تشویق عامل کلیدی در تربیت فرزندان

کودکان شما باید وجود شما را حس کنند و بدانند که در هنگام سختی ها و گرفتاری ها کسی هست که یاور آنها باشد و قدر کارهای آنها را می‌دانند.
 

گاهی اوقات کارهای کوچک می‌توانند به اندازه یک دنیا ارزشمند باشند همانگونه که یک کار کوچک می‌تواند اثر تخریبی بزرگی داشته با‌د. مثلا ‌ما با یک چوب کبریت می توانید هکتارها جنگل رو به آتش بکشید، درست است که چوب کبریت کوچک است اما اثر تخریبی زیادی دارد. گاهی اوقات شما با یک تشویق ساده، فرزندتان را حمایت می کنید و با همین کار ساده، زندگی شخصی او را عوض می کنید و او را دارد یک دنیایی دیگری قرار می‌دهید. همه انسانها نیاز دارند که از طرف دیگران و آشنایان مورد تشویق قرار بگیرند و این نیاز در کودکان بیشتر از دیگران احساس می‌شود. تشویق می‌تواند به فرزندتان حس ارزشمند بودن را بدهد و برای شما هم زمینه ای را ایجاد می‌کند تا بسیاری از آموزه های دینی را به او آموزش دهید. 
 

برخی از خانواده ها هستند که قدر فرصت های بوجود آمده را نمی‌دانند و در آینده احساس پشیمانی و ندامت خواهند کرد. مثلا؛ به کارهای خوبی که فرزندشان انجام می‌داد عکس العمل نشان نمی‌دادند و خیلی بی اهمیت از کنار او عبور می‌کردند و به خیال خودشان داشتند کار خوبی انجام می‌داند، اما با همین بی اهمیتی ها در آینده سیاه فرزندشان شریک بودند. اگر فرزندتان کار خوبی انجام داده و مورد پسند شما هم واقع شده است، از او تشکر و قدردانی کنید و برای او کادو تهیه کنید تا در ذهن او یک خاطره خوبی ماندگار شود و برای انجام دادن دوباره آن کارها اشتیاق و تمایل داشته باشد. تشویق کردن های شما می‌تواند تاثیر فوق العاده ای در آینده فرزندتان داشته باشد. 

داستان، تشویق پیامبر نسبت به فرد نمازگزار: روزی رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) مردی را دیدند که در نماز خود دعا می‌خواند و در پیشگاه الهی با دعایی بلند مرتبه مناجات می‌کند؛ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) شخصی را فرستادند تا او را نزد ایشان بیاورند؛ رسول خدا قطعه طلایی را برای تشویق به او عطا کردند. حضرت فرمودند؛ این طلا را به آن جهت به تو بخشیدم که دیدم در پیشگاه الهی به زیبایی ثنا و مناجات او را می‌گویی. [1] 

نکته: پیامبر خدا می‌توانستند بی اهمیت از کنار آن مرد عبور کنند و بگویند که این مرد در حال عبادت است و وظیفه خودش را دارد انجام می‌دهد و نیازی به تشویق ندارد. اما پیامبر با بزرگ منشی و درایت، بهترین کار را انجام دادند و با این رفتار باعث این شدند که فرد در دین خود استوار بماند.  پدر و مادر ها باید با هوشیاری و زمان بندی به موقع از رفتارهای خوب فرزندشان قدر دانی کننند و آنها را مورد تشویق خود قرار دهند تا آنها احساس ارزشمند بودن کنند. 
 

کودکان شما باید وجود شما را حس کنند و بدانند که در هنگام سختی ها و گرفتاری ها کسی هست که یاور آنها باشد و قدر کارهای آنها را می‌دانند. گاهی اوقات یک تشویق ساده شما سبب می‌شود تا انگیزه فرزندتان چند برابر شود. اما هر تشویقی هم قابلیت این را ندارد که عامل انگیزه شود، بلکه تشویق می‌تواند عامل انگیزه باشد که در زمان مناسب انجام بپذیرد. اگر از زمان کار خوب فرزندتان بگذرد و شما بعد از چند روز دیگر بخواهید تشویق کنید، تاثیر کمتری دارد. بزرگان دین ما یک الگوی کاملا کاملی هستند که در تمام مراحل برای ما راهکارهای قرار دادند تا وسیله نجات ما باشند. 
 

امام حسن کودکی بودند که در مجالس جدش شرکت می‌کرد و آنچه از وحی را می‌شنیدند برای مادر خود بازگو می‌کردند و امیر المومنین که به خانه می‌آمدند مشاهده می‌کردند حضرت زهرا تمام آنها را خبر دارد. روزی امیرالمؤمنین در پشت پرده ای پنهان شدند؛ امام حسن (علیه السلام) خواستند سخنان وحی شده را برای مادرش نقل کنند اما همانند هر روز نتوانستند. حضرت زهرا (سلام الله علیها) با تعجب، علت را پرسیدند : حضرت فرمود تعجب نکن مادر جان، چون انسان بزرگی سخن مرا می‌شنود؛ از این رو نمی توانم بیان کنم. امام علی (علیه‌السلام) از جای خود بیرون آمدند و امام حسن (علیه السلام) را در آغوش گرفته بوسیدند و تشویق کردند. [2] 

نکته؛ امام معصوم دارد به ما آموزش می‌دهد که کارهای خوب فرزندمان را مورد تشویق قرار دهیم تا او  برای انجام دادن کارهای خوب انگیزه پیدا کند. ویلیام جیمز می‌گوید؛ عمیق ترین انگیزه در نهاد آدمی، عطش داشتن به تحسین است. [3]

توجه: با رفتار به موقع خود می توانید سبب پیشرفت فرزندتان شوید و با تشویق از کارهای خوب او عاملی می شوید برای تربیت صحیح فرزندتان که در آینده خودتان از او لذت خواهید برد. 

نکته پایانی: فرزند شما بیش از تنبیه و محدودیت از طرف شما، به تشویق و تحسین و بر انگیختن حس اعتماد به نفس احتیاج دارد. اگر دائما در حال خشونت باشید، استعداد های فرزندتان را سرکوب خواهید کرد چون بسیاری از کودکان هستند که بر اثر نداشتن محرک و مشوق از استعداد های خلاق خود بی خبر هستند و تا ابد آن استعدادهای درخشان در حالت بالقوه می‌ماند. فرزندتان را تشویق کنید و قدر کارهای کوچک آنها را بدانید تا آینده درخشانی داشته باشند. 

پی نوشت :
[1] حیاة الحیوان (دمیری) جلد 2 ،صفحه 63. الطفل بین الوراثه و التربیه، جلد 2، صفحه 247
[2] مناقب ابن شهر آشوب، جلد 4،صفحه 8
[3] مصطفی بی آزار شیرازی، قرآن و تبلیغ، صفحه 119، به نقل از نسیم مهر، صفحه 50