چکیده: در بخش نخست بیان شد که در زندگی بخشی از وظایف بر دوش مردان نهاده شده است و بخشی از وظایف بر دوش زنان. در این میان وظایفی نیز وجود دارد که بر دوش هر دو قرار داده شده است که در نوشتار نخست به دو مورد از آن پرداختیم. با ما همراه باشید تا با 3 وظیفه مشترک دیگر میان زن و مرد آشنا شوید.
تعداد کلمات 1146 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
تعداد کلمات 1146 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
3. کمک رسانی به یک دیگر در انجام نقش ها
از دیدگاه متون اسلامی،[1] زن و مرد از یک جنس (نفس واحده) هستند و هر دو از یک ریشه و جنس آفریده شده اند و هر کدام برای تکمیل دیگری جزئی جدایی ناپذیراست. به عبارت دیگر باید اینگونه گفت که اگر آن جزء نباشد گویی بر تکمیل بودن آن «نفس» خدشه ای غیر قابل جبران وارد شده است.[2]
وقتی خلقت زن و مرد اینگونه به هم وابستگی دارد در انجام نقش ها هم باید به این وابستگی ها توجه کرد. در فرهنگ ایران زمین بر اساس تقسیم نقش هایی که بعدها دین نیز مُهر تائیدی بر آن زد، کار بیرون و فعالیت های خارج از خانه بر دوش مرد نهاده شد تا او با کسب درآمد بتواند هزینه های اقتصادی منزل را جبران کند و کارهای خانه و خانه داری بر دوش زن قرار داده شد. اما گاه سنگینی کار خانه و بیرون ممکن است دیگری را نیز به کمک بطلبد.[3] در متون اسلامی برای مردی که در کارهای منزل به همسر خود یاری برساند پاداش هایی قرار داده شده است. در روایتی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به امیرالمومنین (علیه السلام) درباره پاداش کمک به همسر در کارهای منزل اینگونه بیان می دارد: «یاعلی! مردى که به زن خود در خانه کمک کند، خدا ثواب یک سال عبادتی را که روزها روزه باشد و شبها به قیام و نماز ایستاده باشد به او میدهد.. هر که در خانه در خدمت خانواده خود باشد و آن را ننگ نداند خداوند نام او را جزو شهدا مینویسد و ثواب هزار شهید را در هر روز شب برای او محاسبه میکند... یک ساعت خدمت کردن در خانه از عبادت هزار سالهدر متون اسلامی برای مردی که در کارهای منزل به همسر خود یاری برساند پاداش هایی قرار داده شده است. و هزار حج و هزار عمره بهتر است... خدمت کردن به عیال از آزاد کردن هزار بنده و هزار جهاد و عیادت هزار بیمار و شرکت در هزار نماز جمعه وشرکت در هزار تشییع جنازه و سیر کردن هزار گرسنه و پوشاندن هزار برهنه گرفتن هزار اسیر در راه خدا بهتر است...»[4] .
در مورد فعالیت های اقتصادی زن در کنار مرد سخن به گونه ای دیگر است. چرا که اگر زن بخواهد هم پای مرد در رفع مشکلات اقتصادی و تامین هزینه های زندگی کار کند، ممکن است هزینه هایی که بر خانواده تحمیل می شود چندین برابر هزینه های اقتصادی باشد. امروزه با فعال شدن زنان در عرصه های اقتصادی و کسب درآمد به مشکلات بسیاری در مسائل خانواده و اجتماع روبه رو شده ایم که خود نوشته جدایی را می طلبد.
در مورد فعالیت های اقتصادی زن در کنار مرد سخن به گونه ای دیگر است. چرا که اگر زن بخواهد هم پای مرد در رفع مشکلات اقتصادی و تامین هزینه های زندگی کار کند، ممکن است هزینه هایی که بر خانواده تحمیل می شود چندین برابر هزینه های اقتصادی باشد. امروزه با فعال شدن زنان در عرصه های اقتصادی و کسب درآمد به مشکلات بسیاری در مسائل خانواده و اجتماع روبه رو شده ایم که خود نوشته جدایی را می طلبد.
4.اظهار علاقه و محبت به همسر
انسان نیازمند و تشنه محبت از سوی کسانی است که به آنها وابستگی دارد. مرد به همان اندازه ای که زن او نیاز به محبت او دارد او نیز نیاز به محبت دارد؛ تنها تفاوت در نوع و ابراز محبت است. زن دوست دارد از شوهرش بشنود که دوستت دارم و مرد نیز دوست دارد از او بشنود که من به داشتن همچون همسری مثل تو افتخار می کنم.
هزینه کردن برای اظهار علاقهو محبت به همسر، هزینه ایست که سود آن در لحظه به حساب بانکی عاطفی همسران واریز می شود و در روزگاری که نیاز به هزینه کرد از این سرمایه هست دیگر آن بانک خالی از سرمایه نیست.
همسرانی که بانک عاطفی ایشان از ابراز علاقه و دوستی خالی است، در هنگامه بحران های زندگی، نمی توانند به راحتی به ساحل آرامش برسند، چرا که برای این روزهای خود قایق نجاتی را در کشتی خانواده تعبیه نکرده اند ولی آنهایی که از ابتدا به فکر روزهای مواج و طوفانی دریای زندگی بوده اند ، قایق های نجاتی را با محبت خویش شکل داده اند و به راحتی خود و اعضای خانواده را تا ساحل آرامش می رسانند.بر اساس پژوهش های صورت گرفته، عدم تامین نیازهای جنسی همسران می تواند زمینه ساز کاهش رضایت زناشویی باشد.
اظهار این علاقه و محبت باید به گونه های مختلفی صورت بگیرد: اظهار علاقه کلامی با جملاتی که با توجه به روحیات و جنسیت همسر انتخاب شده است، خرید هدیه، اظهار علاقه به چیزهای دوست داشتنی، یادآوری خاطرات گذشته شیرینی که همسران در کنار هم داشته اند و ...
هزینه کردن برای اظهار علاقهو محبت به همسر، هزینه ایست که سود آن در لحظه به حساب بانکی عاطفی همسران واریز می شود و در روزگاری که نیاز به هزینه کرد از این سرمایه هست دیگر آن بانک خالی از سرمایه نیست.
همسرانی که بانک عاطفی ایشان از ابراز علاقه و دوستی خالی است، در هنگامه بحران های زندگی، نمی توانند به راحتی به ساحل آرامش برسند، چرا که برای این روزهای خود قایق نجاتی را در کشتی خانواده تعبیه نکرده اند ولی آنهایی که از ابتدا به فکر روزهای مواج و طوفانی دریای زندگی بوده اند ، قایق های نجاتی را با محبت خویش شکل داده اند و به راحتی خود و اعضای خانواده را تا ساحل آرامش می رسانند.بر اساس پژوهش های صورت گرفته، عدم تامین نیازهای جنسی همسران می تواند زمینه ساز کاهش رضایت زناشویی باشد.
اظهار این علاقه و محبت باید به گونه های مختلفی صورت بگیرد: اظهار علاقه کلامی با جملاتی که با توجه به روحیات و جنسیت همسر انتخاب شده است، خرید هدیه، اظهار علاقه به چیزهای دوست داشتنی، یادآوری خاطرات گذشته شیرینی که همسران در کنار هم داشته اند و ...
5.تامین نیازهای جنسی
بر اساس پژوهش های صورت گرفته، عدم تامین نیازهای جنسی همسران می تواند زمینه ساز کاهش رضایت زناشویی باشد.[5] در تامین این نیاز، توجه به تفاوت های میان زن و مرد در برآورده شدن امیال جنسی، امری ضروری به شمار می آید. جدای از آن از نظر عملیاتی و مهارتی، آگاهی همسران از کیفیت و چگونگی رفتار انسان، هنگام رابطه جنسی، و نیز آگاهی از فرآیند و مراحل هم بستری و آمیزش، در برقراری رابطه جنسی سالم و مطلوب آنان و پاسخ دهی مناسب به نیازهای جنسی همسر در طول فرآیند جنسی لازم است.[6]
داشتن یک رابطه جنسی سالم و مناسب، اینگونه نیست که برای زن و یا مرد از یک جهت سودمند باشد، بلکه این سودی است که برای هر دو طرف می تواند سودبخش باشد.
برای داشتن یک رابطه سالم به گونه ای که نیازهای هر دو طرف ارضا شود باید به چند دسته از عوامل از جمله عوامل روانی- جنسی[7] (شامل: جنسیت، هویت جنسی، نقش جنسی و گرایش جنسی)، زیستی و فیزیولوژیکی، روان شناختی و شخصیتی و... توجه کرد.[8]
داشتن یک رابطه جنسی سالم و مناسب، اینگونه نیست که برای زن و یا مرد از یک جهت سودمند باشد، بلکه این سودی است که برای هر دو طرف می تواند سودبخش باشد.
برای داشتن یک رابطه سالم به گونه ای که نیازهای هر دو طرف ارضا شود باید به چند دسته از عوامل از جمله عوامل روانی- جنسی[7] (شامل: جنسیت، هویت جنسی، نقش جنسی و گرایش جنسی)، زیستی و فیزیولوژیکی، روان شناختی و شخصیتی و... توجه کرد.[8]
پی نوشت:
[1] . سوره نساء، آیه 1؛ سوره زمر، آیه 6؛ سوره لقمان، آیه 28؛ سوره نحل، آیه 72.
[2] .هادی دوست محمدی، شخصیت از دیدگاه قرآن، تهران: شرکت چاپ و نشر بین المللی سازمان تبلیغات اسلامی، 1380، اول، ص 25.
[3] . در مورد اشتغالات اجتماعی زنان، ایرادات و انتقادات بسیاری بیان شده است که این انتقادات به علت آن است که ساختار خانواده و نیز جایگاه زن را مورد آسیب قرار می دهد. از جمله آسیب های اشتغال زنان می توان موارد زیر را برشمرد:
- اشکال در ایفای نقش های زن در منزل همچون مادری و همسری
- ناتوانی در رفع نیازهای جسمانی و روانی اعضای خانواده به دلیل خستگی
- اشتغال و درگیری های ذهنی در زمینه مسائل کاری
- سنگینی کارهای منزل بر دوش شوهر و فرزندان
- ارضای نیازهای عاطفی و روانی در خارج از خانه
- و... (کاظم علی محمدی، رئیس خانه یا کارمند اداره؟ (خانه داری یا اشتغال زنان، کدامیک؟)، قم: مرکز مشاوره ماوا، 1393، اول)
اما وقتی که سخن از مشکلات اقتصادی در منزل پدید می آید و زن احساس می کند باید در کنار مرد به کسب درآمد و تامین هزینه های اقتصادی اقدام کند، سخن چیز دیگری است. در این موارد زن هم می تواند به کمک همسر خود برای رفع این مشکلات، فعالیت های اقتصادی ای را داشته باشد تا حدی که یک) این مشکلات اقتصادی حل شود و دو) ساختار خانواده و نیز اعضای آن آسیب نبیند.
[4] . محمد بن محمدشعیری، جامع الأخبار، نجف: مطبعه حیدریه، بی تا، اول، ص: 103-102
[5]. راستگو، ناهید؛ گلزاری، محمود، براتی سده، فرید؛ اثربخشی افزایش دانش جنسی بر رضایت زناشویی زنان متاهل، فصل نامه مطالعات روانشناسی بالینی، شماره 17، سال پنجم، زمستان 1393، ص 36-48.
[6] . مسعود نورعلیزاده میانجی، سلامت و اختلال جنسی همسران، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1397، اول، ص 109.
[7] . Psychosexual factors
منابع:
- قرآن کریم
- دوست محمدی، هادی، شخصیت از دیدگاه قرآن، تهران: شرکت چاپ و نشر بین المللی سازمان تبلیغات اسلامی، 1380، اول.
- راستگو، ناهید؛ گلزاری، محمود، براتی سده، فرید؛ اثربخشی افزایش دانش جنسی بر رضایت زناشویی زنان متاهل، فصل نامه مطالعات روانشناسی بالینی، شماره 17، سال پنجم، زمستان 1393.
- سالاری فر، محمدرضا، خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1392، نهم.
- شعیری، محمد بن محمد،جامع الأخبار، نجف: مطبعه حیدریه، بی تا، اول.
- طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن الکریم، قم: انتشارات اسلامی، 1388.
- علی محمدی، کاظم، رئیس خانه یا کارمند اداره؟ (خانه داری یا اشتغال زنان، کدامیک؟)، قم: مرکز مشاوره ماوا، 1393، اول.
- محمدی ری شهری، محمد، تحکیم خانواده، مترجم: حمیدرضا شیخی، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، 1393، دوازدهم.
- مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، 1387.
- نورعلیزاده، مسعود، سلامت و اختلال جنسی همسران (رویکردی اسلامی و روان شناختی)، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1397، اول.
- هاید، جانت شیلی، روان شناسی زنان، مترجم: اکرم خمسه ای، تهران: نشر آگه و ارجمند، 1389.
- هی لی، ج، روان درمانی خانواده، مترجم: باقر ثنایی، تهران: نشر امیرکبیر، 1377.
نویسنده: محمدحسین افشاری
بیشتر بخوانید :
مدیریت انتظارات همسران از یکدیگر
همسر خود را احترام کنید!
وظایف همسران در نگاه روایات
وظایف همسران در دوران نامزدی
زندگی مشترک شیرین با انجام وظایف
وظایف همسران نسبت به یکدیگر
5 وظیفه مشترک زن و مرد (بخش اول)