نويسنده: محمود قنّادان
Reinhard Selten ( متولّد 1930 )
سلتن در سال 1994به همراه جان نَش (1) و جان هارساني به خاطر " تجزيه و تحليل هاي پيشگامانه تعادل در نظريه بازي هاي غيرمشارکتي "، جايزه نوبل اقتصاد را دريافت کرد.وي در برسلاو (2) متولد شد. در طول سال هاي 57-1951 در رشته رياضيات در دانشگاه فرانکفورت به تحصيل پرداخت.
سلتن در اواخر دهه 1940 زماني که مقاله اي در " روزنامه فورچون " مي خواند به نظريه بازي ها علاقه مند شد. وي با حضور در سميناري که در زمينه نظريه بازي ها، برگزار شد، ضمن آشنايي با پروفسور اِوالد برگر (3) فرصت يافت تا پايان نامه فوق ليسانس خود را در زمينه نظريه بازي هاي مشارکتي بنويسد. سلتن ضمن تحصيل رياضيات به مطالعاتي در زمينه روانشناسي پرداخت. در سال 1961 دکتراي خود را از دانشگاه فرانکفورت گرفت. وي ضمن برگزاري کنفرانسي درباره نظريه بازي ها در پرينستون با رابرت اومان (4) آشنا شد. سلتن در دانشگاه آزاد برلين، دانشگاه بيلفلد (5) و از سال 1984 در دانشگاه بُن به تدريس پرداخت.
سلتن به خاطر فعّاليت در زمينه محدوديت عقلانيت شهرت خاصي دارد و به عنوان يکي از پدران مؤسس اقتصاد تجربي مورد توجه مي باشد. وي به همراه هنز سرمن (6) در زمينه نظريه سازگاري دلخواه مؤسسات تجاري فعاليت داشت که نتيجه تحقيق آنان به صورت مقاله اي در سال 1962 به چاپ رسيد.
در اوايل دهه 1960 سلتن تجاربي در زمينه بازي هاي انحصار عرضه با شکل تقاضاگونه داشت. در اين مدل تجزيه و تحليل نظري، بسيار مشکل بود ولي وي به سادگي توانست آن را حل کند و مقاله اي در اين رابطه و با همين عنوان در سال 1965 منتشر نمود. وي در سال 1965 در يک کارگاه آموزشي درباره نظريه بازي ها، شرکت کرد در اين کارگاه آموزشي 17 پژوهشگر ديگر نيز در اين زمينه تحقيقاتي فعاليت داشتند. در آنجا با جان هارساني (7) آشنا شد که اين آشنايي، شروع همکاري آنها را فراهم ساخت.
سلتن سپس شديداً به نظريه بازي هاي بيولوژيکي علاقه مند گرديد و يکي از مشارکت هايي که در اين زمينه انجام داد، بازي ثبات تکاملي در بازي هاي گسترده بود. علاوه بر اين با همکاري يکي از دانشمندان علوم سياسي به نام آموس پرلموتر (8) به توسعه روشي پرداخت که به آن روش دسته اي گفته مي شد و آن روشي سيستماتيک از ساخت مدل هاي بازي هاي ساده درباره تعارضات بين المللي بود.
سلتن در زمينه مشکلات رفتاري طراحي مکانيسم نيز فعاليت داشت. وي از تجربيات آزمايشگاهي استفاده مي کرد تا به کشف و بررسي رفتار استراتژيک در مباحث مرتبط با تصميمات در چارچوب مکانيسم معين بپردازد. اين تجربيات در بررسي نحوه عمل مکانيسم ها ( قبل از آنکه در عمل به کارگرفته شوند ) مفيد است. هم چنين اين رويکرد تجربي امکان آن را فراهم مي آورد که به بررسي کمّ و کيف مباحث مرتبط با حيطه استراتژيک مکانيسم ها پرداخته شود.
تحقيقات اخير وي بر توسعه جنبه هاي کلي يک نظريه ( در قالب چارچوبي واقع گرايانه و مدل هاي رفتار عقلاني محدود )، استدلال اقتصادي و تصميم گيري فردي متمرکز مي باشد. بر اساس اين نظريه ( البتّه با تأکيد بر اين نکته که مبتني بر يافته هاي اقتصاد تجربي است ) قابليت هاي افراد در انجام محاسبات و شناخت محدود و در نتيجه رويکرد آنها براي حل مسائل و تصميم گيري، روشن مي باشد. اين روش ها را مي توان اغلب به صورت الگوريتم ترسيم نمود که هر يک از سطوح آن، نشان دهنده ميزان ادراک افراد است. اين روش ها به اين دليل عقلاني مي باشند که متناسب با قابليت هاي واقعي معين هر فرد، مي توانند وي را براي رسيدن به اهداف ( حتي برون زا ) هدايت نمايند. (9)
وي مثالي از يک بازي را توسعه داد که با عنوان اسب سلتن معروف است و وسعت آن به نحوه اداره آن مربوط مي شود. سلتن به کاربرد نظريه هايش در حوزه هايي به جز اقتصاد علاقه دارد و در سال 1976 در کنفرانسي که بر مبناي " نظريه بازي " براي پيش بيني تحولات بلدي خاورميانه تشکيل شده بود، شرکت کرد. اين کنفرانس با موفقيت کامل قرين نشد. ( پورهمايون، ص 431 )
وي در طول سال هاي 1988-1987 به سازماندهي تحقيقات خود در زمينه نظريه بازي ها در علوم رفتاري پرداخت. از کارهاي ديگر وي، تأسيس انستيتوي اقتصاد رياضي بود. بيشترين تمرکز فعاليت اين انستيتو بر روي نظريه بازي ها بود. در سال هاي بعد نيز کار اصلي سلتن، روي نظريه بازي ها و کاربرد آن در سازمان هاي صنعتي و حوزه هاي ديگر بود.
سلتن استاد بازنشسته دانشگاه بُن در آلمان مي باشد و چندين دکتراي افتخاري به او اعطا شده است. او از سال 1959 به بعد به عنوان يک صاحب نظر برجسته در زبان اسپرانتو شهرت دارد و يکي از بنيان گزاران آکادمي بين المللي علوم سن ماريو مي باشد. سلتن مدارک و جوايز افتخاري متعددي از دانشگاه هاي بيلفلد، فرانکفورت، گراز ( استراليا )، برسلاو ( هلند )، جياتونگ ( شانگهاي )، نورويچ ( آمريکا )، کاچان (10)، اينسبورگ و ... دريافت داشته است.
براي استفاده بيشتر از افکار و انديشه هاي سلتن مي توان به برخي از کتاب ها و مقالات نامبرده به شرح زير مراجعه نمود:
A.Books:
1. Preispolitik der Mehrproduktenunternehmung in der statischen Theorie, (1970) - in German2. General Equilibrium with Price- Making Firms (with Thomas Marschak), Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems, (1974).
3. A General Theory of Equilibrium Selection in Games (with John C. Harsanyi), (1988).
4. Models of Strategic Rationality, Theory and Decision Library, Series C: Game Theory,
Mathematical Programming and Operations Research, (1988).
5. Enkonduko en la ATeorin de Lingvaj Ludoj - Cu mi Lernu Esperanton? (with Jonathan Pool( (1995).
6. Game Theory and Economic Behavior: Selected Essays (1999).
7. New edition of: Models of Strategic Rationality (1988). Outstanding Academic Works
on Economics by Nobel Prize winners (2000).
8. Russian Translation of: A General Theory of Equilibrium Selection in Games (with
John C. Harsanyi), Cambridge, MA: MIT- Press (2000).
b. Articles:
1. 'Game theoratical analysis of wage bargaining in a simple business cycle model," Jouranl of Mathematical Economics, 1982.2. 'Evolutionary stability in extensive two- person games," Mathematical Social Sciences -
1983.
3. 'Evolutionary stabilit in extensive two-person games - correction and further development," Mathematical Social Sciences-1988.
4. "Alternating Bid Bargaining With A Smallest Money Unit," Papers - 1989.
5. "Alternating bid bargaining with a smallest money unit," Games and Economic Behavior-1990.
پي‌نوشت‌ها:
1. John Forbes Nash ( متولّد 1928 )
2. برسلاو Breslau نام آلماني شهر Wroclaw واقع در لهستان، در ساحل رودخانه Oder.
3. Ewald Burger
4. Robert Aumann ( متولّد 1930 )
5. دانشگاه بيلفلد Bielefeld university يکي از دانشگاه هاي آلمان که در سال 1969 تأسيس شده است.
6. هنز سرمن Heinz Sauermann استاد دانشگاه فرانکفورت.
7. John Charles Harsanyi ( 1920-2000 )
8. آموس پرلموتر Amos perlmutter ( 2001-1932 ) کارشناس مسائل خاورميانه و استاد علوم سياسي دانشگاه آمريکايي.
9. Ibid
10. Cachan
قنادان، محمود؛ (1391)، جوايز نوبل اقتصاد، تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول
