سرطان معده ، علل، علائم و پیشگیری

مشکلات ژنتیکی و یا سندرم‌های ارثی سرطان خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد.
 

چکیده : سرطان معده که به سرطان شکمی هم معروف است، سرطانی است که در ناحیه معده و ناحیه بالایی شکم شما رخ می‌دهد. میزان شیوع سرطان معده در کشور آمریکا نسبتا کم است و این سرطان در کشورهایی از جمله چین و ژاپن شایع‌تر می‌باشد.

تعداد کلمات 1237  / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

سرطان معده(gastric cancer) نوعی سرطان است و شایع ترین فرم آن، آدنوکارسینوم یا سرطان غددی در معده است. سرطان معده را می توان رشد بدون کنترل سلول های بدخیم در معده دانست .سرطان معده سالیانه باعث مرگ حدود یک میلیون نفر در سرتاسر جهان می شود.
 سرطان معده در مردان پس از سرطان ریه شایع ترین سرطان است حال آنکه در زنان سرطان پستان شایع ترین سرطان به شمار می آید.
 

سرطان معده در اکثر موارد از سلولی شروع می‌شود که روی لایه مخاطی داخلی معده قرار دارد؛ این نوع سرطان را آدنوکارسینوم معده می‌گویند. همان‌طور که سلول‌های سرطانی تکثیر می‌شوند، پیشروی تومور در دیواره معده عمیق‌تر می‌شود و به مرور زمان از دیواره معده می‌گذرد و به اندام‌های مجاوری مانند پانکراس یا کبد می‌رسد.
 تومور گاهی رو به بالا (مری) و گاهی رو به پایین (روده کوچک) منتشر می‌شود.گاهی چند سلول از تومور جدا می‌شود و به درون جریان خون یا مجاری لنفاوی راه می‌یابد، سپس سرطان در غدد لنفاوی نزدیک یا در دیگر ناحیه‌های بدن منتشر می‌شود (متاستاز). در ادامه انواع سرطان معده ذکر می شود البته این موارد سرطان معده نادر می باشند:
 1- لنفوم: این گونه از سرطان از بافت لنفاوی درون دیواره معده نشأت می‌گیرد. 
2- سارکوم: این گونه از سرطان معده از عضله یا بافت همبند درون دیواره معده منشاء می‌گیرد.
3- سرطان کارسینوئید: این گونه از سرطان از سلول‌های داخل لایه مخاطی معده که مسئول تولید هورمون‌ها هستند نشأت می‌گیرد.
 

دلیل قطعی ابتلا به سرطان معده هنوز شناخته نشده است، با اینحال عواملی که در ادامه بیان می‌کنیم خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد:
جنسیت. مردان دوبرابر بیشتر از زنان در خطر ابتلا به این سرطان هستند.
نژاد. نژادهای آفریقایی-آمریکایی و آسیایی در خزر بیشتری هستند.
ژنتیک. مشکلات ژنتیکی و یا سندرم‌های ارثی سرطان خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد.
ناحیه‌ی جغرافیایی. سرطان معده در ژاپن، شوروی سابق و آمریکا و آفریقای مرکزی شایع‌تر است.
گروه خونی. افرادی که گروه خونی آنها A مثبت است در خطر بیشتری هستند.
افزایش سن. سرطان معده در سنین 70 تا 74 شایع تر می‌باشد.
سابقه خانوادگی. درصورت ابتلای یکی از افراد درجه‌ی 1 خانواده به سرطان معده خطر ابتلای دیگران هم دو یا سه برابر می‌شود.
سبک زندگی. سیگارکشیدن، مصرف الکل و رژیم غذایی کم میوه و سبزی و یا شور، دودی یا حاوی مواد نگهدارنده نیترات دار خطر ابتلای شما به سرطان معده را افزایش می‌دهد.
هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori). آلوده شدن به باکتری H. pylori که لایه‌پواننده معده را آلوده کرده و باعث التهاب و زخم معده مزمن می‌شود، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
بیماری‌های خاص از جمله ورم معده مزمن، پولیپ معده، متاپلازی روده ای و یا جراحی معده خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد.
بعضی از مشاغل خاص از جمله کار درمعدن ذغال سنگ، پالایش نیکل و کارخانه‌های لاستیک و چوب سازی خطر ابتلا به این سرطان را کاهش می‌دهد.
 

علایم سرطان معده در مراحل اولیه بروز نمی یابد و بیمار در بعضی موارد تا زمان پیشرفت کامل با هیچ علامتی مواجه نمی‌شود. نشانه های اولیه عبارت‌اند:
¤ درد یا ناراحتی قسمت فوقانی شکم به ویژه پس از صرف غذا
¤ سوءهاضمه: (البته به خاطر داشته باشید که سوءهاضمه داشتن لزوماً از علایم سرطان معده نیست و اکثر موارد سوءهاضمه ارتباطی با سرطان ندارد.)
¤ احساس بیماری و یا بی‌میلی به غذا: برخی بیماران پس از صرف غذا احساس سیری و افراط در خوردن دارند.
¤  کاهش وزن و یا کاهش اشتها.
¤ دفع خون در مدفوع: در این صورت مدفوع تیره رنگ، قیرمانند و چسبناک می‌شود یا در حالتی با شیوع کمتر در سرطان معده، خون تیره رنگ در عوض خون قرمز روشن در مدفوع دیده می‌شود. این علامت نشان دهنده خونریزی بسیار جدی معده یا روده است. علایم سرطان معده که در ادامه آمده است در مراحل شدید بیماری بروز می کند:
 

◊ احساس بیماری مداوم و خستگی بیش از اندازه
◊ کم خون شدن در صورت خونریزی مداوم تومور. کم‌خونی باعث می‌شود تا بیمار بیش از حالت طبیعی احساس خستگی کند.
◊ تومور سرطانی بسیار بزرگ می‌شود و راه عبور غذا و نوشیدنی را مسدود می‌کند و به انسداد معده می‌انجامد.
 در صورت انتشار یافتن سرطان در دیگر بخش‌های بدن، علائم متعدد دیگری نیز بروز می‌یابد. به یاد داشته باشید گاهی علت بروز تمام علائم فوق، ابتلا به عارضه‌ای دیگر است، بنابراین انجام آزمایش برای تأیید تشخیص ابتلا به سرطان الزامی است و تنها نمی شود از بروز علایم سرطان معده تشخیص به ابتلای فرد به این بیماری داد.
 

رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی و دارای میزان صحیح ویتامین‌ها، موادمعدنی، پروتئین‌ها و کالری‌ها با توجه به تأثیرگذاری بر قدرت بیمار و تسریع روند درمان بخش مهمی از فرایند درمان سرطان معده به شمار می‌رود.
 بیماران مبتلا به این بیماری باید کربوهیدرات و شیرینی کمتر و پروتئین بیشتر مصرف کنند. بیمار می‌تواند با راهنمایی پزشک و متخصص تغذیه بهترین رژیم غذایی متناسب با شرایط خود را تنظیم کند.
 بیماران مبتلا به سرطان معده به کالری و پروتئین بیشتری نیاز دارند. با مصرف شیر، تخم مرغ و پنیر بیشتر می‌توان میزان جذب پروتئین را افزایش داد؛ همچنین با افزودن انواع سس‌ها و عصاره‌ها می‌توان کالری مورد نیاز بدن در این شرایط را تأمین کرد.
 میزان چربی رژیم غذایی را نیز می‌توان با افزودن کره یا خوردن پودینگ و بستنی افزایش داد تا به رفع سندرم دامپینگ (تخلیه سریع معده) کمک کند.
 بیماران مبتلا به سرطان معده باید ویتامین D، کلسیم و آهن بیشتری را از رژیم غذایی خود جذب کنند. ماهی ساردین، کلم برگ، گل کلم، شیر، تخم مرغ، پنیر و نان کلسیم مورد نیاز بدن را تأمین می‌کنند.
 ویتامین D نیز در مارگارین، کره، ماهی چرب و تخم مرغ موجود است. آهن موجود در گوشت قرمز بهتر از آهن موجود در ماهی، سویا، زرده تخم‌مرغ، سبزیجات با برگ سبز و میوه‌های خشک شده جذب می‌شود.
 مصرف غلات کامل مانند پاستا و برنج حاوی غلات کامل و نان گندم سبوس‌دار با توجه به فیبر بالای آنها برای این دسته از بیماران مفید است. نوشیدن جرعه جرعه مایعات صاف و خنک شده‌ای چون آب سیب، چای، آب آبگوشت، سوپ سبزی و درمان گیاهی با جینجر ایل برای بهبود این بیماران مؤثر است.
 

از آنجایی که دلایل ابتلا به سرطان معده کاملا مشخص نیستند، پس راه های پیشگیری قطعی از ابتلا به سرطان هم نمی‌شود بیان کرد، بااین حال موارد زیر خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش می‌دهند:
 • مصرف بیشتر میوه و سبزیجات. سعی کنید مقدار بیشتری میوه و سبزی از انواع مختلف و رنگ‌های مختلف مصرف نمایید.
 •  مصرف غذاهای شور و دودی را کاهش دهید.
 • ترک سیگار. اگر شما سیگاری هستید آنرا ترک کنید، زیرا که سیگار خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان معده را افزایش می‌دهد.
 • در صورتی که به بیماری هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستید، با مصرف آنتی بیوتیک آنرا درمان کنید.
 •  درصورتی که به بیماری سوزش معده یا رفلاکس مبتلا هستید، برای درمان آن اقدام نمایید.


منابع: گردآوری بخش سلامت بیتوته
rastineh.ir
drrezadoost.ir