پرسش :
ديدگاه اسلام درباره ى نظريه ى فرويد در زمينه ى آزادى جنسى و اين كه انسان نسبت به آن چه منع شود، حريص تر مى شود، چيست ؟
پاسخ :
هيچ انسان خردمندى، خود را به لوازم اين سخن پاى بند نمى سازد و نمى كوشد هر چيزى را كه ممنوعيّت آن سبب حسّاسيّت و افزايش حرص آدمى مى شود، آزاد بگذارد. بر اساس چنين نظريه اى بايد همه ى قوانين مذهبى، اجتماعى وقوانين رايج كشورى را لغو كرد; زيرا هر قانونى، گونه اى محدوديت و حساسيّت ايجاد مى كند و آدمى را نسبت به آن چه از آن منع شده است، حريص تر مى سازد.
مسايل جنسى نيز از همين قاعده پيروى مى كند. همان گونه كه سركوب كردن غريزه و ناكام ماندن غريزه ى جنسى، پى آمدهاى ناگوارى در بردارد، برداشتن ضابطه مندى مسايل جنسى، تنوّع خواهى را افزايش مى دهد; زيرا هوس ارضا شدنى نيست.
اشتباه افرادى هم چون فرويد و راسل اين است كه پنداشته اند تنها راه رام كردن غريزه ها، آزادى در برآوردن آن ها است. اينان نمى دانند كه چنين آزادى مطلقى، افراد را حساس تر مى كند و چون امكان برآورده شدن كامل همه ى خواسته هاى انسان وجود ندارد، اين وضع به پيدايش عقده هاى روانى بيشتر مى انجامد. در غرب مى بينيم كه با آزادى مطلق فعاليّت جنسى، آتش شهوت خاموش نشده است، بلكه شعلهورتر گرديده و كانون گرم خانواده وسلامت فرد واجتماع را به نابودى كشانده است.
ما مى پذيريم كه ناكامى جنسى، پى آمدهاى ناگوارى دارد و مبارزه با اقتضاى غريزه در محدوده اى كه طبيعت انسان بدان نياز دارد، غلط است، ولى با برداشتن قيد و بندهاى اجتماعى، مشكل حل نمى شود، بلكه بر شمار مشكلات افزوده خواهد شد. درباره ى غريزه ى جنسى نيز بايد گفت كه برداشتن ضابطه ها، عشق واقعى را مى كُشد و طبيعت را هرزه و بى بندوبار مى كند. در اين زمينه، هر چه عرضه بيشتر گردد، هوس و ميل به تنوّع افزايش مى يابد. به گفته ى راسل در كتاب زناشويى و اخلاق، عطش روحى در مسايل جنسى غير از حرارت جسمى است. آن چه با ارضا تسكين مى يابد، حرارت جسمى است نه عطش روحى. پس آزادى در مسايل جنسى به شعلهورتر شدن شهوت ها خواهد انجاميد; زيرا هوس، سيرى ناپذير است.[1]
بنابراين، هر چند ممكن است برخى ممنوعيّت هاى جنسى در روابط اجتماعى زن و مرد، عوارض هاى روانى و رفتارى پديد آورد، ولى برداشتن ممنوعيت هاى قانونى و مشروع و دادن آزادى بى حدّ و مرز، پى آمدهاى بسيار خطرناك ترى دارد.
آيا جامعه هاى غربى با برداشتن پرده ى شرم و حيا از مسايل جنسى و دادن آزادى هاى بى حدّ و مرز توانسته اند اين مشكلات را حل كنند؟ آيا با دادن اين گونه آزادى، آتش شهوت جوانان فروكش كرده، روابط دختر و پسر تعديل شده و معضل كج روى هاى اخلاقى و فروپاشى خانواده ها از ميان رفته است؟ وضعيت نابسامان جامعه هاى غربى، خود، پاسخ گوى اين پرسش است.
ايور موريش; جامعه شناس غربى درباره ى لزوم قانون مندى در اعتماد و عواطف مى گويد:
جامعه بايد اظهار عواطف را به سامان در آورد...و هر فرد بفهمد كه مهار خود و قبول مسؤوليّت در قبال حالات عاطفى چه قدر اهميت دارد.[2]
امروزه نيز برخى افراد در جامعه ى ما، تنظيم عواطف ناخوش آيند را ضرورى نمى شمارند. سخن آنان اين است: «جنگ نكنيد، عشق بورزيد». هر چند اين گفته، دستورى معقول و مطلوب به نظر مى رسد، ولى بايد دانست براى حفظ تعادل و ثبات جامعه، عشق ورزيدن هم بايد به اندازه ى جنگ نكردن از نظم و قاعده برخوردار شود. در حقيقت، اگر دوست داشتن و عشق ورزيدن، نظم و قاعده نداشته باشد، ممكن است به اندازه ى جنگ و پرخاش گرى، ويران گر شود.
افلاطون در كتاب جمهورى، از فرد; يعنى انسان بيدارگر و جامعه اى كه عواطف در آن سامان ندارند و عاطفه اى، ديگر عاطفه ها را هيولاوار زير فرمان خود درمى آورد، تصويرى زنده ترسيم مى كند. اين سخن به معناى تباهى آزادى است; يعنى گونه اى آزادى بى نظم و حالتى از بى اعتنايى است كه در نهايت به خودويران گرى مى انجامد.[3]
پس براى رسيدن به آرامش روانى و كنترل غريزه ى جنسى، دو چيز لازم است:
1. بايد همه ى غريزه هاى انسان به طور طبيعى، معقول و مطلوب ارضا شود.
2. از تحريك غريزه ها به ويژه غريزه ى جنسى پيش گيرى شود.[4]
بايد گفت ازدواج بهترين پاسخ به نياز روحى، روانى و جسمى جوانان است كه در پرتو آن، دختر و پسر براى ايجاد كانونى گرم و سرشار از عشق و صفا و آرامش تلاش مى كنند و با انس و همدلى، از گرماى وجود يكديگر لذّت مى برند و غريزه ى جنسى به صورت طبيعى و معقول، بر آورده مى شود.[5]
پی نوشتها:
[1]. مسأله ى حجاب، مرتضى مطهرى، قم، صدرا، 1374، صص 117 ـ 119 .
[2]- درآمدى بر جامعه شناسى تعليم و تربيت، ايورموريش، برگردان: غلام على سرمد، مركز نشر دانشگاهى، 1373، چ 1، ص 42.
[3]ـ همان، ص 42.
[4] ـ مسأله ى حجاب، ص 120 .
[5]- براى آگاهى بيشتر ر.ك: مسأله ى حجاب ، مرتضى مطهرى ، قم، انتشارات صدرا، صص 115 ـ 121; ارضاى غريزه ى جنسى در اسلام و غرب، مرتضى مطهرى، قم، انتشارات صدرا; اسلام و ارضاى غريزه جنسى ، محمد رضا امين زاده، قم، انتشارات در راه حق.
هيچ انسان خردمندى، خود را به لوازم اين سخن پاى بند نمى سازد و نمى كوشد هر چيزى را كه ممنوعيّت آن سبب حسّاسيّت و افزايش حرص آدمى مى شود، آزاد بگذارد. بر اساس چنين نظريه اى بايد همه ى قوانين مذهبى، اجتماعى وقوانين رايج كشورى را لغو كرد; زيرا هر قانونى، گونه اى محدوديت و حساسيّت ايجاد مى كند و آدمى را نسبت به آن چه از آن منع شده است، حريص تر مى سازد.
مسايل جنسى نيز از همين قاعده پيروى مى كند. همان گونه كه سركوب كردن غريزه و ناكام ماندن غريزه ى جنسى، پى آمدهاى ناگوارى در بردارد، برداشتن ضابطه مندى مسايل جنسى، تنوّع خواهى را افزايش مى دهد; زيرا هوس ارضا شدنى نيست.
اشتباه افرادى هم چون فرويد و راسل اين است كه پنداشته اند تنها راه رام كردن غريزه ها، آزادى در برآوردن آن ها است. اينان نمى دانند كه چنين آزادى مطلقى، افراد را حساس تر مى كند و چون امكان برآورده شدن كامل همه ى خواسته هاى انسان وجود ندارد، اين وضع به پيدايش عقده هاى روانى بيشتر مى انجامد. در غرب مى بينيم كه با آزادى مطلق فعاليّت جنسى، آتش شهوت خاموش نشده است، بلكه شعلهورتر گرديده و كانون گرم خانواده وسلامت فرد واجتماع را به نابودى كشانده است.
ما مى پذيريم كه ناكامى جنسى، پى آمدهاى ناگوارى دارد و مبارزه با اقتضاى غريزه در محدوده اى كه طبيعت انسان بدان نياز دارد، غلط است، ولى با برداشتن قيد و بندهاى اجتماعى، مشكل حل نمى شود، بلكه بر شمار مشكلات افزوده خواهد شد. درباره ى غريزه ى جنسى نيز بايد گفت كه برداشتن ضابطه ها، عشق واقعى را مى كُشد و طبيعت را هرزه و بى بندوبار مى كند. در اين زمينه، هر چه عرضه بيشتر گردد، هوس و ميل به تنوّع افزايش مى يابد. به گفته ى راسل در كتاب زناشويى و اخلاق، عطش روحى در مسايل جنسى غير از حرارت جسمى است. آن چه با ارضا تسكين مى يابد، حرارت جسمى است نه عطش روحى. پس آزادى در مسايل جنسى به شعلهورتر شدن شهوت ها خواهد انجاميد; زيرا هوس، سيرى ناپذير است.[1]
بنابراين، هر چند ممكن است برخى ممنوعيّت هاى جنسى در روابط اجتماعى زن و مرد، عوارض هاى روانى و رفتارى پديد آورد، ولى برداشتن ممنوعيت هاى قانونى و مشروع و دادن آزادى بى حدّ و مرز، پى آمدهاى بسيار خطرناك ترى دارد.
آيا جامعه هاى غربى با برداشتن پرده ى شرم و حيا از مسايل جنسى و دادن آزادى هاى بى حدّ و مرز توانسته اند اين مشكلات را حل كنند؟ آيا با دادن اين گونه آزادى، آتش شهوت جوانان فروكش كرده، روابط دختر و پسر تعديل شده و معضل كج روى هاى اخلاقى و فروپاشى خانواده ها از ميان رفته است؟ وضعيت نابسامان جامعه هاى غربى، خود، پاسخ گوى اين پرسش است.
ايور موريش; جامعه شناس غربى درباره ى لزوم قانون مندى در اعتماد و عواطف مى گويد:
جامعه بايد اظهار عواطف را به سامان در آورد...و هر فرد بفهمد كه مهار خود و قبول مسؤوليّت در قبال حالات عاطفى چه قدر اهميت دارد.[2]
امروزه نيز برخى افراد در جامعه ى ما، تنظيم عواطف ناخوش آيند را ضرورى نمى شمارند. سخن آنان اين است: «جنگ نكنيد، عشق بورزيد». هر چند اين گفته، دستورى معقول و مطلوب به نظر مى رسد، ولى بايد دانست براى حفظ تعادل و ثبات جامعه، عشق ورزيدن هم بايد به اندازه ى جنگ نكردن از نظم و قاعده برخوردار شود. در حقيقت، اگر دوست داشتن و عشق ورزيدن، نظم و قاعده نداشته باشد، ممكن است به اندازه ى جنگ و پرخاش گرى، ويران گر شود.
افلاطون در كتاب جمهورى، از فرد; يعنى انسان بيدارگر و جامعه اى كه عواطف در آن سامان ندارند و عاطفه اى، ديگر عاطفه ها را هيولاوار زير فرمان خود درمى آورد، تصويرى زنده ترسيم مى كند. اين سخن به معناى تباهى آزادى است; يعنى گونه اى آزادى بى نظم و حالتى از بى اعتنايى است كه در نهايت به خودويران گرى مى انجامد.[3]
پس براى رسيدن به آرامش روانى و كنترل غريزه ى جنسى، دو چيز لازم است:
1. بايد همه ى غريزه هاى انسان به طور طبيعى، معقول و مطلوب ارضا شود.
2. از تحريك غريزه ها به ويژه غريزه ى جنسى پيش گيرى شود.[4]
بايد گفت ازدواج بهترين پاسخ به نياز روحى، روانى و جسمى جوانان است كه در پرتو آن، دختر و پسر براى ايجاد كانونى گرم و سرشار از عشق و صفا و آرامش تلاش مى كنند و با انس و همدلى، از گرماى وجود يكديگر لذّت مى برند و غريزه ى جنسى به صورت طبيعى و معقول، بر آورده مى شود.[5]
پی نوشتها:
[1]. مسأله ى حجاب، مرتضى مطهرى، قم، صدرا، 1374، صص 117 ـ 119 .
[2]- درآمدى بر جامعه شناسى تعليم و تربيت، ايورموريش، برگردان: غلام على سرمد، مركز نشر دانشگاهى، 1373، چ 1، ص 42.
[3]ـ همان، ص 42.
[4] ـ مسأله ى حجاب، ص 120 .
[5]- براى آگاهى بيشتر ر.ك: مسأله ى حجاب ، مرتضى مطهرى ، قم، انتشارات صدرا، صص 115 ـ 121; ارضاى غريزه ى جنسى در اسلام و غرب، مرتضى مطهرى، قم، انتشارات صدرا; اسلام و ارضاى غريزه جنسى ، محمد رضا امين زاده، قم، انتشارات در راه حق.
