چرایی دعا با توجه به علم الهی نسبت به احوال بندگان

پرسش :

خدا از همه چیز آگاه است و نیازهای ما را بهتر از خودمان می‌داند. پس دیگر چه لزومی دارد که دعا کنیم و از او حاجت بخواهیم؟

پاسخ :
الف) در دین ما دعا از اهمیت بسیاری برخوردار است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «برترین عبادت دعا کردن است.» (1) آن حضرت همچنین فرمودند: «در روی زمین محبوب‌ترین کارها نزد خدا دعا کردن است.» (2)
 
ب) اگر ما را به دعا فراخوانده‌اند، به این دلیل نیست که خدا از نیازهای ما و حاجات ما خبر ندارد. امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «خدا می‌داند که وقتی بنده‌اش او را می‌خواند، چه چیزی می‌خواهد، ولی خدا دوست دارد که حاجت نزد او ببرند. پس وقتی دعا کردی، حاجتت را بیان کن که هیچ چیز نزد خدا محبوب‌تر از آن نیست که از او درخواست شود.» (3)
 
پ) دعا فقط راه رسیدن به حاجت‌ها نیست، بلکه وسیله‌ای برای انس و الفت بیشتر با خدا و فرصتی برای افزایش ایمان و معنویت ماست. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «خدا دل مؤمن را با دعا کردن زندگی می‌بخشد.» (4)
 
کسانی که دعا را فقط ابزار رسیدن به حاجات خود می‌انگارند، از حقیقت دعا بی‌خبرند. دعا ارتباط بی‌واسطه و گفتگوی صمیمانه با پروردگار عالم و قرار گرفتن در معرض رحمت خالق مهربان است. دعا پرواز روح آدمی به اوج معنویت و سرشار شدن جان انسان از نورانیت ذکر خداست. خدا نیازها و حاجات ما را می‌داند، اما تا ما او را صدا نزنیم و حاجاتمان را از او نخواهیم، از برکات روح‌پرور دعا بهره‌ای نمی‌بریم. اگر هم‌نشینی با انسان‌های با ایمان به افزایش ایمان ما می‌انجامد، هم‌نشینی و گفتگو با خدا چه اثرات عجیبی بر دل و جان ما خواهد گذاشت؟
 
پی‌نوشت‌ها:
1. نهج ‌الدعا، حدیث 47.
2. همان، حدیث 51.
3. بحارالانوار، ج 93، حدیث 312.
4. نهج ‌الدعا، حدیث 83.
 
منبع: هفتاد و شش پرسش و پاسخ درباره اخلاق و رفتار، غلامرضا حیدری ابهری، انتشارات قدیانی، 1393.