درمان استفراغ شیرخواران

مادر کودک می تواند با خوردن یک قاشق زیره سبز آسیاب شده با یک لیوان آب، نفخ کودک را از بین ببرد و در کاهش استفراغ موثر باشد.
 

استفراغ و حالت تهوع در کودکان تقریبا مشکلی است که به مراتب بیشتر از بیماری های دیگر رخ می دهد.

دستگاه گوارش نوزاد در اوایل بسیار حساس و آسیب‌پذیر است ولی بعد از سه ماه به مرور استفاده مداوم از شیر دستگاه گوارش آن حالت عادی پیدا می‌کند و دل‌پیچه و استفراغ های بدو تولد از بین می‌رود.

موضوع استفراغ در شیرخواران موضوع بسیار مهمی است البته نباید این مسئله را با بالا آوردن شیر مادر و یا شیر خشک اشتباه گرفت در اوایل زندگی نوزاد استفراغ شیر هر روز یا یک روز در میان طبیعی است و احتمال خطرناک بودن آن بسیار کم است.

همراه با تنوع غذاهای نوزاد، اشکالات سیستم گوارشی و به‌ویژه اسهال کم کم از بین می‌رود اما نه به‌طور کامل، زیرا دستگاه گوارش بعضی از اطفال آرد را تحمل نمی‌کند و باید به آن‌ها به مرور سوپ سبزیجات و یا میوه‌های مختلف داد.
 

اما اگر کودک قبل از اینکه به غذا خوردن بیافتد همراه با شیر خوردن به صورت طبیعی و سرحال،شیر را بدون زحمت بالا آورد، احتمال وجود داشتن بیماری و یا مسئله خاصی در دستگاه گوارش کودک بسیار کم است. دلیل این استفراغ های کودک نفخ شکم در دوران شیرخوارگی است.

اگر کودک شما در سن زیر دو ماه است و به همراه استفراغ، بی حالی و کسالت بیش از حد دارد و به اندازه کافی شیر نمی خورد ، یا با هر بار شیر خوردن بالا می آورد، به احتمال بسیار زیادی دلیل آن تنگی باب المعده است.

اما اگر کودک شما بالای دو ماه است و استفراغ همراه با ناخوشی و کم خوردن شیر دارد و در هر زمان که استفراغ می کند به همراه تب باشد و دچار خواب آلودگی غیر عادی، اسهال و سرفه است، چند احتمال وجود دارد:

سرخ جوش شیرخواران، مننژیت، گاستروانتریت، برونشیت و سیاه سرفه.[1]

اگر این علایم را در کودک خود مشاهده کرده‌اید حتما به پزشک متخصص مراجعه فرمایید.

یک سری از علائم پر خطر دیگر در استفراغ کودکان عبارتند از:
استفراغ به مدت ۶ ساعت طول بکشد.
چشم های کودک دچار فرورفتگی شود.
پوست شل شود.
ملاج سر دچار فرورفتگی گردد.
ادرار کم ولی غلیظ و تیره باشد.
دچار خواب آلودگی و بدخلقی غیرعادی باشد.
اما اگر کودک شما استفراغ طبیعی دارد برای از بین بردن و کاهش آن می توانید از راهکارهای طبیعی و گیاهی که به شما توصیه می کنیم استفاده کنید.
 

* اگر کودک شما در سن زیر شش ماهگی قرار دارد طبیعی این است که استفراغ داشته باشد. با این حال شما می توانید با به کارگیری فن های شیردهی صحیح ،روش درست گرفتن کودک در حال شیر دادن و پس از آن ،گرفتن آروغ تا یک ساعت پس از شیردهی و درست خواباندن آن پس از خوردن شیر، به کاهش استفراغ نوزاد کمک کنید.

* همانطور که در مطالب قبلی گفته شده است غذای مادر در کودک شیرخواره بسیار موثر است، به دلیل اینکه خواص غذاهای خورده شده توسط مادر از طریق شیر به بدن کودک وارد می شود . در اینجا توصیه که به مادران بسیار کمک می‌کند این است که مادران در خوردن غذاهای نفاخ خودداری کنند. چرا که این غذاها باعث تولید گاز در معده کودک می شود و این مسئله باعث ایجاد حالت تهوع ، استفراغ و دل درد، یبوست، دفع مکرر باد معده در کودک می‌شود.

* مادر کودک می تواند با خوردن یک قاشق زیره سبز آسیاب شده با یک لیوان آب، نفخ کودک را از بین ببرد و در کاهش استفراغ موثر باشد.

* اگر کودک شما غذاخور است، می‌توانید یک پیمانه برنج را در یک و نیم پیمانه آب بجوشانید، وقتی برنج پخته شد آن را آبکش کنید تا آب برنج را نگه دارید. آب برنج را کم کم به کودک خود بدهید. 
* دمنوشی مخصوص مادر کودک که بسیار موثر است، دمنوش زنجبیل و هل است . به شکلی که زنجبیل و هل را کوبیده و در یک
لیوان آب جوش بریزید و به مدت نیم ساعت بگذارید تا دم بکشد، سپس آن را صاف کرده و روزی دو تا سه بار هر بار یک فنجان، نیم ساعت بعد از غذا میل کنید. [2]

* می‌توانید بسته به سن کودک ، از آبمیوه های طبیعی یا شربت عسل با کمی لیمو ترش تازه ، آب زرشک، پسته و آب سیب زمینی استفاده کنید.

* باید توجه داشته باشید که اگر استفراغ با اسهال در کودکان همراه باشد، حتما سطح آب بدن کودک کاهش پیدا می کند و دچار کم آبی می شود، فراموش نشود که آب و آبمیوه به او داده شود.

* بسته به سن کودک مقداری کمی زنجبیل را بجوشانید و با کمی عسل و لیمو ترش مخلوط کنید و مکرراً به نوزاد بخورانید.[3]
 

مادر کودک و خود کودک هرگز از آش و آبگوشت استفاده نکند.

از خوردن شکر زیاد سس مایونز لوبیا سبز فلفل و زعفران پرهیز شود.

دمنوش ها و گیاهان مفید مانند زنجبیل و نعنا ، دارچین ، رازیانه، میخک، کاسنی، پونه ، مرزه، عرق نعنا، انار، آلبالو، سماق، سنجد ،ریواس ،پسته ، پیاز، تمرهندی، خرمای کال، هل، به، آب، زرشک و لیمو ترش مفید می باشد. در روایات آمده درمان استفراغ ، میوه به است و در روایتی آمده: «یطیب المعده»[4] یعنی «معده را خوب می‌کند»

پاورقی
[1] سید هادی فاطمی، بیماری های کودکان ، قم: شهید کاظمی، 1396، صفحه 40.
[2] خدادای، مصطفی، طب سنتی، جلد یک، قم: سپهر اندیشه، 1396 ، صفحه 11.
[3] سید هادی فاطمی، بیماری های کودکان ، قم: شهید کاظمی ، 1396، صفحه 42.
[4]  محمد محمدی ری شهری، دانش‌نامه احادیث پزشکی، ج1، قم: موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، 1385، ص420

منبع
خدادای، مصطفی، طب سنتی، جلد یک، قم: سپهر اندیشه، 1396
سید هادی فاطمی، بیماری های کودکان، قم: شهید کاظمی ، 1396
محمد محمدی ری شهری، دانش‌نامه احادیث پزشکی، ج1، قم: موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، 1385