آثار طلاق بر فرد و خانواده و اجتماع (بخش اول)

از دست­ دادن ســلامت روانی و جســمی از جمله پیامدهایی اســت که زنان مطلقه با آن درگیر هستند.
 

چکیده : طلاق به هر دلیل درست یا نادرست پیامدهایی برای فرد و اجتماع، افراد مطلقه و فرزندان طلاق به همراه دارد، در بهترین حالت شاید ترحم محیط و افراد پیرامون خود را دریافت کنند و زندگی بعد از طلاق به معنی یک زندگی ناقص است که غالباً زنان و فرزندان بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد ...
 
تعداد کلمات 1001 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

 

اخیراً طلاق به عنوان یکی از پدیده­ های رو به گسترش و تاثیرگذار در جامعه ایران مطرح شده است که آسیب هایی را در جنبه­ های مختلف به همراه دارد. از این‌رو رشته‌هایی چون روانشناسی خانواده، علوم اجتماعی، بهداشت و سلامت و... به بحث علل طلاق و آسیب های پس از آن می‌پردازند. از اهداف نوشتار پیش رو بررسی پیامدها و آسیب‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی طلاق است در پرتو این آسیب شناسی است که می‌توان راهکار هایی هم برای جلوگیری از آن و هم در صورت وقوع؛ کاهش آثار آن را ارائه کرد.
با استفاده از مفاهیم و چارچوب آسیب شناسانه اجتماعی پدیده طلاق مورد بحث قرار خواهد گرفت؛ در هر صورت طلاق آسیب های جدی بر روی فرد(چه زن و چه مرد)، خانواده (بویژه فرزندان) و همچنین جامعه دارد. در واقع آسیب های کوتاه مدت فردی، میان مدت خانوادگی و بلند مدت اجتماعی را در پی خواهد داشت.

پس از طلاق به دلایل مختلف، ممکن است عزت نفس، دچار آسیب شود. بسیاری از افرادی که متارکه کرده اند خود را شخصی ناپسند و فاقد توان کافی برای ازدواج مجدد می دانند، مردان و زنان از لحاظ واکنشی که در برابر طلاق از خود نشان می دهند با یکدیگر فرق دارند؛ مردان گرایش به آن دارند که طلاق را به عنوان چیزی به ناگهان رخ کرده است، ادراک کنند.
زنان بیشتر احتمال می‌رود که آن را به عنوان نقطه پایانی بر یک فرایند طولانی قلمداد کنند. به همین خاطر است که زن ها کمتر احساس های منفی را درباره طلاق شان گزارش می کنند . طلاق برای زنان تنش‌زا تر است تا مردان. ممکن است این زنی باشد که تردید کمتری درباره نفس طلاق داشته باشد. اما هم اوست که در برقراری ­زندگی­ جدید مشکلات بیشتری خواهد داشت.
 

می توان از اثرات آن به احساس پوچی ، تنهایی و منزوی شدن فرد اشاره کرد ، همچنین ممکن است فرد نسبت به جنس مخالف بدبین شده و وی را در تصمیم گیری برای ازدواج مجدد با مشکل مواجه سازد . افراد جامعه نسبت به افرادمطلقه احساس ترحم می کنند و به آنها برچسب می زنند، در نتیجه فرد احساس کمبود بیشتر کرده و احساس نا امنی می کند . از طرفی دلسوزی بیش از حد اطرافیان و جامعه نیز باعث می شود مشکلات روحی افراد مطلقه تشدید شده و جو بی اعتمادی به وجود آید.
 

مشــکلات اقتصــادی و معیشــتی، تن دادن بــه ازدواج های موقت و یا خــارج از عرف اجتماعی، افســردگی، سرخوردگی و کاهش رضایت از زندگی، پذیرش نقش های چندگانه و تعدد نقش ها، روی آوردن به آسیب هایی همچون قتل، خودکشی، اعتیاد، فحشا، سرقت، انزوا و اختلال در مناســبات و تعاملات اجتماعی، مشــکلات جنســی­ و­ روی­ آوردن به انحرافات­ جنســی و فساد اخلاقی، مشکلات ناشــی از عدم حضانت فرزندان،دلتنگی­ و از دست­ دادن ســلامت روانی و جســمی و ... از جمله آثار و پیامدهایی اســت که زنان مطلقه با آن درگیر هستند.
 

فشارهای روحی و روانی، ابتلا به انواع آسیب ها مثل اعتیاد به مواد مخدر، الکل، اختلافات رفتاری، خودکشــی، فحشــا و انحرافات جنســی و قرار گرفتن در معرض انواع بیماری های عفونی و ویروسی، از دست دادن پیوندها و همبستگی با خانواده، طرد خانوادگی و اختلاف با ســایر اعضای خانــواده، تن دادن به ازدواج های موقــت و ازدواج های ثانویه، اختلاف بین فرزندان با همسر در صورت ازدواج مجدد، از جمله آثار و پیامدهای منفی طلاق برای مردان است.
 

اکثر والدین مطلقه، در مورد واکنش‌های کودک شان نسبت به جدایی و طلاق، خیلی نگران هستند. آنها می‌خواهند بدانند آیا کودک من سالم و شاداب رشد خواهد کرد؟ جدایی پدر و مادر یک اثر آنی و زود گذر نیست بلکه در تمامی مراحل زندگی فرزندان اثرات منفی و زیان باری را بر جای خواهد گذاشت.
پراکنده شدن اعضای خانواده و محرومیت فرزندان از سرپرستی مشترک والدین، پس از فروپاشی و از هم گسیختگی خانواده آنان را از داشتن مواهب و مزایای زندگی خانوادگی محروم می کند و هویت فردی و خانوادگی فرزندان طلاق را مختل می کند؛ فرزندان که بر اثر طلاق والدین، حامیان اصلی خود را از دست می دهند بیش از دیگران در خطرند و به راحتی فریب ظاهر آراسته و سخنان فریبنده افراد را می خورند. از این رو توجه به مقوله پیشگیری از طلاق اهمیت خاصی دارد. بررسی­ ها نشان­ داده کودکان طلاق بیشترین افراد بزهکار جامعه راتشکیل می دهند.


ادامه دارد ....

گرد آورنده: دکتر داود افشاری 

منابع و مآخذ
1-باستانی، سوسن؛ گلزاری، محمود و روشنی، شهره، «پیامدهای طلاق عاطفی و استراتژی های مواجهه با آن» فصلنامه خانواده پژوهی : تابستان 1390،دوره 7 ، شماره 26
2-بخارایی، احمد 1386. جامعه­ شناسی زندگی خاموش در ایران (طلاق عاطفی)، تهران، پژواک جامعه.
3-برناردز، جان 1384. درآمدی به مطالعات خانواده، ترجمه­ی حسین قاضیان، تهران، انتشارات نی.
4-رحیمی، محمد؛ پرنده، رادبه و نقی پور، پریسا، 1394، «بررسی جامعه شناختی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و سردی روابط زناشویی زوجین مطالعه موردی مزدوجین 5 سال اخیر شهر خلخال»، منتشر شده در کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در علوم انسانی.
5-اخوان تفتی، مهناز(1382) پی آمدهای طلاق در گذار از مراحل آن، مطالعات زنان، سال اول
6- شریفی درآمدی، پرویز (1386) مقایسه وضعیت بهداشت روانی نوجوانان طلاق و یتیم محروم از مادر وعادی سنین بین 15 تا 18 سال شهر اصفهان، فصلنامه روان شناسی و علوم تربیتی، تابستان سال 1392.