سیمای سوره عادیات

پرسش :

ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره عادیات چیست؟

پاسخ :
نام: تنها نام این سوره «عادیات» است که به معنای اسب های دونده نفس زن است؛ این نام از آیه اول این سوره گرفته شده است.

شمارگان: دارای 11 آیه و 40 کلمه و 163 حرف است.

نزول: سوره عادیات در مدینه بر پیامبر صلی الله علیه و آله فرود آمد.(1) این سوره در چینش کنونی قرآن صدمین سوره بشمار می آید.

فضایل: در حدیثی از امام صادق علیه السلام حکایت شده که: «هر کس سوره عادیات را بخواند و بر آن مداومت ورزد، خدا در روز قیامت او را با امیرالمؤمنین علی علیه السلام محشور می کند و در جمع او و دوستانش خواهد بود.»(2)

البته این فضیلت با توجه به شأن نزول این سوره در مورد امام علی علیه السلام و شجاعت و جهاد ایشان در جنگ ذاتُ السلاسِل است، بنابر این کسانی که این سوره را بخوانند و در راستای مضمون آن حرکت کنند و در راه علی علیه السلام گام نهند، در رستاخیز با او خواهند بود.

اهداف: محورهای اساسی این سوره عبارتند از:
1. یادآوری نقاط ضعف انسان های تربیت نایافته.
2. یادآوری عظمت رزمندگان اسلام.
3. یادآوری احاطه معاد.

مطالب:
1. سوگندهای مکرر و بیدار کننده. (آیات 1-5)
2. اشاره ای به ناسپاسی انسان. (آیات 6-7)
3. اشاره ای به مال دوستی انسان. (آیه 8)
4. اشاره ای به زنده شدن انسان از قبرها. (آیه 9)
5. اشاره ای به آشکار شدن امور و اسرار در رستاخیز. (آیه 10)
6. اشاره ای به احاطه علمی خدا بر انسان در رستاخیز. (آیه 11)

پی‌نوشت‌ها:
(1) البته برخی مفسران این سوره را مکی دانسته اند چرا که آیاتی کوتاه و سوگندهای مکرر و تاکید بر معاد دارد. اما برخی دیگر سوره را مدنی می دانند چرا که تناسب با جهاد دارد و در روایات آمده که در مورد جنگ ذات السلاسل است. (نمونه، ج 27، ص 236).
(2) مجمع البیان، ج 10، ص 527.

منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.