بنای خانه کعبه

پرسش :

چه دلیلی وجود دارد که خانه کعبه را نخستین بار حضرت آدم علیه السلام بنا نهاده باشد؟

پاسخ :
از آیات مختلف قرآن و احادیث و تواریخ اسلامی به خوبی استفاده می‌شود که حضرت ابراهیم علیه السلام خانه کعبه را تجدید بنا کرده است؛ و نخستین کسی که آن را بنا نهاد حضرت آدم علیه السلام بود. برخی از دلایلی که این موضوع را به اثبات می‌رساند، به شرح ذیل است:

1. در آیه‌ای از قول حضرت ابراهیم علیه السلام می‌خوانیم:

«رَبَّنا إِنِّی أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ؛
پروردگارا! من یکی از فرزندانم را در درّه‌ای بی گیاه در کنار خانه محترم تو سکونت دادم.»(1)

این آیه شریفه گواهی می‌دهد هنگامی که آن حضرت با فرزند شیرخوارش حضرت اسماعیل علیه السلام و همسرش هاجر به سرزمین مکه آمد، اثری از خانه کعبه وجود داشته است.

2. خداوند متعال می‌فرماید:
«إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبارَکاً؛
نخستین خانه‌ای که به منظور پرستش خداوند برای مردم ساخته شد در سرزمین مکه بود.»(2)

مسلّم است که پرستش خداوند و ساختن مرکز عبادت از زمان حضرت ابراهیم علیه السلام آغاز نشده؛ بلکه قبلًا و حتی از زمان حضرت آدم علیه السلام وجود داشته است.

3. امیرمؤمنان علی علیه السلام می‌فرمایند: «آیا نمی‌بینید که خداوند مردم جهان را از زمان حضرت آدم علیه السلام تا به امروز به وسیله قطعات سنگی ... امتحان کرده است و آن را خانه محترم خود قرار داده؛ سپس به آدم و فرزندانش دستور داده که به گرد آن طواف کنند.»(3)

پی‌نوشت‌ها:
1- سوره ابراهیم: آیه 37.
2- سوره آل عمران: آیه 96.
3- شرح نهج البلاغه، عبد الحمید بن ابی الحدید معتزلی، ج 13، ص 156، ر.ک: تفسیر نمونه، آیت‌اللَّه مکارم شیرازی و دیگران، ج 1، ص 453- 455.

‌منبع: پرسمان قرآنی حج، رمضان محمدی، تهران: نشر مشعر، ۱۳۸۸.