احکام حج | قربانی: سوال شش

پرسش :

مذبح فعلى، خارج از منا است و در وادى محسّر واقع است، آیا مى‌شود ذبح را از روز عید تأخیر بیندازد و در فرض تأخیر آیا حلق و تقصیر را باید در روز عید انجام دهد و ترتیب ساقط مى‌شود یا نه؟

پاسخ :
امام خمینى (رحمه الله):
در مذبح فعلى مجزى است.

آیة اللّٰه اراکى (رحمه الله):
به حسب جمع بین روایات ترتیب مستحب است ولى چون شهرت بر وجوب قائم شده احوط رعایت ترتیب است مهما امکن. و عند الضروره خلاف ترتیب مانعى ندارد و در فرض سؤال اگر ذبح را به تأخیر بیاندازند تأخیر حلق جایز نیست و اگر با تأخیر از روز عید ذبح در منا ممکن نیست در روز عید در مسلخ موجود ذبح کنند و قید منا به واسطۀ تعذّر ساقط مى‌شود.

آیة اللّٰه بهجت (رحمه الله):
احوط اینستکه ذبح و نحر در روز عید قربان باشد، و در صورتى که بدلائلى نتواند تا مغرب، قربانى را انجام دهد بعد از اذان مغرب هم مى‌تواند، وبه هر تقدیر ترتیب لازم است.

آیة اللّٰه تبریزى (رحمه الله):
در صورتی که مکلف متمکن از تأخیر ذبح از روز عید و اتیان به آن در منا باشد ولو تا آخر ماه ذى ‌الحجه، حلق یا تقصیر مى‌کند و با آن از احرام خارج مى‌شود و ذبح یا نحر و آنچه مترتب بر آن است از طواف و نماز و سعى را تأخیر مى‌اندازد. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه زنجانى (حفظه الله):
ذبح قربانى اختیاراً در روز دهم و یازدهم و دوازدهم و در صورت اضطرار تا آخر ذیحجه جایز مى‌باشد و در فرض تأخیر مى‌باید حلق و تقصیر را هم به تأخیر انداخت و ترتیب ساقط نیست.

آیة اللّٰه مکارم (حفظه الله):
احتیاط واجب مراعات ترتیب است ولى اگر این احتیاط را عمل نکرد عمل او باطل نیست.

آیة اللّٰه سیستانى (حفظه الله):
اقوى این است که مى‌تواند در روزهاى تشریق نیز قربانى کند و بنابر احتیاط، حلق یا تقصیر را بعد از رمى جمره و تهیه نمودن قربانى در منا بجا آورد.

آیة اللّٰه صافى (حفظه الله):
بلى در فرض مذکور با امکان، ذبح را از روز عید بتأخیر بیندازد و در منا ذبح نماید و ترتیب، رعایتش لازم نیست. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه نورى (حفظه الله):
گفته شد که در مذبح فعلى ذبح کافى است و در صورت امکان باید ذبح را از روز عید به تأخیر نیندازد و ترتیب ساقط نیست.

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​‌منبع: استفتائات ویژه حج از محضر مراجع عظام تقلید، مرکز تحقیقات حج، تهران: نشر مشعر، ۱۳۷۵