خدا چطور پس حاضر است سالیان سال بندگانش در عذاب باشند؟

پرسش :

اگر خدا از مادر مهربان تر است، چطور پس حاضر است سالیان سال بندگانش در عذاب باشند در حالی که مادر حتی نمی تواند فکرش را بکند ولی خدا انجامش می دهد؟

پاسخ :
شکی نیست که خداوند بندگان خود را دوست دارد. حتی از مادر نسبت به فرزندش مهربان‏تراست، بلکه مهربانى‏هاى پدر و مادر و... همه جلوه‏ هایى از رحمت و عنایت الهى است، زیرا اوست که این همه عشق و محبت را در نهان پدر ومادر به صورت غریزى نهاده است تا آنان با میل و علاقه تمام تلاش خود را در جهت رشد فرزندان خود به کار گیرند.

بین محبت‏هاى الهى و غیر الهى تفاوتى عمده وجود دارد و آن این است که: محبت پدر و مادر و دیگر انسان‏ها غالباً احساسی بیش نیست. بلکه در برخى از موارد بر خلاف حکم عقل، حق و عدالت و به ضرر فرزند است، در حالى که لطف و رحمت الهى هرگز جدا از عدل، حکمت و سنت‏هاى حکیمانه پروردگار در نظام خلقت نیست.
مهربانی خداوند در عین عظمت و بی کرانی که دارد، هیچ گاه مهربانی مطلق نیست. خداوند همان گونه که رحمان و رحیم است، جبار و منتقم است، هر چند بر اساس آموزه های دینی معتقدیم که رحمت او بر غضبش برتری و تقدم دارد، چنان که در روایات آمده: «یا من سبقت رحمته غضبه‏؛ (۱) ای کسی که رحمت او برغضبش پیشی گرفته است.»

همان گونه که خداوند تجلی وسیعی در مهربانی دارد، از اظهار بی جا و بی دلیل و خلاف حکمت و عدالت مهربانی امتناع می ورزد. در نتیجه می توان گفت حقیقت تجلی مهربانی خداوند در معنای دقیق و عام کلمه آن است که برخی از بندگان ظالم و عاصی را به عذاب مبتلا نماید تا حق و عدالت را در حق بندگان مظلوم و مطیع به جا آورده باشد. اگر خداوند متعال رحیم است، حکیم و عادل هم است.

اصولا محبت و دوستی الهی در دنیا و آخرت به این صورت نمایان می شود که ابزارهای لازم هدایت و رسیدن به سعادت جاودانه و ابدی را در اختیار انسان قرار داده است. عقل را در وجود انسان و پیامبران را از خارج وجود انسان برای هدایت و راهنمایی انسان ها به سوی سعادت و خوشبختی فرستاده است. هیچ چیزی را در این راه فروگذار نکرده است.

پی نوشت:
۱. صحیفه علویه، ص ۳۱۲.

منبع: www.soalcity.ir