پرداخت کفاره روزه به کمتر از شصت فقیر | سوال دو

پرسش :

کسی که باید برای کفارۀ یک روز، شصت فقیر را طعام بدهد، درصورت دسترسی نداشتن به شصت فقیر، آیا می تواند به یک فقیر بیشتر از یک مد طعام بدهد؟(1)

پاسخ :
اگر در شهر شصت فقیر پیدا نشود، واجب است که به غیر آن شهر انتقال داده شود و اگر متعذر باشد، باید در انتظار باشد و اگر بعضی از عدد را پیدا کند، باید بر کسی که موجود است، تکرار نماید تا آن مقدار وفا شود و در تکرار، بر همۀ موجودها اکتفا نماید. پس اگر به ده نفر تمکن پیدا کند، شش دفعه بر آن ها تکرار می شود و جایز نیست که به پنج نفر آن ها دوازده دفعه تکرار کند و احتیاط آن است که در وقت تعذر عدد، بر سیرکردن، نه تحویل دادن، اکتفا نماید و اینکه در روزهای متعدد باشد (حضرت امام).

نمی تواند چند مد را به یک نفر بدهد؛ مگر اینکه دسترسی به شصت فقیر پیدا نکند (آیت الله مکارم).

اگر تعداد فقرایی که جهتِ دادن کفاره لازم دارد، در شهر نباشد، واجب است آن را به شهر دیگری منتقل کند و اگر نشد، صبر کرده و منتظر بماند تا زمینۀ دادن کفاره فراهم گردد و اگر کمتر از عددی که می خواهد، فقیر وجود دارد، در کفایت اینکه به طور مکرر به فقرای موجود طعام دهد تا عدد تکمیل شود، اشکال است و بنا بر قول به کفایت، باید در تکرار بر مقدار تعذّر اکتفا نماید. پس اگر ده نفر فقیر در شهر او هست، شش نوبت به آنان طعام می دهد و جایز نیست به پنج نفر، دوازده نوبت طعام دهد (آیت الله سیستانی).
 
پی‌نوشت:
1- تحریر الوسیله، ترجمه، ج 3، ص229؛مکارم، توضیح المسائل، مسأله 1421؛ استفتای کتبی خصوصی از آیت الله سیستانی.

​​​​​​​​​​​​​​منبع: احکام روزه، اداره پاسخگویی به سوالات دینی آستان قدس رضوی، انتشارات قدس رضوی، 1393.