خواص شیرین بیان در طب سنتی

شیرین بیان به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
 

چکیده : شیرین بیان گیاهی خودرو است که در بسیاری از نقاط ایران رویش دارد و در بسیاری از مراتع و کشتزارها به عنوان علف هرز محسوب می شود.

تعداد کلمات 1094 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه 

مزاج شیرین بیان گرم و خشک است؛ گرم در دوم و خشک در اول و با رطوبت غرویه.

این گیاه در موارد زیر و تحت نظرات پزشک متخصص طب سنتی ایران کاربرد دارد:
* مهم ترین و شناخته شده ترین موارد مصرف شیرین بیان برای رفع مشکلات معده مانند بدهضمی های معده، نفخ، التهابات معده، درد معده، ورم معده و ترش کردن است که تاثیر بسیاری دارد.
* شیرین بیان در درمان سرفه و به عنوان نرم کننده سینه و حلق هم کاربردهای موثری دارد.
* از عصاره شیرین بیان برای رفع مشکل گوشه کردن ناخن و دفع عفونت آن می توان استفاده کرد.
* شیرین بیان برای برطرف کردن عفونت ادراری، زخم های کلیه و مثانه و درمان تب های طولانی مدت هم بسیار مفید است.
* شیرین بیان ملین و در واقع تلیین کننده ی مزاج است.
* در موارد التهاب زبان (زبان قرمز و یا ترک خورده) به صورت مکیدنی یا دهان شویه کاربرد دارد.
* کمپرس چشم در ورم ملتحمه یا بلفاریت با شیرین بیان موثر خواهد بود.

کاهش کلسترول بد خون
بررسی های متعددی در این خصوص انجام شده است و متخصصان به این نتیجه رسیده اند که مصرف صرفاً ۱۰۰ میلی گرم شیرین بیان در روز می تواند باعث کاهش کلسترول بد خون LDL شود.

مقابله با سرطان
نتایج اولیه به دست آمده بر روی حیوانات نشان می دهد که شیرین بیان می تواند خواص ضدسرطانی داشته باشد و به ویژه در پیشگیری از سرطان های کولون و سینه موثر عمل کند. این گیاه تأثیر خود را از ترکیب اصلی خود یعنی گلیسیریزین می گیرد که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. البته تأثیر ضدسرطانی این گیاه همچنین مدیون فیتواستروژن هایی موجود در ریشه آن به نظر می رسد در پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه نقش دارد.

تولید استروژن
گلیسیریزین در عملکرد استروژن تأثیر دارد. این ترکیب روی گیرنده های استروژنی بدن تثبیت می شود. به این صورت زمانی که میزان استروژن بیش از اندازه بالا می رود (که یکی از عوامل بروز سندرم پیش از قاعدگی است) باعث انسداد گیرنده های این هورمون شده و فعالیت آن را کاهش می دهد. زمانی که میزان استروژن دچار افت و کاهش می شود (مانند دوران بعد از یائسگی) گلیسیریزین به صورت جزئی کمبود آن را جبران می کند.
این گیاه همچنین در ترکیب داروهای برخی از اختلالات قاعدگی یا داروهای مربوط به یائسگی استفاده می شود.

تسریع روند هضم غذا و مقابله با معده درد
شیرین بیان خاصیت ضداسپاسمی دارد و با اختلالات گوارشی به ویژه نفخ، کندی هضم غذا، آروغ، گاز معده و غیره مقابله می کند. این گیاه همچنین در درمان زخم معده، ورم معده و مشکلات روده موثر است. نتایج پژوهش های آزمایشگاهی نشان می دهد که فلاوونوئیدهای موجود در این گیاه باعث نابودی هلیکوباکتری پیلوری می شود. باید بدانید که این باکتری عامل زخم معده است. می توان از شیرین بیان برای درمان آفت ها و زخم های دهانی نیز بهره برد.

مقابله با التهاب
تأثیر شیرین بیان روی غدد فوق کلیوی در درمان سندرم خستگی مزمن موثر است. این گیاه همچنین در درمان بسیاری از عفونت ها و برطرف کردن التهاب های بدن نقش دارد. شیرین بیان در درمان هپاتیت نیز مورد استفاده قرار می گیرد چون به کاهش التهاب کبد کمک کرده و با فعالیت ویروس هایی که منشأ این بیماری هستند مقابله می کند.

مجاری تنفسی
گلیسیریزین که یکی از ترکیبات مهم موجود در شیرین بیان است به کاهش التهاب در مجاری تنفسی کمک زیادی می کند. این ترکیب مفید مانع رشد و اثرات بیماری زای اکثر ویروس ها می شود. امروزه این ماده در ترکیب داروهای مربوط به بیماری های تنفسی قرار داده می شود و برای تسکین علائمی مانند سرفه و گلودرد موثر عمل می کند.
این گیاه همچنین باعث روان شدن خلط شده و مجاری تنفسی را باز می کند. در واقع شیرین بیان ویروس هایی که مجاری هوایی را تهدید می کنند نابود می سازد.
 

* افراد مبتلا به هپاتیت های مزمن
* امراض ناشی از احتباس صفرا و سیروز کبدی
* نارسایی های شدید کلیوی
شیرین بیان برای برطرف کردن عفونت ادراری، زخم های کلیه و مثانه و درمان تب های طولانی مدت هم بسیار مفید است
* دیابت شیرین
* آریتمی های قلبی
* پرفشاری خون
* انقباضات و اختلالات عصبی و عضلانی
* زنان باردار و شیرده
* افرادی که دخانیات مصرف می کنند
مصرف دخانیات به همراه شیرین بیان سبب ایجاد مسمومیت می شود و اینکه برخی کارخانه های دخانیات از شیرین بیان به عنوان طعم دهنده و خوش بو کننده استفاده می کنند، کار خطرناکی است"
* مهم ترین قسمت شیرین بیان ریشه آن است که هم می توان آن را جوشاند و هم ریشه آن را پودر کرد و پودر آن را جوشاند که هنگام جوشیدن ماده سیاه رنگی از آن خارج می شود و به عنوان شربت شیرین بیان عرضه می شود.
* نوع دیگری از شربت های شیرین بیان را نیز با حرارت زیاد تبدیل به رب شیرین بیان می کنند که همان خواص مثبت را بر روی معده و درمان سرفه دارد اما به دلیل غلظت زیاد نباید به مقدار فراوان مصرف شود.
* گاهی تمام مایع شیرین بیان را از آن گرفته و به عنوان عصاره خشک آن به فروش می رسانند که به شکل سنگی و بسیار محکم است که در این حالت ماندگاری آن بیشتر است.

مصرف روزانه بیش از 70 گرم پودر ریشه به مدت بیش از 6 ماه ممکن است باعث احتباس آب و سدیم در بدن، کاهش پتاسیم و افزایش فشارخون گردد. این عوارض با قطع مصرف دارو در مدت دو هفته برطرف می شود. اگر از مکمل شیرین بیان استفاده می کنید در صورت مصرف بیش از یک ماه باید فشارخونتان را به طور مرتب کنترل کنید.

شیرین بیان با اسیدها و املاح فلزات سنگین ناسازگاری دارد و اسیدها قدرت اثر شیرین بیان را کم می کنند.
 اگر مدرهای تیازید مصرف می کنید، فرآورده های شیرین بیان مصرف نکنید چون مصرف آن ها می تواند با مصرف شیرین بیان تداخل ایجاد کند و در نتیجه سبب می شود تا پتاسیم زیادی را از دست بدهید.

منابع:
این گیاه به داد معده شما می رسد، علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی، باشگاه خبرنگاران، 95 
شیرین بیان، امیرمحمد جلادت، پزشک و دستیار دکترای تخصصی طب سنتی ایران، تندرستان