آگاهی درباره ازدواج؛ اولین مقدمه برای ازدواج

شمار چشمگیری از جوانان، بینش درست و شناختی واقع نگر به ماهیت و اهداف ازدواج ندارند.
 

چکیده: آگاهی زوج‌ها از مفهوم ازدواج، فلسفه ازدواج، نقش خود در مقابل همسرشان و نحوه صحیح ارتباط با هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این آگاهی می‌تواند به فهم متقابل همسران از یکدیگر کمک نموده و سبب اعتلای سطح فرهنگی خانواده و انتقال اعتقادات صحیح در این زمینه به نسل‌های بعدی گردد. با ما همراه باشید.

 تعداد کلمات  985 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

 
 

جوانان امروز چه تصوری از ازدواج دارند؟ انتظارات آنها از ازدواج چیست و برای دست یافتن به چه اهدافی ازدواج می کنند؟ اساسا ایشان از هویت همسر بودن چه مفهومی در ذهن دارند؟ این ذهنیت ها و تصورات تا چه اندازه با عالم واقع هماهنگ است و انتظارات جوان امروزی از ازدواج تا چه میزان درست و منطقی است؟

پاسخ کامل به این پرسش ها در گرو بررسیهای علمی و مطالعات دقیق اجتماعی است، اما نگاهی هرچند گذرا به وضعیت جامعه جوان و نمونه های موردی، از این واقعیت حکایت دارد که شمار چشم گیری از جوانان، بینشی درست و شناختی واقع نگر به ماهیت و اهداف ازدواج ندارند. همین مسئله موجب می شود مدت کوتاهی پس از ازدواج، به یکباره بنایی را که از توهم ها و انتظارات نابجا در ذهن خود ساخته بودند، متزلزل و رو به نابودی ببینند. جوانانی را تصور کنید که به دلیل ویژگیهای خاص دوران جوانی، بسیاری از خواسته ها و هنجارهایی را که پدر و مادر مطرح می کنند، برنمی تابند و آنها را دست و پاگیر می دانند. آنان در مقابل این خواسته ها بنای ناسازگاری و مخالفت می گذارند و آن گاه که در آستانه ازدواج قرار می گیرند، آن را نقطه رهایی از همه این قیدوبندها و محدودیت ها می پندارند؛ حال آنکه مسئله کاملا عکس آن است و ازدواج در حقیقت آغازی برای تحمل مسئولیت ها و وظایفی است که با نقش پیشین او به منزله فرزند قیاس پذیر نیست. خداوند متعالی در قرآن کریم از ازدواج به منزله پیمانی محکم یاد می کند و می فرماید: وأخذن منکم میثاقا غلیظا؛[1]
و زنان (هنگام ازدواج) از شما پیمان محکمی گرفته اند». بنا بر این پیمان است که همسران تعهدها، حقوق و تکالیفی را در قبال یکدیگر بر عهده می گیرند.
برخی از جوانان نیز نگاهی یک سویه و تک بعدی به مسئله ازدواج دارند. آنان اگرچه ناخودآگاه - ازدواج را در حد پاسخ به نیاز جنسی که در این سنین به شدت با آن درگیرند. تنزل می دهند و از همین جاست که ممکن است شتاب زده تصمیم بگیرند و آینده زندگی خود را به مخاطراتی جبران ناپذیر دچار سازند.
قوی ترین نیرویی که زن و مرد را به سوی یکدیگر می کشاند، غریزه جنسی است؛ اما برخی افراد آنقدر در غرایز جنسی خود غرق اند که جز روابط جنسی به چیزی دیگر نمی اندیشند. آنها رابطه جنسی را به رابطه ای صمیمانه و درازمدت ترجیح می دهند. این گونه ازدواج ها پس از مدتی به سردی می گراید و از هم می پاشد.

گریختن از واقعیات زندگی، فشار اطرافیان، یافتن پذیرش اجتماعی، رهایی از تنهایی و افسردگی، تأمین مخارج زندگی و... نیز از اهداف سطح پایین و تاریخ مصرف دار ازدواج اند که پس از مدتی از ارزش و اعتبار می افتند. از این رو، نباید هدف اصلی ازدواج، امور یادشده باشد، بلکه باید به اهدافی ورای این عوامل توجه شود که ضامن تداوم و پایداری خانواده در طولانی مدت و سراسر عمر زندگی مشترک زوجین باشد.
بی تردید، از نتایج ازدواج و تشکیل زندگی مشترک، رسیدن به کمال است و در لحظه لحظه زندگی باید در این مسیر گام برداشت. بنابر چنین هدفی، هریک از دو طرف باید مکمل دیگری باشند؛ یعنی در رسیدن وی به کمال عنصری مؤثر به شمار آیند و زمینه کمال دیگری را فراهم آورند. ازدواج بهترین فرصت برای رشد و بالندگی، چیرگی بر حس خودخواهی و آموزش عشق ورزی است. از مهم ترین اموری که باید انگیزه اصلی ازدواج باشد، کمک به رشد و تکامل زن و مرد است؛ زیرا محیط گرم و صمیمی و فضای پرمودت و محبت خانواده فرصتی برای تبادل اندیشه ها، رشد اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی زن و شوهر و دیگر اعضای خانواده است.
 

از نظر اسلام، رسیدن به آرامش، بقای نسل و حفظ پاکدامنی اهداف اساسی ازدواج اند. در نظام الهی و فرهنگ قرآنی، هدف اصلی از ازدواج، رسیدن به آرامش روان و آسایش خاطر، پیمودن راه رشد، دستیابی به کمال انسانی و نزدیکی به ذات حق است. بی تردید از تنهایی در آمدن، همسر و همراه شدن، تشکیل دادن خانواده مستقل، ارضای کشش های نفسانی و غرایز طبیعی و فرزندآوری، از نتایج قهری ازدواج و نیز از مهم ترین عوامل مؤثر در آرامش روان، آسایش فکر و جان و احساس رضامندی درونی است.
قرآن کریم در معرفی فلسفه ازدواج می فرماید: ومن آیاته أن خلق لکم من أنفسکم أزواجا لتسکنوا إلیها وجعل بینکم مودة ورحمة؛[2] و یکی [دیگر] از نشانه های خدا این است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنارشان آرامش یابید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود».
اما فرزند پروری و به جا گذاشتن نسل توحیدی از مهمترین اهداف ازدواج است. امام سجاد (علیه السلام) وجود فرزند را از سعادت های انسان می دانند، و امام صادق (علیه السلام) یکی از معیارهای مهم در انتخاب همسر را توان زاییدن فرزند بسیار معرفی می کنند.[3]
حفظ پاکدامنی زنان و مردان و جلوگیری از لغزش های گوناگون، دیگر هدف ازدواج است؛ زیرا ازدواج تنها راه ارضای طبیعی تمایل جنسی است. از این رو پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: من تزوج فقد احرز نصف دینه فلیتق الله فی نصف الاخر؛[4] «هر کس ازدواج کند، نیمی از دینش را حفظ کرده است؛ پس باید در نیم دیگر از خدا بترسد.»
 
 
منبع: کتاب «از من تا ما (آمادگی ازدواج)»
نویسنده: نوید جانباز

پی نوشت :
[1] . نساء، آیه 21.
[2] . روم، آیه 21.
[3] . محمد بن حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، ج ۱۵، ص۹۶.
[4] . شیخ عباسی قمی، سفینه البحار، ج 1، ص 561.