زندگي علمي تجالينگ کوپمنز

( Tijalling Koopmans ( 1910-1985

کوپمنز در سال 1975 به همراه لئونيد کانتروويچ (1) به خاطر " پژوهش هاي متعدد در زمينه نظريه ي تخصيص مطلوب منابع "، جايزه نوبل اقتصاد را دريافت کرد.
وي در سال 1910 در خانواده اي از فِريزلَند به شهر گِريولَند نزديک هيلوِرسام واقع در هلند مهاجرت کرده بودند متولّد شد. در سن 17 سالگي وارد دانشگاه اوترخت شد و اگرچه خيلي جوان بود امّا استعداد عجيبي در رياضيات داشت. تحصيل در رشته رياضيات محض را به تنهايي کافي نمي دانست لذا به آموختن در ديگر حوزه هاي علمي نظير فلسفه علم پرداخت. در سال هاي 1932 و 1933 در دو رشته فيزيک و رياضيات از دانشگاه اوترخت ليساس و فوق ليسانس گرفت و در سال 1936 با درجه دکتري از دانشگاه ليدن فارغ التحصيل شد. ليکن در عمل به اقتصاد و به خصوص اقتصادسنجي تعلق خاطر پيدا کرد.
کوپمنز تحت نظر کرامرز (2)، به فيزيکدان نظريه پرداز برجسته هلند تبديل شد. در سال 1934 مقاله اي را به چاپ رساند که شامل مطالب مهمّي بود. در بحث کوانتوم مکانيک نظريّه اي از کوپمنز ارائه شده که بعدها به نظريه کوپمنز معروف شد و در حال حاضر نيز از نتايج مهمّ آن در علم فيزيک استفاده مي شود.
کوپمنز يکي از متخصصين بزرگي است که به مطالعه رشد اقتصادي و پيامدهاي اقتصادي از بين رفتن منابع تجديدناپذير پرداخته است. در زمان کارآموزي در فيزيک، علاقه اش را به علم اقتصاد خصوصاً اقتصاد رياضي وسعت بخشيد؛ اوّلين کتاب اقتصادي که مطالعه کرد اثر کارل مارکس بود.
از مهم ترين فعّاليت هاي کوپمنز، استفاده از روش برنامه ريزي خطي در حل مشکلات حمل و نقل، تجزيه و تحليل تعادل عمومي و ارزيابي پروژه هاي سرمايه گذاري مي باشد. روش تجزيه و تحليل برنامه ريزي خطي در طول جنگ جهاني دوّم توسط رياضي دان آمريکايي گسترش و بعد از اتمام جنگ توسط کوپمنز در مباحث اقتصادي مورد استفاده قرار گرفت. ( بلاگ، ص 239 ) اين روشي بود که در آن زمان برنامه ريزان اتحاد شوروي از آن استفاده مي کردند بدون آنکه از ارتباط آن با تاريخ طولاني تجزيه و تحليل مطلوبيت نهايي در نظريه توليد در غرب آگاه باشند. در اقتصاد متعارف و در نظريه توليد، فرض اين است که تابع توليدي وجود دارد که بر اساس آن رابطه ي ميان حداکثر توليد و همه ترکيبات ممکن داده ها تعريف شده و مهندسان توانسته اند همه ي ترکيباتي را که به بازده حداکثر منتهي نمي شوند، حذف کنند. اما، اين امر در عمل چندان ميسر نيست. يک واحد توليدي در کوتاه مدت نمي تواند همه ترکيبات ممکن داده ها را داشته باشد چرا که داده هايي که در اختيار اوست، عملاً محدود است، به علاوه، حتي ترکيب همان داده هاي محدود نيز به همه طرق محتمل، در عمل ميسر نيست. در اين موارد و نيز در مواردي که بنگاه توليدي با تنگناي توليد مواجه مي شود، روش مناسب، تجزيه و تحليل برنامه ريزي خطي است که اساساً روش محاسباتي براي حل مسائلي است که در نظريه سنتي توليد به عهده مهندسان گذاشته مي شود.
کوپمنز علاوه بر کشف و توسعه روش برنامه ريزي خطي و تحليل فعّاليت ها، اين روش را در مدلهاي تعادل عمومي نظري و عمومي در طول سال هاي 57-1951 به کار برد. وي در کتاب " سه مقاله " که در سال 1957 به چاپ رساند- کتابي که در آن روش شناختي و چارچوبهاي نظري کلاسيک نظريّه تعادل عمومي نئووالرسين هاي جديد شرح داده شده است- خاطر نشان ساخت که بسياري از نتايج اقتصاد متعارف را مي توان با زبان تجزيه و تحليل فعاليت ها بيان کرد. از اين زمان به بعد او همواره کوشيده است تا تجزيه و تحليل فعاليت ها را در موضوع تخصيص منابع به کار ببرد و ارزيابي طرح هاي سرمايه گذاري را بهبود بخشد.
تلاش هاي تجالينگ کوپمنز در پايه گذاري سه حوزه اصلي اقتصاد کمّي مدرن مؤثر بوده است. اوّلين حوزه، به برآورد و تخمين آماري پارامترها در مدلهاي اقتصادسنجي مربوط مي شود. دوّمين حوزه مرتبط با تجزيه و تحليل فعاليت هاست که برنامه ريزي خطي يکي از شناخته ترين بخش هاي اين حوزه است و سومين حوزه نيز، حداکثرسازي مطلوبيّت و بهينه سازي تخصيص
منابع را در برمي گيرد.
کوپمنز در سال 1940 به آمريکا رفت و سال هاي جنگ جهاني دوم را به عنوان آمارشناس در يک شرکت دولتي در واشنگتن فعّاليت داشت؛ جايي که وي کتاب " اقتصاد حمل و نقل " را که به راهکار مطلوب تأکيد داشت، منتشر ساخت سپس به شيکاگو رفت و به يک گروه تحقيقاتي در دانشگاه شيکاگو ملحق شد. در سال 1955 با حضور در دانشگاه ييل و با انتشار کتابي در زمينه " اقتصاد رشد مطلوب و تحليل فعّاليت "، به فعّاليت هاي خود ادامه داد. کوپمنز زماني که مأمور حمل و نقل تجاري انگلستان بود به موضوع اقتصادي هزينه هاي انتقال علاقه مند شد.
او در سال 1948 در تأليف کتاب " استنتاجات آماري در مدل هاي اقتصادي پويا " همکاري داشت؛ کتابي که به دليل استفاده از معادلات همزمان در اقتصادسنجي اهميت دارد.
در آثار کوپمنز رابطه ميان قيمت ها و کارايي اقتصادي در مدل هاي ايستا و پوياي توليد و نقشي که فرض بزرگ نمايي در اقتصاد رفاه بازي مي کند، بسيار شفاف تر از آنکه به ندرت توسط محققان فعال، نشان داده مي شود به وسيله نمودارهاي ساده هندسي مورد بحث قرار گرفته است. کوپمنز علاوه بر اقتصاد در مقاله مهمي تحت عنوان " تجزيه و تحليل توليد به منزله توليد مؤثر فعاليت ها"، که در سال 1951 در کتابي تحت عنوان " تحليل فعاليت هاي توليدي و توزيعي " منتشر کرد، تجزيه و تحليل فعاليت ها و اثر آن را در حل بسياري از مسائل سنتي اقتصاد حمل و نقل کشف کرد.
کار اوليه وي در زمينه استفاده کارآمد از تسهيلات بندري و بارگيري کشتي ها بود. وي در اين زمينه فنون رياضي درخشاني براي حل مشکل پيچيده معادلات مربوط به کار عرضه کرد. ( همايون پور، صص 415-414 )
دهه 1960 مقارن با تحقيق اصلي کوپمنز در خصوص نظريه رشد اقتصادي بود که با استفاده از آن، سؤالات صريحي پيرامون کارايي و بهينه گي در مدل هاي پوياي توليد مطرح شد.
وي در طول سال هاي 1967-1948 عضو کميسيون کاولز (3)، در سال 1950 رييس انجمن اقتصادسنجي و در سال 1978 رييس انجمن اقتصاددانان آمريکا بود. هم چنين دکتراي افتخاري از بسياري دانشگاه ها نظير هلند، بلژيک و آمريکا دريافت داشته است. ( بلاگ، ص 239 )
کوپمنز علاوه بر اقتصاد، موسيقي داني مبرّز نيز بوده است.
براي استفاده بيشتر از افکار و انديشه هاي تجالينگ کوپمنز مي توان به برخي از کتاب ها و مقالات وي به شرح زير مراجعه نمود:

A.Book:

1. Linear Regression Analysis of Economic Time Series, 1937.
2. Remarks on reduction and aggregation (Rand Corporation Research memorandum)
3. Statistical Inference in Dynamic Econom
4. Efficiency aspects of dispersal of populationand industry

B. Articles:

1. "Statistical Estimation of Simultaneous Economic Relations", 1945, JASA.
2. ’Identification Problems in Economic Model Construction" 1949, Econometrica.
3. ’Economic Growth at a Maximal Rate", 1964, QJE.
4. ’Economics Among the Sciences", 1979, AER.
5. Scientific Papers of Tjalling C. Koopmans, Volume II, 1985.

پي‌نوشت‌ها:

1. Leonid kantorovich ( 1912-1986 )
2. هندريک آنتوني کرامرز Handric Anthony Kramers ( 1952-1894 ) فيزيکدان آلماني.
3. Cowles commission

منبع مقاله :
قنادان، محمود؛ (1391)، جوايز نوبل اقتصاد، تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول