علائم، تشخیص و مقابله با کودک آزاری (بخش اول)

سعی کنید با کودک تان ارتباط و پیوندی خوب و روابطی صمیمی داشته باشید تا همه چیز را به شما بگوید.
 

بعضی از والدین به اشتباه علائم سوءرفتار و آزار کودک شان را می‌بینند ولی آن را نادیده می‌گیرند، چون نمی‌توانند آن را باور کنند یا نمی‌خواهند با آنچه اتفاق افتاده است مواجه شوند و وقتی فرد آزاردهنده از اعضای خانواده باشد، پذیرش این مسئله حتی سخت‌تر خواهد شد. از سوی دیگر، حتی زمانی که مراقب علائم جسمی و تغییرات رفتاری کودک هستید که می‌تواند نشانه‌ٔ سوءرفتار باشد، باز هم ممکن است فهمیدن اینکه دقیقاً چه اتفاقی افتاده دشوار باشد. اما شاید توصیه‌های زیر بتواند به شما در تشخیص این مشکل یا پیشگیری از آن کمک کند:
 

شما همیشه مجبور به تکیه بر حدس و گمان هستید. یک کودک می‌تواند دلایل بسیار زیاد دیگری برای کج‌خلقی یا کناره‌گیری داشته باشد. اما والدین فرزندان شان را خیلی خوب می‌شناسند، بنابراین شما باید سعی کنید قطعات پازل را کنار هم بگذارید و بر اساس حس غریزی خود عمل کنید.
 

اگر فرزندتان به اندازه‌ای بزرگ شده است که بتواند خوب صحبت کند، به طور منظم سؤالاتی از او بپرسید. به عنوان مثال، «امروز اتفاقی برات افتاد که دوست نداشته باشی؟» یا «تا حالا توی مهدکودک از کسی ترسیدی؟» وقتی او عادت کند که اگر چیزی ناراحتش کرد زود به شما بگوید، احتمال بیشتری هست که در صورت وجود مشکلی جدی آن را هم به شما بگوید. اما نه به شکلی خیلی مشخص که او را بترسانید، چون فرزندتان ممکن است کودک از سؤالات مضطربانه و زیاد والدینش پریشان شود و حقیقت را به شما نگوید.
 

سعی کنید با کودک تان ارتباط و پیوندی خوب و روابطی صمیمی داشته باشید تا همه چیز را به شما بگوید. درست است که وقتی پای آزار کودک در میان است، بیشتر بچه‌ها حقیقت را می‌گویند اما گاهی نیز تمایلی به این کار ندارند، چون آنها نمی‌خواهند آن شخص را به دردسر بیندازند. آنها احساس گناه می‌کنند و ممکن است احساس کنند که این اتفاق به این خاطر افتاده است که آنها بچهٔ بدی بوده‌اند، زیرا بچه‌ها درک درستی از چرایی کودک‌آزاری ندارند.
 

اگر فرزندتان چون خیلی کم سن و سال است یا خیلی خوب حرف نمی‌زند، نمی‌تواند به شما بگوید چه اتفاقی افتاده، مشخص کردن نوع آزار به طور دقیق می‌تواند دشوارتر از معمول باشد. کاری که شما می‌توانید انجام دهید این است که او را برای علائم وجود یک مشکل با دقت زیر نظر بگیرید. بعضی از والدین علائم آزار از جمله خونریزی داخلی و جراحت را تنها زمانی کشف می‌کنند که فرزندشان را به خاطر اینکه گریه‌اش قطع نمی‌شده است یا بیش از حد بهانه‌گیر و کج‌خلق بوده، پیش پزشک می‌برند.
 

آزار فیزیکی و جسمی کودکان را می‌توان با شناخت و آگاهی تشخیص داد و آنها را در مسیر درست پیگیری کرد. برخی از توصیه‌ها شامل موارد زیر است:
 

به تغییرات رفتاری کودک دقت کنید. مثلاً اگر کودک شما وقتی زمان رفتن به مهدکودک یا خانهٔ پرستار است گریه کند و دعوا راه بیندازد یا در حضور یک مراقب یا سایر افراد بزرگسال «ترسیده و وحشت‌زده» به نظر برسد، ممکن است مشکلی وجود داشته باشد. همچنین تغییرات ناگهانی دیگری در رفتار یا عملکردش در مهدکودک یا مدرسه نشان ‌دهد. البته، این موارد گاهی می‌تواند یک واکنش نرمال به جدایی اضطراب نیز باشد. بنابراین، باز هم باید علائم و نشانه‌های دیگر، به خصوص حس غریزی خود را نیز در نظر بگیرید.
 

اگر فرزندتان با کبودی، خراشیدگی، سوختگی، استخوان شکسته، چشم کبودشده، بریدگی، جای گاز گرفتن یا سایر جراحاتی که توضیحی برای آنها ندارد به خانه بیاید نیز شاید مشکلی وجود دارد و هر نوع جراحتی که تکرار شود هم می‌تواند نشانه‌ای هشداردهنده باشد. هر گونه شکستگی دنده‌ها، شکستگی استخوان‌های دراز مثل ران، بازو یا کبودی پوست در کودکی که هنوز راه نیفتاده است یا هنوز خیلی تحرک ندارد، باید نگرانی والدین در مورد سوءرفتار و آزار را برانگیزد.
 

اگر فرزند شما هنوز خیلی کوچک است، باید علائم سندرم کودک تکان‌خورده که آن را ترومای سر ناشی از سوءرفتار نیز می‌نامند بشناسید. سندرم کودک تکان‌خورده معمولاً هنگامی اتفاق می‌افتد که کودکان از روی عصبانیت تکان داده می‌شوند. در موارد شدید، این سوءرفتار شامل کوبیدن سر کودک به یک جسم سخت، مانند دیوار یا کف اتاق است. وقتی کودکی دچار سندرم کودک تکان‌خورده شده باشد، حتی صدمات شدید نیز ممکن است فوراً در او قابل مشاهده نباشد.

کودک مبتلا به این سندرم ممکن است چشم‌هایش شیشه‌ای، یعنی براق و بی‌حالت باشد، بدنش خشک به نظر برسد و بی‌حال و تحریک‌پذیر باشد. او همچنین ممکن است اشتهای کمتری داشته باشد، در شیر خوردن از سینه مادر مشکل داشته باشد یا استفراغ کند. ترکیبی از هر کدام از این علائم به همراه کبودی فاقد توضیح در یک کودک زیر یک سال، شاهد محکمی بر آزار دیدن اوست. اگر گمان می‌کنید فرزندتان دچار سندرم کودک تکان‌خورده شده، فوراً با اورژانس تماس بگیرید، چون برای به حداقل رساندن آسیب ناشی از جراحت سر کودک، هر یک دقیقه هم مهم است.
 

کودکی که از لحاظ عاطفی آزار دیده است، می‌تواند برخی از رفتارهای زیر را از خود نشان دهد:
 

مشکلات رفتاری یا تغییراتی مانند روی‌گردانی از محبت والدین یا بیش از حد چسبنده و وابسته شدن به آنها را نشان ‌دهد. کودکان آزاردیده غالباً رفتارهایی شدید و افراطی از خود نشان می‌دهند. به عنوان مثال، کودکی که معمولاً اجتماعی و جسور است می‌تواند به شکل غیرمعمولی منفعل شود و در سوی دیگر یک کودک معمولاً ملایم ممکن است ناگهان پرخاشگرانه رفتار کند.
 

کودک آزاردیده ممکن است تمایل کمتری به حرف زدن نشان دهد یا برقراری ارتباط و حرف زدن را تقریباً به طور کامل متوقف کند و یا نشانه‌های اختلال گفتاری مانند لکنت زبان را نشان دهد.
 

کودک ممکن است به شکلی غیرمقتضی مثل بزرگسالان یا کودکی کوچک‌تر از سنش رفتار کند. برای مثال، فرزندتان ممکن است نسبت به بچه‌های دیگر بیش از حد حس مراقبت و محفاظت داشته باشد، یعنی پدرانه یا مادرانه رفتار کند یا به رفتارهایی مانند تاب دادن خود یا کوبیدن سر پسرفت کند.
 

کودک ممکن است از سردرد یا دل‌دردی که علت پزشکی ندارد شکایت کند یا اشتهایش را از دست بدهد. رفتارهای وحشت‌زده مثل دیدن کابوس یا مشکل در خوابیدن از خود نشان دهد یا ممکن است طوری رفتار کند که انگار منتظر است اتفاق بدی رخ دهد.

ادامه دارد...

منبع : سایت مادرشو