فضائل حضرت زهرا (س) از زبان پیامبر (ص) در منابع اهل سنت
پرسش :
چه فضائلی درباره ی حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) از زبان پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) در کتب اهل سنت نقل شده است؟
پاسخ :
پاسخ اجمالی:
در منابع اهل سنت فضائل بی شماری درباره فاطمه(س) از پیامبر(ص) نقل شده، مانند: روز قیامت، منادی صدا می زند: ای اهل محشر! چشمان خود را ببندید تا فاطمه عبور کند. من جز با خشنودی فاطمه خشنود نخواهم شد. محبوبترین فرد خانواده من؛ بانوی زنان اهل بهشت؛ سرور زنان امت من؛ اول کسی که داخل بهشت می شود و... فاطمه است. برترین زنان عالم چهار نفرند: مریم، آسیه، خدیجه و فاطمه. هرگاه مشتاق میوه های بهشت می شوم فاطمه را می بوسم. آیه تطهیر در مورد پنج نفر نازل شد: من و فاطمه و علی و حسن و حسین.
پاسخ تفصیلی:
فضائل بیشماری از زبان آن حضرت درباره حضرت زهرا(علیها السلام) در منابع اهل سنت روایت شده که ما در این جا به عنوان نمونه به هفده روایت مستند اشاره می کنیم:
1- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): إذا کانَ یَوْمُ القیامَةِ نادى مُنادٍ: یا أَهْلَ الجَمْعِ غُضُّوا أَبْصارَکُمْ حَتى تَمُرَّ فاطِمَة»(1)؛ (پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) فرمود: زمانی که روز قیامت برپا شود، منادی صدا می زند: ای اهل محشر! چشمان خود را ببندید تا فاطمه عبور کند).
2- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): ما رَضِیْتُ حَتّى رَضِیَتْ فاطِمَة»(2)؛ ( من جز با خشنودی فاطمه خشنود نخواهم شد).
3- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): یا عَلِیّ إِنَّ اللّهَ أَمَرَنِی أَنْ أُزَوِّجَکَ فاطِمَة»(3)؛ (ای علی! خداوند مرا امر کرده که تورا به همسری فاطمه درآورم).
4- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): کُلِّ بَنِی أُنثى عصْبَتُهم لأَبیهِمْ ماخَلا وُلْد فاطِمَة»(4)؛ (تمام فرزندان یک مادر، به فامیل پدری منتسب هستند، مگر فرزندان فاطمه (که به من منتسب هستند)).
5- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): أَحَبُّ أَهْلِی إِلیَّ فاطِمَة»(5)؛ (فاطمه، محبوبترین فرد خانواده ی من است).
6- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): خَیْرُ نِساءِ العالَمین أَرْبَع: مَرْیَم وَآسیة وَخَدِیجَة وَفاطِمَة»(6)؛ (برترین زنان عالم چهار نفرند: مریم، آسیه، خدیجه و فاطمه).
7- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): سیّدَةُ نِساءِ أَهْلِ الجَنَّةِ فاطِمَة(7)؛ ( فاطمه سرور زنان بهشت است.)
8- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): إذا إشْتَقْتُ إلى ثِمارِ الجنَّةِ قَبَّلتُ فاطِمَة(8)؛ (هرگاه مشتاق میوه های بهشت می شوم فاطمه را می بوسم).
9- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): أُنْزِلَتْ آیَةُ التطْهِیرِ فِیْ خَمْسَةٍ فِیَّ، وَفِیْ عَلیٍّ وَحَسَنٍ وَحُسَیْنٍ وَفاطِمَة»(9)؛ (آیه ی تطهیر در مورد پنج نفر نازل شد: من و فاطمه و علی و حسن و حسین).
10- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): أَوَّلُ مَنْ دَخَلَ الجَنَّةَ فاطِمَة»(10)؛ (اول کسی که داخل بهشت می شود فاطمه است).
11- «قال رســـول اللّه(صلى الله علیه وآله): إنّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ فَطـــَمَ ابْنَتِی فاطِمَـــة وَوُلدَهـــا وَمَنْ أَحَبًّهُمْ مِنَ النّارِ فَلِذلِکَ سُمّیَتْ فاطِمَة»(11)؛ (خداوند دخترم فاطمه و فرزندانش و هرکس که آنان را دوست داشته باشد را از آتش جهنم جدا ساخته است و برای همین نام او "فاطمه"(جدا شده) است).
12- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): فاطِمَة سِیِّدةُ نِساءِ أَهْلِ الجَنِّة»(12)؛ (فاطمه بانوی زنان اهل بهشت است).
13- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): فاطِمَة خُلِقَتْ حورِیَّةٌ فِیْ صورة إنسیّة»(13)؛ (فاطمه حوریه ای است در صورت انسان).
14- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): فاطِمَة بَضْعَةٌ مِنّی یُؤْذیِنی ما آذاها وَیَنَصُبَنی ما أنَصَبَها»(14)؛ (فاطمه پاره تن من است، آنچه او را اذیت کند مرا اذیت کرده است و آنچه او را به سختی بیندازد مرا به سختی انداخته است).
15- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): فاطِمَة أَحَبُّ إِلیَّ مِنْکَ یا عَلِیّ وَأَنْتَ أَعَزُّ عَلَیَّ مِنْها»(15)؛ (ای علی! فاطمه در نزد من محبوبتر است و تو عزیز تر!).
16- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): فاطِمَة بَضْعَةٌ مِنّی وَهِیَ قَلْبِیْ وَهِیَ روُحِی التی بَیْنَ جَنْبَیّ»(16)؛ (فاطمه پاره ای از وجود من، قلب و جان من در کالبد من است).
17- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): فاطِمَة سیِّدَةُ نِساءِ أُمَّتِی»(17)؛ (سرور زنان امت من فاطمه است).
18- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): فاطِمَة لَیْسَتْ کَنِساءِ الآدَمیّین»(18)؛ (همانا فاطمه مانند زنان دیگر نیست).
19- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): یا فاطِمَة إِنّ اللّهَ یَغْضِبُ لِغَضَبَکِ»(19)؛ (ای فاطمه! همانا خداوند به خاطر خشم تو خشمگین می شود).
20- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): یا فاطِمَة إِنّ اللّهَ غَیْرُ مُعَذِّبِکِ وَلا أَحَدٍ مِنْ وُلْدِکِ»(20)؛ (ای فاطمه! خداوند تو و هیچیک از فرزندان تو را عذاب نمی کند).
پی نوشت:
(1). کنز العمّال، ج 13، ص 91 و 93؛ منتخب کنز العمّال، بهامش المسند، ج 5، ص 96؛ الصواعق المحرقة، ص 190؛ أسد الغابة، ج 5، ص 523؛ تذکرة الخواص، ص 279؛ ذخائر العقبى، ص 48؛ مناقب الإمام علی لابن المغازلی، ص 356؛ نور الأبصار، ص 51 و 52؛ ینابیع المودّة، ج 2، باب 56، ص 136.
(2). مناقب الإمام علی لابن المغازلی، ص 342.
(3). الصواعق المحرقة، باب 11، ص 142؛ ذخائر العقبى، ص 30 و 31؛ تذکرة الخواص، ص 276؛ مناقب الإمام علی من الریاض النضرة، ص 141؛ نور الأبصار ص 53.
(4). کنز العمّال، ج 13، ص 101؛ الصواعق المحرقة، ص 187 و 188؛ إسعاف الراغبین بهامش نور الأبصار، ص 144.
(5). الجامع الصغیر، ج 1، ح 203، ص 37؛ الصواعق المحرقة، ص 191؛ ینابیع المودّة، ج 2، باب 59، ص 479؛ کنز العمّال، ج 13، ص 93.
(6). الجامع الصغیر، ج 1، ح 4112، ص 469؛ الإصابة فی تمییز الصحابة، ج 4، ص 378؛ البدایة والنهایة، ج 2، ص 60، ذخائر العقبى، ص 44.
(7). کنز العمّال، ج 13، ص 94؛ صحیح البخاری، کتاب الفضائل، باب مناقب فاطمة؛ البدایة والنهایة، ج 2، ص 61.
(8). نور الأبصار، ص 51.
(9). إسعاف الراغبین، ص 116؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابة.
(10). ینابیع المودّة، ج 2، ص 322، باب 56.
(11). کنز العمال، ج 6، ص 219.
(12). صحیح البخاری، ج 3، کتاب الفضائل، باب مناقب فاطِمَة، ص 1374؛ مستدرک الصحیحین، ج 3، باب مناقب فاطِمَة، ص 164؛ سنن الترمذی، ج 3، ص 226؛ کنز العمّال، ج 13، ص 93؛ منتخب کنز العمّال، ج 5، ص 97؛ الجامع الصغیر، ج 2، ص 654، ح 5760؛ سیر أعلام النبلاء، ج 2، ص 123؛ الصواعق المحرقة، ص 187 و 191؛ خصائص الإمام علیّ، نسائی، ص 118؛ ینابیع المودّة، ج 2، ص 79؛ الجوهرة فی نسب علیّ وآله، ص 17، البدایة والنهایة، ج 2، ص 60.
(13). مناقب الإمام علی، ابن المغازلی، ص 296.
(14). مستدرک الصحیحین، ج 3، ص 173؛ سنن الترمذی، ج 3، باب فضل فاطِمَة، ص 240؛ کنز العمّال، ج 13، ص 93؛ منتخب کنز العمّال بهامش المسند، ج 5، ص 96؛ الصواعق المحرقة، الفصل الثالث، ص 190.
(15). مجمع الزوائد، ج 9، ص 202؛ الجامع الصغیر، ج 2، ص 654، ح 5761؛ منتخب کنز العمّال، ج 5، ص 97؛ أسد الغابة، ج 5، ص 522؛ ینابیع المودّة، ج 2، باب 56، ص 79؛ الصواعق المحرقة، فصل سوم، ص 191.
(16). نور الأبصار، ص 52.
(17). سیر أعلام النبلاء، ج 2، ص 127؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابة، باب مناقب فاطمة؛ مجمع الزوائد، ج 2، ص 201؛ إسعاف الراغبین، ص 187.
(18). مجمع الزوائد، ج 9، ص 202.
(19). الصواعق المحرقة، ص 175، مستدرک الحاکم، باب مناقب فاطمة؛ مناقب الإمام علی(ع)، ابن المغازلی ص 351.
(20). کنز العمّال، ج 13، ص 96؛ منتخب کنز العمّال، بهامش مسند أحمد، ج 5، ص 97؛ إسعاف الراغبین، بهامش نور الأبصار، ص 118.
پرسش‌های مرتبط با حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها:
در منابع اهل سنت فضائل بی شماری درباره فاطمه(س) از پیامبر(ص) نقل شده، مانند: روز قیامت، منادی صدا می زند: ای اهل محشر! چشمان خود را ببندید تا فاطمه عبور کند. من جز با خشنودی فاطمه خشنود نخواهم شد. محبوبترین فرد خانواده من؛ بانوی زنان اهل بهشت؛ سرور زنان امت من؛ اول کسی که داخل بهشت می شود و... فاطمه است. برترین زنان عالم چهار نفرند: مریم، آسیه، خدیجه و فاطمه. هرگاه مشتاق میوه های بهشت می شوم فاطمه را می بوسم. آیه تطهیر در مورد پنج نفر نازل شد: من و فاطمه و علی و حسن و حسین.
پاسخ تفصیلی:
فضائل بیشماری از زبان آن حضرت درباره حضرت زهرا(علیها السلام) در منابع اهل سنت روایت شده که ما در این جا به عنوان نمونه به هفده روایت مستند اشاره می کنیم:
1- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): إذا کانَ یَوْمُ القیامَةِ نادى مُنادٍ: یا أَهْلَ الجَمْعِ غُضُّوا أَبْصارَکُمْ حَتى تَمُرَّ فاطِمَة»(1)؛ (پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) فرمود: زمانی که روز قیامت برپا شود، منادی صدا می زند: ای اهل محشر! چشمان خود را ببندید تا فاطمه عبور کند).
2- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): ما رَضِیْتُ حَتّى رَضِیَتْ فاطِمَة»(2)؛ ( من جز با خشنودی فاطمه خشنود نخواهم شد).
3- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): یا عَلِیّ إِنَّ اللّهَ أَمَرَنِی أَنْ أُزَوِّجَکَ فاطِمَة»(3)؛ (ای علی! خداوند مرا امر کرده که تورا به همسری فاطمه درآورم).
4- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): کُلِّ بَنِی أُنثى عصْبَتُهم لأَبیهِمْ ماخَلا وُلْد فاطِمَة»(4)؛ (تمام فرزندان یک مادر، به فامیل پدری منتسب هستند، مگر فرزندان فاطمه (که به من منتسب هستند)).
5- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): أَحَبُّ أَهْلِی إِلیَّ فاطِمَة»(5)؛ (فاطمه، محبوبترین فرد خانواده ی من است).
6- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): خَیْرُ نِساءِ العالَمین أَرْبَع: مَرْیَم وَآسیة وَخَدِیجَة وَفاطِمَة»(6)؛ (برترین زنان عالم چهار نفرند: مریم، آسیه، خدیجه و فاطمه).
7- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): سیّدَةُ نِساءِ أَهْلِ الجَنَّةِ فاطِمَة(7)؛ ( فاطمه سرور زنان بهشت است.)
8- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): إذا إشْتَقْتُ إلى ثِمارِ الجنَّةِ قَبَّلتُ فاطِمَة(8)؛ (هرگاه مشتاق میوه های بهشت می شوم فاطمه را می بوسم).
9- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): أُنْزِلَتْ آیَةُ التطْهِیرِ فِیْ خَمْسَةٍ فِیَّ، وَفِیْ عَلیٍّ وَحَسَنٍ وَحُسَیْنٍ وَفاطِمَة»(9)؛ (آیه ی تطهیر در مورد پنج نفر نازل شد: من و فاطمه و علی و حسن و حسین).
10- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): أَوَّلُ مَنْ دَخَلَ الجَنَّةَ فاطِمَة»(10)؛ (اول کسی که داخل بهشت می شود فاطمه است).
11- «قال رســـول اللّه(صلى الله علیه وآله): إنّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ فَطـــَمَ ابْنَتِی فاطِمَـــة وَوُلدَهـــا وَمَنْ أَحَبًّهُمْ مِنَ النّارِ فَلِذلِکَ سُمّیَتْ فاطِمَة»(11)؛ (خداوند دخترم فاطمه و فرزندانش و هرکس که آنان را دوست داشته باشد را از آتش جهنم جدا ساخته است و برای همین نام او "فاطمه"(جدا شده) است).
12- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): فاطِمَة سِیِّدةُ نِساءِ أَهْلِ الجَنِّة»(12)؛ (فاطمه بانوی زنان اهل بهشت است).
13- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): فاطِمَة خُلِقَتْ حورِیَّةٌ فِیْ صورة إنسیّة»(13)؛ (فاطمه حوریه ای است در صورت انسان).
14- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): فاطِمَة بَضْعَةٌ مِنّی یُؤْذیِنی ما آذاها وَیَنَصُبَنی ما أنَصَبَها»(14)؛ (فاطمه پاره تن من است، آنچه او را اذیت کند مرا اذیت کرده است و آنچه او را به سختی بیندازد مرا به سختی انداخته است).
15- «قال رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): فاطِمَة أَحَبُّ إِلیَّ مِنْکَ یا عَلِیّ وَأَنْتَ أَعَزُّ عَلَیَّ مِنْها»(15)؛ (ای علی! فاطمه در نزد من محبوبتر است و تو عزیز تر!).
16- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): فاطِمَة بَضْعَةٌ مِنّی وَهِیَ قَلْبِیْ وَهِیَ روُحِی التی بَیْنَ جَنْبَیّ»(16)؛ (فاطمه پاره ای از وجود من، قلب و جان من در کالبد من است).
17- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): فاطِمَة سیِّدَةُ نِساءِ أُمَّتِی»(17)؛ (سرور زنان امت من فاطمه است).
18- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): فاطِمَة لَیْسَتْ کَنِساءِ الآدَمیّین»(18)؛ (همانا فاطمه مانند زنان دیگر نیست).
19- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): یا فاطِمَة إِنّ اللّهَ یَغْضِبُ لِغَضَبَکِ»(19)؛ (ای فاطمه! همانا خداوند به خاطر خشم تو خشمگین می شود).
20- «قال رسول اللّه (صلى الله علیه وآله): یا فاطِمَة إِنّ اللّهَ غَیْرُ مُعَذِّبِکِ وَلا أَحَدٍ مِنْ وُلْدِکِ»(20)؛ (ای فاطمه! خداوند تو و هیچیک از فرزندان تو را عذاب نمی کند).
پی نوشت:
(1). کنز العمّال، ج 13، ص 91 و 93؛ منتخب کنز العمّال، بهامش المسند، ج 5، ص 96؛ الصواعق المحرقة، ص 190؛ أسد الغابة، ج 5، ص 523؛ تذکرة الخواص، ص 279؛ ذخائر العقبى، ص 48؛ مناقب الإمام علی لابن المغازلی، ص 356؛ نور الأبصار، ص 51 و 52؛ ینابیع المودّة، ج 2، باب 56، ص 136.
(2). مناقب الإمام علی لابن المغازلی، ص 342.
(3). الصواعق المحرقة، باب 11، ص 142؛ ذخائر العقبى، ص 30 و 31؛ تذکرة الخواص، ص 276؛ مناقب الإمام علی من الریاض النضرة، ص 141؛ نور الأبصار ص 53.
(4). کنز العمّال، ج 13، ص 101؛ الصواعق المحرقة، ص 187 و 188؛ إسعاف الراغبین بهامش نور الأبصار، ص 144.
(5). الجامع الصغیر، ج 1، ح 203، ص 37؛ الصواعق المحرقة، ص 191؛ ینابیع المودّة، ج 2، باب 59، ص 479؛ کنز العمّال، ج 13، ص 93.
(6). الجامع الصغیر، ج 1، ح 4112، ص 469؛ الإصابة فی تمییز الصحابة، ج 4، ص 378؛ البدایة والنهایة، ج 2، ص 60، ذخائر العقبى، ص 44.
(7). کنز العمّال، ج 13، ص 94؛ صحیح البخاری، کتاب الفضائل، باب مناقب فاطمة؛ البدایة والنهایة، ج 2، ص 61.
(8). نور الأبصار، ص 51.
(9). إسعاف الراغبین، ص 116؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابة.
(10). ینابیع المودّة، ج 2، ص 322، باب 56.
(11). کنز العمال، ج 6، ص 219.
(12). صحیح البخاری، ج 3، کتاب الفضائل، باب مناقب فاطِمَة، ص 1374؛ مستدرک الصحیحین، ج 3، باب مناقب فاطِمَة، ص 164؛ سنن الترمذی، ج 3، ص 226؛ کنز العمّال، ج 13، ص 93؛ منتخب کنز العمّال، ج 5، ص 97؛ الجامع الصغیر، ج 2، ص 654، ح 5760؛ سیر أعلام النبلاء، ج 2، ص 123؛ الصواعق المحرقة، ص 187 و 191؛ خصائص الإمام علیّ، نسائی، ص 118؛ ینابیع المودّة، ج 2، ص 79؛ الجوهرة فی نسب علیّ وآله، ص 17، البدایة والنهایة، ج 2، ص 60.
(13). مناقب الإمام علی، ابن المغازلی، ص 296.
(14). مستدرک الصحیحین، ج 3، ص 173؛ سنن الترمذی، ج 3، باب فضل فاطِمَة، ص 240؛ کنز العمّال، ج 13، ص 93؛ منتخب کنز العمّال بهامش المسند، ج 5، ص 96؛ الصواعق المحرقة، الفصل الثالث، ص 190.
(15). مجمع الزوائد، ج 9، ص 202؛ الجامع الصغیر، ج 2، ص 654، ح 5761؛ منتخب کنز العمّال، ج 5، ص 97؛ أسد الغابة، ج 5، ص 522؛ ینابیع المودّة، ج 2، باب 56، ص 79؛ الصواعق المحرقة، فصل سوم، ص 191.
(16). نور الأبصار، ص 52.
(17). سیر أعلام النبلاء، ج 2، ص 127؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابة، باب مناقب فاطمة؛ مجمع الزوائد، ج 2، ص 201؛ إسعاف الراغبین، ص 187.
(18). مجمع الزوائد، ج 9، ص 202.
(19). الصواعق المحرقة، ص 175، مستدرک الحاکم، باب مناقب فاطمة؛ مناقب الإمام علی(ع)، ابن المغازلی ص 351.
(20). کنز العمّال، ج 13، ص 96؛ منتخب کنز العمّال، بهامش مسند أحمد، ج 5، ص 97؛ إسعاف الراغبین، بهامش نور الأبصار، ص 118.
پرسش‌های مرتبط با حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها:
