعه. خطوط ياد شده به ترتيب زير است که قطعه ي شماره ده از ميرزا احمد ني ريزي است:
قطعه ي شماره ي 1: قطعه اي است به خط نسخ به قلم زرد بر زمينه آبي مورخ 1305 مشتمل بر حديث ولايت به نقل از عيون الاخبار.
قطعه ي شماره ي 2: قطعه اي است به خط نسخ سيد محمد، متخلص به بقا، مورخ 1313که حديثي از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم را در بردارد.
قطعه ي شماره ي 3: قطعه اي است به خط شکسته نستعليق در سه ستون که به شيوه ي چليپا نوشته شده و داراي تهذيب دندانه موشي است و موضوع آن بخش هايي از گلستان است.
قطعه ي شماره ي 5 و 6: مراسله اي است از جانب صفدرخان به جابي ( جاني ) خان از منشات اسلام خان از قرن 11 به خط شکسته.
قطعه ي شماره ي 7: قطعه اي است به نستعليق شکسته و به قلم درشت و مشتمل بر چند سطر مخاطبه.
قطعه ي شماره ي 8: غزلي است از حافظ با مطلع زير: « در سراي مغان رفته بود دو آب زده / نشسته پير و صلايي به شيخ و شاب زده » به خط نستعليق شکسته حسن علي خان اميرنظام گروسي است که آن را به جهت سيد محمد طباطبايي سنگلجي نوشته. در پشت اين قطعه يادداشت زير به خط سيد محمد مذکور ديده مي شود: « بسم الله الرحمن الرحيم در منزل مرحوم حسن علي خان گروسي بودم، ديوان خواجه را باز کرده، اول صفحه ي دست راست [ اين ] غزل بود: در سراي مغان رفته بود و آب زده، نشسته پير و صلايي به شيخ و شاب زده. خواهش کرد به اين بحر و قافيه غزلي انشا نمايم، انشا نمودم برسم يادگار بعضي ابيات آنرا نوشته بمن داد غزل خواجه را اول صفحه نوشته و نوشته است که به جهت يادگار سيد محمد متلخص به ظهور {1} نوشته شد آن قطعه را که اين شرح را در پشت آن مي نويسم جزو اين مرقع نمودم. محمد بن صادق الحسيني الطباطبايي، 24 ربيع الثاني، 1331 اللهم اغفرلمن استغفرلي: محمد و آله ».
قطعه ي شماره ي 9: حاوي قطعه اي است به خط نسخ که به شيوه ي دندانه موشي مذهب شده و مشتمل بر چند بيت است از آغاز الفيه: پشت اين قطعه آن را به ميرزا شفيع تبريزي نسبت داده اند.
قطعه ي شماره ي 10: قطعه اي است به خط نسخ استادانه، حاوي چند فقره دعا که به سبک دندانه موشي تذهيب شده و به چند قلم زر حواشي مذهب و مرصع است. در پشت صفحه آن را به ميرزا احمد ني ريزي نسبت داده اند.
قطعه ي شماره ي 11: قطعه اي است کهنه حاوي مشق نستعليق که به شيوه دندانه موشي تذهيب گرديده و شبيه به خط ميرعماد است. بيت زير در آن خوانا است: يا رب کمال عافيت بر دوام باد پيوسته کار و بار جهانت به کام باد.
قطعه ي شماره ي 12: قطعه اي است به خط شکسته و به قلم سفيداب که حکايتي را در بر دارد.

مرقعات

شماره ي نسخه: 13341 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 15977 ] ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 36، در صفحات: 293 تا 295.
چهل و چهار قطعه است به خط اساتيد خط نسخ و نستعليق و شکسته شامل اشعار و فرامين و نامه ها و چند نقاشي که سه قطعه از آن از بدين ترتيب:
1 تا 6. دست خط عبدالمجيد درويش، مرقع اول نامه به ميرزا وکيل پيرامون ماليات اصفهان.
7 و 8. دست خط ميرزا عبدالوهاب معتمدالدوله نشاط 1239.
9. تصوير يک جوان ( سياه قلم ).
10. تصوير شاهزاده ( آبرنگ هندي ).
11 و 12. نامه و شعر به خط محمد حسن اصفهاني تحرير در 1175 در اصفهان.
13 و 14. حديث نبوي صلي الله عليه و آله و سلم به خط احمد ني ريزي تحرير در سال 1133 و 1114 به خط ثلث معرب جلي.
15. شعري به خط درويش.
16. شعري به خط سيد کوچک خواجويي اصفهاني شکسته ي نستعليق خفي.
17 و 18. خط آقا محمد کاظم واله اصفهاني شکسته ي نستعليق.
19 و 20. دو نامه از عباس ميرزا به معتمدالدوله نشاط به خط نستعليق خفي تحرير قائم مقام فراهاني در سال هاي 1237 و 1232، نامه ي اولي با مهر مربعي عباس ميرزا به سجع « در درياي خسروي عباس ».
21. تصويري از مجلس عرفا شامل تصاوير: محي الدين، خواجه معين الدوله سنجري.
خواجه قطب الدين کاکي، فريدالدين عطار و دو تصوير ديگر بي نام.
22. تصوير سوارکار مغول و نقش گل و بوته.
23. دست خط ميرعماد، نستعليق جلي.
24. دست خط شاگرد مير علي هروي، نستعليق جلي.
25. دست خط قاسم خوش نويس اصفهاني که براي فرزندش محمد کاظم نوشته است، ثلث جلي.
26. چند حديث به خط احمد ني ريزي، ثلث جلي معرب.
27 و 28. دو نقاش هندي با آبرنگ.
29 و 30. دست خط ني ريزي، ثلث جلي معرب.
31 و 32. دو نامه از قائم مقام فراهاني به خط خود وي، شکسته ي نستعليق.
33. تصوير سياه قلم از ابوالحسن آذر رسم شده در 1190.
34. نقاشي سياه قلم از قاسم حسيني با مهر وي با عبارت « عبده قاسم حسيني ».
35 و 36. سياه مشق، گويا از: سيد اسدالله شيرازي.
37 و 38. سياه مشق، تحرير در سال 1300.
39 و 40. فرمان، به خط معتمدالدوله عبدالوهاب نشاط در مورد انتصاب ايشان به وزارت خارجه از طرف فتح علي شاه در 11 ذي حجه 1236.
41-50. فتح نامه به خط عبدالوهاب نشاط در مورد وقايع مشهد و کابل که در آن نام بهمن ميرزا ذکر شده است. صفحات فتح نامه جا به جا شده و از آخر ناتمام است.
خطوط مختلف، تمام قطعات با جداول تزيين شده، زمينه ي بعضي از قطعات زيرين، زمينه ي اطراف مرقعات رنگي، رقعه ي 1 مهر محمد حسن طباطبايي، جلد: تيماج روغني دو رو، با زمينه ي مشکي، با نقش گل و اردک مذهب، مجدول مذهب حاشيه با نقش گل هاي الوان زيبا، پشت جلد نقش گل و بلبل. 44 قطعه، 23×40 سانتي متر، سطور مختلف، [ ثبت 15977 ].

مرقعات

شماره ي نسخه: 13360 ( شماره ي پيشين: [ ثبت 76503 ] ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 36، ص 309.
پانزده قطعه مرقع است با دو تصوير که قطعه ي شماره ي شانزده از ميرزا احمد ني ريزي است بدين
ترتيب:
1. تصوير دو شتر در حال نزاع.
2. يک عکس قديمي که در آن دو روحاني همراه دو بچه و يک مرد، ديده مي شوند.
3. شعري به خط شکسته و چليپايي.
4 تا 7. شعر.
8. يک نامه.
9 تا 11. حکايات.
12 تا 15. دست خط حسن که حسب الامر ميرزا محمد آقا نواب ميرزا سيد مرتضي رضوي در سال 1297 نوشته است.
16. چند حديث به خط احمد ني ريزي که در جمادي الثانيه 1133 تحرير نموده است.
17. آيه ي ملک، تحرير 1272 در يزد.
خطوط مختلف، کاتبان مختلف، تمام مرقعات با جداول تزيين شده و زمينه ي اطراف رنگي، بين خطوط بعضي از آن ها طلااندازي و زمينه ي بعضي زرافشان، جلد: طبله اول افتاده است، طبله دوم تيماج سرخ،‌ مجدول گرهي.
15 قطعه و يک نقاشي و يک عکس، 18×29 سانتي متر، سطور مختلف، [ ثبت 76503 ].

مرقع ادعيه

شماره ي نسخه: 4171 ( شماره ي پيشين: شماره ي دفتر: 64492 ).
مأخذ کتاب: فهرست نسخه هاي خطي کتابخانه ي مجلس، جلد 11، ص 179.
کاتب: احمد ني ريزي.
تاريخ کتابت: ذيقعده 1127.
محل کتابت: اصفهان.
همه ي اطلاعات: 4171، مرقع ( عربي ).
دعاي بعد از نماز صبح، دعاي الاحتجاب، صباح، بعد از نماز صبح، دعاي کميل، دعاي شب جمعه.
آغاز: « بسمله، بعد از نماز صبح بخواند: اصبحت اللهم معتصماً بذمامک المنيع الذي لايطاول و لا يحاول من شر کل غاشم و ... ».
انجام: « و آله خير الوري سجيه و اغفرلنا يا ذاالعلي في هذه العشيه برحمتک يا ارحم الراحمين ».
نوع خط نسخ ميرزا احمد ني ريزي، تاريخ ذيقعده 1127 در اصفهان.
26 قطعه، نوع کاغذ چسبيده بر مقوا، سطر 12، نوع جلد اوراق لولايي، اندازه ي جلد 16/5×25، متن و حاشيه است و حاشيه آن کبود و زرد و شنگرف و سوخته و متن آن در ميان جدول زر و لاجورد و شنگرف است، به گرد جدول کمندزرين است. اوقات دعاها به لاجورد نوشته شده است.

پي‌نوشت‌ها:

1. که يک نسخه ي آن بعدها از مجموعه خارج شد و توضيح آن را در مقاله ي مفصلي با عنوان «سياهه اي از سياهکاري: نسخه هاي ساقط شده از مجموعه کتابخانه ي مجلس» در مجله ي پيام بهارستان شماره ي (ويژه نامه اسناد) شماره ي 51 شهريور 1384، داده ام.
2. که يک نسخه ي آن اخيراً به مجموعه اضافه شده و هنوز شماره ي ثبت ندارد.

منبع مقاله :
صفي پور، علي اکبر، طبيعي، منصور، (1390)؛ مجموعه مقالات کنگره استاد ميرزا احمد ني ريزي، شيراز: بنياد فارس شناسي، چاپ اول.