دزدی کودکان و واکنش والدین

در سیر تربیت کودک ، زمانی که متوجه می­‌شوید کودک شما از کیف تان پول برداشته یا برای شرکت در بازی­‌های آنلاین از کارت اعتباری شما استفاده کرده، خیلی متعجب می‌شوید، احتمالاً از خود می‌پرسید «در کجای روش تربیتی فرزندم اشتباه کرده­‌ام که او اکنون دست به دزدی زده است؟» اغلب والدین در این شرایط احساس یأس و ناامیدی و اکثراً خود را سرزنش می‌کنند. با وجود تمام این مسائل کلافه‌ کننده، باید بدانید که این رفتار کودکان در اغلب موارد قابل تغییر است.
 

مهم است بدانید که بروز این رفتار در کودکان زیر شش سال تفاوت زیادی با دزدی (برداشتن چیزی بدون اجازه) کودکان بزرگ‌ تر و نوجوانان دارد. به واقع، کودکان کوچک‌ تر هنوز در مورد درست و غلط بودن برداشتن لوازم و اموال دیگران چیزی در ذهن ندارند. مغز این کودکان هنوز به اندازه­‌ای رشد نکرده که قادر باشند بیرون از خواسته و تمایلات خود و در مورد دیگران تفکر کنند. اگر کودک شما چیزهایی را بدون اجازه برمی‌دارد، بر آموزش رفتار مشارکتی (رفتارهایی که نیازمند مشارکت و تعامل با دیگران است، مانند کارهای گروهی و بازی‌های جمعی) او بیشتر تمرکز کنید. از او بپرسید که دوست دارد چه چیزهایی داشته باشد و به صورت چرخشی خودتان نیز به این سؤال پاسخ دهید تا کودک بتواند نسبت به نگرش و خواسته‌های دیگران کمی آگاهی یابد. زمانی که کودک شما کمی بزرگ‌تر شد، باید به او یاد بدهید که بابت این رفتار خود (برداشتن چیزها بدون اجازه) به این صورت عذرخواهی کند: «متأسفم، من نباید بدون اجازه آن را برمی­‌داشتم.» اما اجازه ندهید که کودک فکر کند شخص منفور و بدی است و به هیچ عنوان به رفتار او برچسب «دزدی» نزنید. به جای آن، برای او مشخص کنید که برداشتن چیزها بدون اخذ اجازه رفتار اشتباهی است.
 

اگر کودک شما نه ساله یا بزرگ‌تر است و چیزهایی را بدون اجازه برداشته، باید با این مشکل کمی جدی‌­تر برخورد کنید. باید متوجه باشید که کودک شما برای حل مشکلاتش از یک روش فکری غلط استفاده می‌کند. برای مثال مشکل کودک ۱۰ ساله شما می­‌تواند این باشد که می‌خواهد یک بازی ویدئویی را خریداری کند اما پول ندارد. در نتیجه، او این مشکل را با برداشتن بدون اجازه پول از کیف شما حل می­‌کند. احتمالاً کودک این‌ طور با خود می اندیشد که «من به این پول نیاز دارم و مادر متوجه نخواهد شد.» زمانی که متوجه این روند غلط تفکر کودک شدید، باید به او بگویید: «اینکه صرفاً چیزی را بخواهی، به این معنی نیست که بتوانی بدون اجازه آن را برداری» و بعد از او بپرسید «دفعه بعد که چیزی خواستی، باید چه کار کنی؟»
نکته مهم این است که اجازه ندهید کودک آنچه را که بدون اجازه برداشته، نزد خود نگه دارد. کودک هرگز نباید از برداشتن لوازم و اموال دیگران سودی ببرد. زمانی که کودک چیزی را از فروشگاه و مغازه‌­ها بدون پرداخت هزینه آن برمی­‌دارد، والدین نگران عواقب قانونی آن می­‌شوند و به همین علت از برگرداندن شیء برداشته شده به فروشگاه خودداری می‌کنند و اجازه می­‌دهند که کودک آن شیء را برای خود نگه دارد. در عوض، آن کودک را با روش­‌هایی چون محرومیت از تلویزیون و بازی­‌های ویدئویی تنبیه می­‌کنند. توصیه می­‌شود که والدین از کودک بخواهند که شیء برداشته شده را به فروشگاه یا مغازه برگرداند. در گام اول، شیء برداشته شده را توقیف کنید. او حق ندارد آن را داشته باشد. کودک باید یاد بگیرد که وقتی به کسی آسیب رساند (در اینجا صاحب مغازه)، باید آسیب وارده را مستقیماً برای فرد زیان‌دیده جبران کند. در نتیجه، توصیه می­‌شود که در صورت امکان همان شیء توسط کودک به مغازه برگردانده شود.

اگر رفتار دزدی در کودک شما ادامه یافت، باید به دنبال علت تکرار این رفتار باشید. سعی کنید کیف پول خود را در مکانی قرار دهید که در دسترس کودک قرار نگیرد. در صورت نیاز شاید مراجعه به روانشناس بالینی کودک و نوجوان مفید باشد. باید تأکید کرد به رغم نگرانی که در مورد شخصیت این کودکان دارید، نباید اجازه دهید که کودک احساس کند والدینش او را آدم بدی می­‌دانند. به جای آن باید همواره تلاش کنید که برعکس این فکر به کودک القا شود. اگر شما فکر کنید که شخصیت کودک تان مشکل دارد و او ذاتاً فرد بدی است، رابطه شما با او به آسانی لطمه می‌بیند و کودک امیدش را نسبت به تغییر از دست می­‌دهد.
 

توصیه می­‌شود که در صورت اطمینان به اینکه کودک چیزی را دزدیده است، با او این طور برخورد کنید: برای مثال، «من فکر می‌کنم که تو بدون اجازه من از کارت اعتباری‌ام برای خرید بازی آنلاین استفاده کرده­‌ای و حالا من از تو می­‌خواهم که خسارتی را که به من وارد کرده‌ای، جبران کنی» اما اگر مطمئن نیستید که او این کار را کرده، سعی کنید او را برای کاری که انجام نداده، متهم نکنید.
در نهایت، اگر کودک شما بدون اجازه از شما مقدار زیادی پول برداشته یا با استفاده از کارت اعتباری شما پول زیادی خرج کرده، باید به دنبال علت این رفتار باشید. اگر کودک شما در سنین بالاتر از ۱۱ سال قرار دارد، باید نگران مصرف مواد باشید. از خود بپرسید آیا اخیراً در خلق و خو یا شخصیت او تغییری ایجاده شده است؟
در آخر باید گفت والدین با وجود اینکه با مشاهده چنین رفتارهایی احساس آسیب‌دیدگی و توطئه خواهند کرد اما نباید مسأله را شخصی کنند. دزدی کودکان ارتباط چندانی با شما و سبک والدگری شما ندارد. این رفتار بیشتر مرتبط با کودک و روش­‌های نادرست حل مسأله برای رهایی از مشکلاتش است. بهتر است از هر گونه واکنش هیجانی شدید خودداری کنید.

منبع : مجله اینترنتی بامام نت