آنچه باید درباره آلرژی غذایی در کودکان بدانیم (بخش اول)

علائم آلرژی غذایی در کودکان معمولاً طی چند دقیقه تا دو ساعت پس از خوردن یک غذای خاص ظاهر می‌شوند.
 

بیشتر اوقات چیزی که مشکوک به آلرژی غذایی در کودک است، اغلب و بعد از مدتی مشکل دیگری از آب درمی‌آید. برای مثال، کودکی که پس از خوردن غذایی دل‌ درد دارد یا اسهال می‌گیرد، احتمالاً به آن آلرژی ندارد، بلکه فقط در هضم آن با مشکل مواجه است. اما با این وجود، آلرژی غذایی در هر سنی می‌تواند شروع شود. کودک مبتلا به آلرژی غذایی، در مقایسه با کودکی که آلرژی ندارد دو تا چهار برابر احتمال بیشتری برای ابتلا به دیگر آلرژی‌ها و عارضه‌های مرتبط با آنها، مانند درماتیت یا التهاب پوست وعارضهٔ آسم دارد.

بسیاری از بچه‌ها در طول دوران کودکی از آلرژی به شیر، تخم پرندگان و سویا خلاصی می‌یابند. آلرژی به گندم، بادام‌ زمینی، آجیل‌های درختی، ماهی و صدف‌داران یا سخت‌پوستانی مثل میگو می‌تواند بیشتر از سایر آلرژی‌های غذایی احتمال مادام‌العمر بودن داشته باشد. همچنین کارشناسان تخمین می‌زنند که آلرژی غذایی ۴ تا ۸ درصد از کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد که آمار آن رو به افزایش است. اما آلرژی چگونه رخ می‌دهد؟ هنگامی که کودکان به یک مادهٔ غذایی حساس هستند، بدن آنها با آن غذا مانند یک مادهٔ مهاجم رفتار می‌کند و سیستم ایمنی بدن هم حمله‌ای را ترتیب می‌دهد. گاهی اوقات بدن یک آنتی‌بادی به نام اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ؛ IgE، تولید می‌کند.

اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ پروتئینی است که می‌تواند مواد غذایی را شناسایی کند. اگر کودک شما دوباره آن غذا را بخورد، این آنتی‌بادی به سیستم ایمنی بدن او پیام می‌دهد تا موادی مانند هیستامین را برای مبارزه با مادهٔ مهاجم آزاد کند. این مواد نیز علائم آلرژی را که می‌تواند خفیف یا حاد باشد، ایجاد می‌کند.
 

علائم معمولاً طی چند دقیقه تا دو ساعت پس از خوردن یک غذای خاص ظاهر می‌شوند. اما اگر کودک تان یک واکنش آلرژیک حاد داشته باشد، ممکن است زندگی‌اش در معرض تهدید قرار گیرد، پس بهتر است علائم آلرژی کودکان را بشناسید:
_ کودک ممکن است شکایت کند که زبان یا دهانش جزجز می‌کند، خارش یا سوزش دارد یا فقط بگوید که دهانش یک جوری است.
 _ گوش‌هایش نیز ممکن است خارش داشته باشد یا شاید کهیر بزند یا در تنفس مشکل داشته باشد.
_  مشکلات دستگاه گوارش مثل استفراغ یا اسهال مزمن یا ادامه‌ دار نیز ممکن است.
 _ کودک می‌تواند دچار اگزما هم بشود. اگزما تکه‌های پوستی خشک و پوسته‌داری است که روی صورت، بازوها، تنه یا پاهای کودک ظاهر می‌شود.

همچنین بچه‌ها می‌توانند به یک غذا که قبلاً آن را بدون هیچ مشکلی خورده‌اند هم واکنش نشان دهند. بنابراین، به عنوان مثال، کودکی که استعداد آلرژی به تخم پرندگان را به ارث برده، ممکن است در چند بار اولی که آن را می‌خورد واکنشی نداشته باشد اما در نهایت علائم آلرژی در او ظاهر خواهد شد. همچنین به یاد داشته باشید که ممکن است اولین باری که کودک تان در معرض یک مادهٔ آلرژی‌زا قرار گرفته است، زمانی بوده که آن ماده با چیز دیگری ترکیب شده است، مثلاً تخم پرندگان، شیر یا آجیل در یک شیرینی یا کیک ترکیب شده بوده‌اند.

همچنین نوع خاصی از آلرژی غذایی وجود دارد که بیشتر کودکان را مبتلا می‌کند. این آلرژی، سندرم انتروکولیت ناشی از پروتئین غذا؛ FPIES، نامیده می‌شود و منجر به واکنش‌های گوارشی مانند اسهال و استفراغ فراوان و کم‌آبی بدن می‌شود. این نوع آلرژی غیرمعمول است، اما در صورت وجود می‌تواند بسیار جدی باشد. علائم شدید سندرم انتروکولیت ناشی از پروتئین غذا معمولاً حدود دو تا سه ساعت پس از اینکه کودک غذا را ‌خورد ظاهر می‌‌شود، هرچند گاهی کودکان کوچک‌تر هم که به طور منظم آن غذا را می‌خورند، به عنوان مثال در شیر مادر یا شیر خشک، علائم حادی با شدت فزاینده‌ را تجربه می‌کنند. شیر گاو یا سویا در شیر خشک و پروتئین‌های موجود در شیر مادر، شایع‌ ترین عوامل سندرم انتروکولیت ناشی از پروتئین غذا در اولین ماه‌های زندگی کودک هستند.

هنگامی که کودک شروع به خوردن مواد غذایی کمکی می‌کند، برنج و جو دوسر از جمله شایع‌ترین عوامل این سندرم هستند، هرچند هر نوع پروتئین غذایی می‌تواند آن را ایجاد کند. تشخیص سندرم انتروکولیت ناشی از پروتئین غذا می‌تواند دشوار باشد، چون هیچ تست آلرژی استانداردی برای آن وجود ندارد اما بیشتر کودکان مبتلا به این نوع آلرژی غذایی، در اوایل دوران کودکی از آن بهبود می‌یابند. 
 

امکان آلرژی به هر نوع غذایی وجود دارد، اما این هشت گروه غذایی مسئول ۹۰ درصد از آلرژی‌های غذایی هستند:
  تخم پرندگان
  شیر
  بادام‌زمینی
  گندم
  سویا
  آجیل‌های درختی مانند گردو، جوز برزیلی و بادام هندی
  ماهی‌ها مانند ماهی تن، ماهی قزل آلا
  صدف‌ داران یا سخت‌ پوستانی مثل شاه‌ میگو، میگو  
 

واکنش‌های حاد آلرژیک را به‌ هیچ‌ وجه نباید سرسری گرفت یا در مورد آن اهمال کرد. مجاری هوای کودک شما می‌تواند طی چند دقیقه از شروع واکنش بسته شود، بنابراین سعی نکنید برای مشورت با پزشک تماس بگیرید یا فرزندتان را به بخش اورژانس برسانید. شما به حضور یک تیم پزشکی در اسرع وقت نیاز دارید. بنابراین اگر پس از خوردن غذایی به نظر می‌رسد که فرزندتان در تنفسش مشکل دارد، صورت یا لب‌هایش ورم‌ کرده، دچار استفراغ یا اسهال شده است، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. همین‌طور وقتی فرزندتان یک بار واکنشی آلرژیک به یک غذا داشت، باید برای احتمال بروز مجدد آن آماده باشید. حتی اگر اولین مورد واکنش آلرژیک خفیف بوده، ممکن است مورد بعدی حاد باشد. پزشک فرزندتان می‌تواند برنامه‌ای به شما ارائه دهد، که شامل دستورالعمل‌هایی دربارهٔ نحوهٔ مدیریت یک واکنش آلرژیک است. 

او همچنین ممکن است توصیه کند یک سرنگ خودکار اپی‌نفرین را که امکان تزریق اورژانسی اپی‌نفرین را فراهم می‌کند، همه جا همراه داشته باشید. پزشک می‌تواند نسخهٔ ‌یکی از این آمپول‌ها را بنویسد و روش استفاده از آن در هنگام واکنش آلرژیک را به شما نشان دهد. این ابزارها به طور خودکار دز مناسب اپی‌نفرین برای متوقف کردن یک واکنش آلرژیک را به بدن تزریق می‌کند. در برخی موارد نیز اگر کودک تان بزرگ است و به خوبی حس مسئولیت‌پذیری و مراقبت از خودش را دارد، شاید بتواند سرنگ یا آمپول اپی‌نفرین را همراه خودش داشته باشد. بهتر است با پزشک کودک خود در مورد این که آیا این گزینه برای کودک شما توصیه می‌شود یا خیر صحبت کنید.

همچنین اگر فرزندتان همیشه ظرف دو ساعت پس از خوردن غذای خاصی علائم آلرژی را بروز می‌دهد نیز با پزشک خود صحبت کنید. کودک شما ممکن است برای آزمایش به یک متخصص آسم و آلرژی اطفال ارجاع داده شود. متخصص آلرژی می‌تواند به شما بگوید که کدام غذا یا غذاها باعث ایجاد مشکل شده‌اند و اینکه آیا علائم مشاهده‌ شده بخشی از واکنش سیستم ایمنی بدن یعنی آلرژی است یا نشان می‌دهد که کودک قادر به هضم یک غذا نیست، یعنی دچار عدم تحمل غذاست. 

ادامه دارد...

منبع : سایت مادرشو