علت وسواس و اقسام وسواس

وسواس یک ایده، فکر، تصور، احساس یا حرکت مکرر یا مضر است که با نوعى احساس اجبار و ناچارى ذهنى و علاقه به مقاومت در برابر آن همراه است، ما در این نوشتار به علت های بوجود آمدن وسواس و اقسام آن اشاره می کنیم.
شنبه، 6 بهمن 1397
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: سجاد رستمی چورتی
موارد بیشتر برای شما
علت وسواس و اقسام وسواس
مشکلاتی که در بین اعضای خانواده وجود دارد از قبیل جدایی و طلاق پدر و مادر سبب می‌شود تا روح فرزندان دچار مشکل شود و دچار وسواس شوند. 
 
چکیده : وسواس یک ایده، فکر، تصور، احساس یا حرکت مکرر یا مضر است که با نوعى احساس اجبار و ناچارى ذهنى و علاقه به مقاومت در برابر آن همراه است، ما در این نوشتار به علت های بوجود آمدن وسواس و اقسام آن اشاره می کنیم.

تعداد کلمات 1136 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

علت وسواس و اقسام وسواس

سجاد رستمی چورتی

وسواس در لغت

(وسواس در لغت به معنای اندیشه بد که در دل بگذرد، اندی‌ه شیطانی و دو دلی است که جمع آن <وساوس> می باشد) [1] 
 

وسواس چیست؟ 

وسواس در واقع، فکر یا تصویری است که به رغم اراده ای انسان، به هشیاری وی فشار می‌آورد و سازمان روانی فرد را تحت سیطره خود قرار می‌دهد و اضطراب گسترده ای را در فرد بر می انگیزد که توان تصمیم گیری صحیح را از انسان می‌گیرد. 
یعنی؛ هرگاه بخواهند تصمیمی بگیرند، افکار خاصی به سراغ آنها می‌آید و آنها را از تصمیمی که گرفتند، منصرف می‌کنند. 
(این بیماری این طور آغاز می‌گردد که شخص، پس از انجام عملی احساس می‌کند که تفکر خاصی او را رنج می‌دهد و او نمی‌تواند در برابر آن ایستادگی کند، با اینکه به نارسایی و پوچ بودن آن افکار اعتقاد کامل دارد، ولی در اثر ناتوانی و ضعف فکری تسلیم آن می‌گردد.) [2]
 

مصادیق وسواس در زندگی روزمره

1. از مصادیق بارز افکار پلید شیطانی و وسوسه در امر نجاست و طهارت است. بسیار شاهد این هستیم که فرد در انجام دادن وضو یا طهارت دست و لباس و ظروف و فرش… چندین بار آنها را با آب کُر می شوید ولی باز هم می‌گوید؛ شک دارم که پاک شده است یا نه؟ و در کمال تعجب و تاسف همه اینها را به دین نسبت می‌دهد و خود را انسان دیندار می پندارد در حالی که همه ای این حالا ها از آن افکار شیطانی است. 
2. ( وسوسه در نیت نماز یا قرائت نماز که بواسطه تکرار آن و دقت بیش از حد در تلفظ حروف، گاهی از قواعد تجویدی هم خارج می‌شود،) [3] بماند که در حین نماز توجهی به خدا نمی‌شود چون دائما به این فکر می‌کند که کلمات را چگونه ادا کند. شخص وسواسی، عبادت درست و صحیحی ندارد. 
 

 تشبیه وسواس به سرطان

وسواس در ابتدای کار خیلی خطرناک نیست اما به مرور زمان و با رشد پیدا کردنش خیلی خطرناک می‌شود و زندگی را برای فرد و اطرافیانش سخت می‌کند.
وسواس در ابتدا شبیه غده ی ریزی  است در بدن انسان که ضرر زیادی ندارد اما به مرور زمان و با رشد پیدا کردن آن غده و تبدیل شدنش به سرطان، آن وقت است که تمام ضرر ها را وارد جان فرد می‌کند و نهایت امر هم ختم به مرگ می‌شود، اگر به فکر درمان باشیم می‌توانیم وسواس را تا حد زیادی کنترل کنیم مخصوصا زمانی که وسواس در مراحل ابتدایی باشد. 
 

عامل بوجود آمدن وسوسه و وسواس

1 آیات متعددی در قرآن به نقش شیطان در ایجاد وسوسه در انسان‌ها هم در حیطه اعتقادات (وسواس های فکری) و هم در حیطه اعمال (وسواس های عملی) اشاره کرده است.
خداوند متعال در این رابطه می فرماید: «شیطان موجودی است که پیوسته در دل مردم وسوسه می کند» [4]«از گام های شیطان پیروی نکنید»[5] «از زمینه های نفوذ شیطان در انسان، شک و تردید است[6] از «یوسف با دخالت شیطان، سختی ها و گرفتارهای های زیادی کشید» [7]و «بی شک شیطان ها به دوستان خویش وحی می کنند تا با شما به جدال برخیزند»[8]
2 حوادث تلخی که در دوران کودکی بوجود آمده است. کودکی که در خردسالی از ترس، فرار کرده و خود را در اتاق در بسته ای پنهان کرده، بعد ها در بلند مدت دچار وسوسه می‌شود. 
3 وجود افکار منفی
4 محرومیت ها و نداشتن امنیت خاطر
مشکلاتی که در بین اعضای خانواده وجود دارد از قبیل جدایی و طلاق پدر و مادر، دعواهای همیشگی و فضای پر تشنج و ناآرامی ها سبب می‌شود تا روح فرزندان دچار مشکل شود و دچار وسواس شوند. 
وسواس یکی از بیماری های است که از پیچیدگی زیادی برخوردار است و در صورتی که شناخته نشود و در درمان آن سهل انگاری کنیم، سبب می‌شود تا زندگی فردی و اجتماعی شخص وسواس دچار اختلال شود و مشکلات جدی برای خود فرد و اطرافیان آن ایجاد شود. 
 

اقسام وسواس

وسواس به دو صورت تقسیم می‌شود؛ 

1. وسواس فکری

 افکار پلید و مزاحمی در ذهن انسان بوجود می‌آورد و سبب اختلال در تفکرات او می‌شود و حتی سبب رنجش و آزرده خاطری او می‌شود. این افکار به صورت غیر ارادی وارد ذهن فرد می‌شود و فرد هم بخاطر نداشتن قدرت کافی نمی‌تواند از شر آن خلاص شود(محتوای فکر وسواسی یا افکار وسوسه انگیز به طور معمول با آلودگی، خشونت، پرخاشگری، صدمه، بیماری و مسائل جنسی، امور مذهبی و شک فراگیر همراه است.و گاهی هم ممکن است در موضوعات کم اهمیت و نا معلوم باشد) [9]
یادآوری : موضوعات بی اهمیت سراغ انسان می‌آید و شخص، فراموش می‌کند که لقب (احسن الخالقین) را دارد و از یاد می‌برد که قدرت تفکر او سبب شده تا از حیوانات، تفاوت داشته باشد. و این نعمت بزرگ و پر اهمیت (یعنی عقل و تفکر) را صرف چیزهای می‌کند که ارزشی ندارد و ذهن خود را ساعت ها درگیر مسائلی می‌کند، مثلا؛ خانم، زمانی که شوهرش از خانه بیرون می‌رود، فکر و خیال به سراغ ذهن او می‌آید که نکند شوهر من تصادف کند و بمیرد و ساعت ها ذهن خودش را درگیر همین مسئله می‌کند تا اینکه ذهن او افسرده و خسته شود و همین تفکرات سبب وسواس است. (نمونه وسواس فکری) 
 

2. وسواس عملی

این دسته از افراد پا را فراتر گذاشتند و از دایره ای تفکر و خیال به زمینه ای عمل رسیدند و مدام کارهای تکراری را انجام می‌دهند. 
مثلا؛ در انجام دادن وضو و غسل تکرار زیادی به خرج می‌دهند یا در شستن لباس وسواس زیادی به خرج می‌دهند. 
توجه: آدم های وسواسی، اسراف فراوانی انجام می‌دهند وغافل هستند و وسیله دست شیطان شدند. 

پاورقی
[1] عمید حسن، فرهنگ عمید، تهران؛ امیرکبیر، 1390، صفحه 854
[2] حیدری نراقی، علی محمد. وسواس شناخت و راه های درمان. قم؛ انتشارات میثم تمار، 1384،صفحه 14
[3] امام خمینی، کتاب چهل حدیث، تهران؛ موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1384،صفحه 403
[4] قرآن، سوره ناس، آیه 4 و 5
[5] قرآن، سوره بقره، آیه 28
[6] قرآن، سوره سبا، آیه 21
[7] قرآن‌، سوره یوسف، آیه 100
[8] قرآن،  سوره انعام، آیه 121
[9]رضا شاکری، مشاوره کاربردی، تهران: هاجر، 1385،صفحه 66

منبع
قرآن کریم ، سوره ناس
قرآن کریم ، سوره بقره
قرآن کریم ، سوره سبا
قرآن‌ کریم ، سوره یوسف
قرآن،  سوره انعام
حیدری نراقی، علی محمد، وسواس شناخت و راه های درمان، قم: میثم تمار، 1384
رضا شاکری، مشاوره کاربردی، ناشر: هاجر، 1385
امام خمینی، کتاب چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1384
عمید حسن، فرهنگ عمید، تهران؛ امیرکبیر، 1390
 

بیشتر بخوانید :
راهبردهای ناکارآمد مقابله با وسواس کدام اند؟
وسواس فکری، با مغزمان چه می کند ؟
وسواس و درمان آن​​​​​​​
وسواس و روش های درمان آن​​​​​​​
شناخت صحیح و درمان بیماری وسواس​​​​​​​



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
سبک زندگی مرتبط