غالبا کودکان دارای مشکلات رفتاری در امور جنسی، افرادی هستند که رفتارهای جنسی نامناسب یا پرخاشگرانه ای از خود نشان می دهند.
رفتار جنسی[1]
پاسخ جنسی[2] یک تجربه روانی- فیزیولوژیک واقعی است. انگیختگی[3]، هم با محرک های روانشناختی ایجاد می شود و هم با محرک های جسمی میزان تنش، هم از لحاظ فیزیولوژیک تجربه می شود و هم از لحاظ هیجانی، و با ارگاسم به طور طبیعی، ادراک ذهنی اوج واکنش جسمی و تخلیه وجود دارد.
رشد روانی- جنسی، نگرش های روانشناختی نسبت به تمایلات جنسی و نگرش به شریک جنسی مستقیم با فیزیولوژی پاسخ جنسی انسان ارتباط دارند و بر آن تأثیر می گذارند.[4] رفتار جنسی، به دسته ای از عملکردها و روش های ارگانیسم اطلاق می گردد که با سائق جنسی بستگی و ارتباط مستقیم دارد.[5]
خانواده باید در مورد تمایز بین رفتارهای مناسب و نامناسب جنسی آگاهی مناسب داشته باشد بدین معنا که باید بداند که کدام رفتار جنسی کودک، بهنجار و کدام یک نابهنجار تلقی می گردد. ضمن آنکه می بایست ملاحظات و هشدارهای متخصصان را در خصوص بروز احتمالی مشکلات جنسی و جنسیتی در کودکان و نوجوانان رعایت نمود.
رشد روانی- جنسی، نگرش های روانشناختی نسبت به تمایلات جنسی و نگرش به شریک جنسی مستقیم با فیزیولوژی پاسخ جنسی انسان ارتباط دارند و بر آن تأثیر می گذارند.[4] رفتار جنسی، به دسته ای از عملکردها و روش های ارگانیسم اطلاق می گردد که با سائق جنسی بستگی و ارتباط مستقیم دارد.[5]
خانواده باید در مورد تمایز بین رفتارهای مناسب و نامناسب جنسی آگاهی مناسب داشته باشد بدین معنا که باید بداند که کدام رفتار جنسی کودک، بهنجار و کدام یک نابهنجار تلقی می گردد. ضمن آنکه می بایست ملاحظات و هشدارهای متخصصان را در خصوص بروز احتمالی مشکلات جنسی و جنسیتی در کودکان و نوجوانان رعایت نمود.
اندیشه روان شناسان در مورد رفتار جنسی
برخی روانشناسان معتقدند بسیاری از کودکان و نوجوانان طی دوران رشدی خود رفتارهای جنسی یا علاقه جنسی خاصی (کنجکاویهای جنسی) نشان می دهند اما مهم آن است که رفتارهای طبیعی، لبریز کننده و انفجارگونه نیست. به بیان دیگر تمام فکر کودک مشغول این امور نیست. در غیر این صورت نگرانی هائی مطرح می شود . بنابراین رفتار جنسی به دو گونه بهنجار و نابهنجار تقسیم می شود.[6]
رفتار جنسی نابهنجار
غالبا کودکان دارای مشکلات رفتاری در امور جنسی، افرادی هستند که رفتارهای جنسی نامناسب یا پرخاشگرانه ای از خود نشان می دهند. مثلا دارای استمناء شدید بوده و یا به زور کودکان دیگر را به فعالیت جنسی وا می دارند. برخی مجامع علمی (مرکز ملی رفتارهای جنسی جوانان آمریکا) اظهار داشته اند زمانی رفتارهای جنسی کودکان مشکل دار می شود که رفتار جنسی:
- با رشد اجتماعی و شناختی کودک تداخل نمایند. مثلا در روابط اجتماعی او اثر گذاشته و در هر مکانی مشکل ساز شود. از سوی دیگر اغلب فکر و ذهن کودک به طور طبیعی مشغول امور جنسی می گردد.
- همراه با زور و ترساندن باشد.
- با کودکان دارای تفاوت سنی اعمال گردد. بدین معنا که غالبا کودکان مایلند با هم سن و سال های خود بازی کنند و گاه از روی کنجکاوی دست به رفتارهای جنسی نیز می زنند اما کودکان دارای مشکلات جنسی معمولا رفتارهای جنسی متعددی با کودکان کوچکتر و بزرگتر خود نشان می دهند. پس از تذکر و ارشاد بزرگسالان مبنی بر نهی این رفتارها، به طور مخفیانه تکرار گردد. اگر چه بازی هایی همچون دکتر بازی در میان کودکان طبیعی تلقی می شود. اما همین بازی ها اگر به شکل پرخاشگرانه و با اکراه و اجبار انجام شود و موجب آزار و آسیب کودک دیگر گردد نابهنجار تلقی می گردد.
برخی از صاحب نظران امور جنسی نیز در خصوص رفتارهای جنسی نامعمول و غیر طبیعی کودکان اظهار می دارند که تنها هنگامی باید بازی های جنسی را نابهنجار و غیر عادی پنداشت که با بیش از حد تکرار شوند یا با رفتارهای پرخاشگرانه و فریب کارانه همراه باشند.
گفتنی است که همانند سایر اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان، سه مقوله شدت، مدت و کثرت (فراوانی رفتار می تواند در تعیین رفتار جنسی نابهنجار مطرح شود. بدین معنا که گاه رفتارهای جنسی کودک به شدت بروز می یابد یا اینکه رفتار جنسی به مدت طولانی تداوم دارد و نیز گاه تعداد رفتار جنسی ظاهر شده فراوان است (یک رفتار به طور فراوان تکرار می شود.)
نابهنجاری جنسی در آیات و روایات
با توجه به آیات و احادیث در گناهان و رفتارهای انحرافی جنسی، می توان نابهنجاری های جنسی را از دیدگاه دینی چنین تعریف کرد: نابهنجاری های جنسی، تمایلات و رفتارهای جنسی غیر طبیعی و انحرافی است که به هر شیوه ای، به سلامت جسمانی، روانی، معنوی و اجتماعی فرد آسیب می رساند و او را از تعالی و رشد انسانی، باز می دارد. فردی که به انحراف و نابهنجاری های جنسی روی می آورد، خود را در مسیر گمراهی قرار داده و از مسیر اخلاق و انسانیت (که فطرت الهی او خواهان آن است)، بازداشته می شود.
در حقیقت، رستگاری و سعادت فرد، با روی آوردن به ناهنجاری های جنسی، به خطر می افتد. از دیدگاه اسلامی، رفتارهائی که به ناهنجاری جنسی ختم می شود، جزء گناه و به تعبیری در روایتی گناه را، آتش معرفی کرده است. اگر شرع هم رفتارهای نابه هنجار جنسی را گناه می داند، از آن جهت است که افراد، با آگاهی و اختیار خود می توانند از آنها پرهیز کنند و هیچ زیان روانی و معنوی، به خود و به دیگران، وارد نسازند. تمایل و تحریک فرد برای اقدام به رفتارهای نابه هنجار به جهت محیط محرک و در مواقع و شرایط خاصی است. و دیگر اینکه فرد نتوانسته است بر نفس خویش غلبه نمایند.
از اینرو در جامعه چیزی نابه هنجار تلقی می شود که افراد می توانند آن را ترک کنند. و همچنین به مصداق آیه که می فرماید: پس کسانی که در بهره گیری جنسی راهی غیر از این کام جویی از همسران و کنیزانشان) جویند، تجاوزکار از حدود حق اند. هر نوع رفتار جنسی ای که خارج از چارچوب ازدواج باشد، نابه هنجار جنسی تلقی می شود. زیرا آنچه طبیعت آدمی، بر آن متمایل است، همان رفتار جنسی مرد با زن در قالب ازدواج است. رفتارهای دیگر، علاوه بر آنکه انحراف از طبیعت اولیه سرشتی آدمی است، زیان آور برای خود و دیگران در جنبه های گوناگون است. در قرآن، نابه هنجاری هایی را که با فطرت سازگاری ندارد، «خبائث و منکر» نامیده و حرام دانسته است. بنابر این، هرنوع ارضای جنسی خارج از محدوده ازدواج زن و مرد، انحراف جنسی از مسیر طبیعت است و نابه هنجار تلقی می گردد که مستوجب کیفر دنیوی نیز هست.
در حقیقت، رستگاری و سعادت فرد، با روی آوردن به ناهنجاری های جنسی، به خطر می افتد. از دیدگاه اسلامی، رفتارهائی که به ناهنجاری جنسی ختم می شود، جزء گناه و به تعبیری در روایتی گناه را، آتش معرفی کرده است. اگر شرع هم رفتارهای نابه هنجار جنسی را گناه می داند، از آن جهت است که افراد، با آگاهی و اختیار خود می توانند از آنها پرهیز کنند و هیچ زیان روانی و معنوی، به خود و به دیگران، وارد نسازند. تمایل و تحریک فرد برای اقدام به رفتارهای نابه هنجار به جهت محیط محرک و در مواقع و شرایط خاصی است. و دیگر اینکه فرد نتوانسته است بر نفس خویش غلبه نمایند.
از اینرو در جامعه چیزی نابه هنجار تلقی می شود که افراد می توانند آن را ترک کنند. و همچنین به مصداق آیه که می فرماید: پس کسانی که در بهره گیری جنسی راهی غیر از این کام جویی از همسران و کنیزانشان) جویند، تجاوزکار از حدود حق اند. هر نوع رفتار جنسی ای که خارج از چارچوب ازدواج باشد، نابه هنجار جنسی تلقی می شود. زیرا آنچه طبیعت آدمی، بر آن متمایل است، همان رفتار جنسی مرد با زن در قالب ازدواج است. رفتارهای دیگر، علاوه بر آنکه انحراف از طبیعت اولیه سرشتی آدمی است، زیان آور برای خود و دیگران در جنبه های گوناگون است. در قرآن، نابه هنجاری هایی را که با فطرت سازگاری ندارد، «خبائث و منکر» نامیده و حرام دانسته است. بنابر این، هرنوع ارضای جنسی خارج از محدوده ازدواج زن و مرد، انحراف جنسی از مسیر طبیعت است و نابه هنجار تلقی می گردد که مستوجب کیفر دنیوی نیز هست.
رفتار جنسی بهنجار
در متون اسلامی، هر گونه ارتباط جنسی ای که مشروع و در غالب ازدواج باشد، رفتار جنسی بهنجار معرفی شده است. عقد ازدواج به عنوان ملاک کلی هنجار بودن رفتار جنسی در اسلام تعیین و حتی به آن تشویق شده است . از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده که درهای آسمان در چهار موقع گشوده می شود که یکی از آنها، در وقت اجرای عقد نکاح است.[7] و تمایل نداشتن به ازدواج به دلائلی که از مشکلات اقتصادی آن ترس دارد و نمی خواهد در قبال خانواده، مسئولیتش را قبول کند و یا بخواهد به رهبانیت میل پیدا کند، در اسلام منفور شمرده شده است. در قرآن، هنجارهایی که هماهنگ با فطرت انسان اند، «طیبات و معروف»، نامیده و حلال دانسته است. بنابراین، رفتار جنسی از طریق ازدواج مرد و زن شرعی و بهنجار است.
نویسنده: محمدحسین حق شناس
:پی نوشت
نویسنده: محمدحسین حق شناس
:پی نوشت
[1] . Sexual Behavior
[2] . Sexual Response
[3] . Arousal
[4] . بهنام اوحدی، تمایلات و رفتارهای جنسی انسان، تهران: نشر آتروپات، ص 137.
[5] . مسعود، نیک فرجام، سید غفور موسوی، فاطمه حسنی سعدی؛ رفتار و تمایلات جنسی از دیدگاه اسلام، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (پرتال جامع علوم انسانی)
[6] . علی کریمی، سلامت جنسی در کودکان و نوجوانان، تهران: انتشارات رسانه تخصصی، ص 61.
[7] . شرف الدین، خویدکی (۱۳۸۸). کاشف الأستار در ترجمه جامع الاخبار، کتاب فروشی اسلامیه، تهران (۱)، ص: ۱۰۲.