علت عدم دریافت غرامت جنگی از عراق

پرسش :

چرا از عراق غرامت جنگی دریافت نمی شود؟ آیا این عدم دریافت غرامت به خاطر ملاحظات برای برخی گروه های مقاومت داخل عراق است؟

پاسخ :
علی رغم اینکه براساس بند هفتم قطعنامه ۵۹۸ تعیین ابعاد خسارت های وارده و پرداخت غرامت به هیئت کارشناسایی که از سوی دبیر کل سازمان ملل متحد انتخاب می شوند واگذار شده و در اجرای این بند هیأت کارشناسی در خردادماه و آبان ماه ۱۳۷۰ وارد ایران شدند و پس از تعیین ابعاد خسارت های ایران در جنگ تحمیلی تحقیق و بررسی های به عمل آمده را به صورت دو گزارش به دبیر کل سازمان ملل تسلیم نمودند. (منصوری، اسماعیل، بررسی حقوقی -سیاسی تجاورز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران، تهران، تابان، ص ۱۸۵-۱۸۶) اما متأسفانه به دلیل امتناع رژیم بعث عراق از پرداخت خسارت ها و غرامت به جمهوری اسلامی ایران و سهل انگاری و بی توجهی سازمان ملل و شورای امنیت نسبت به اجرای کامل مفاد قطعنامه ، این بند از قطعنامه به اجرا در نیامد و غرامتی از سوی عراق به عنوان متجاوز جنگی به ایران پرداخت نشد.

در حقیقت از آن جا که مرجع رسمی اجرایی شدن قطعنامه شورای امنیت ، خود همین شوراست واعضای اصلی آن با ایران اسلامی ، دچار چالش هایی بوده و بدین خاطر در پیگیری غرامت ایران از عراق همواره کارشکنی می نمایند از این رو تا کنون اجرای ماده ۷ محقق نشده و ایران نتوانسته است حتی یک دلار از غرامت جنگ ۸ ساله را از کشور متجاوز بگیرد؛ این در حالی است که به دلیل حمایت اعضا دائم شورای امنیت از کویت و اسرائیل ، هر دوی آنها توانستند از محل برنامه نفت در برابر غذا ، غرامت اشغال کویت و موشک پرانی های عراق به اسرائیل را دریافت کنند.

البته در برخورد دوگانه سازمان ملل و شورای امنیت با این دو قضیه جای شگفتی نیست زیرا در جریان تصویب قطعنامه ۵۹۸ از ابتدای جنگ تا سال های پایان جنگ تعلل و کوتاهی نمود و با گذشت نیست هفت سال از شروع جنگ شورای امنیت حاضر شد خواسته های به حق جمهوری اسلامی ایران را در تعیین متجاوز و پرداخت غرامت را در نظر بگیرد که متأسفانه آن هم به اجرا در نیامد. نکته دیگر اینکه بعد از اشغال عراق نیز همواره دولتمردان جدید عراق به دلایل مختلفی ، خواهان بخشیدن این غرامت از سوی ایران بوده اند . موضوعی که مسئولین ایران آن را رد نموده اند . بدیهی است که نامساعد بودن شرایط برای پرداخت غرامت توسط عراق ، هرگز به معنای آن نیست که این حق تاریخی ، مشمول مرور زمان شود.

منبع: پرسمان