وظیفه هایی که خانواده ها نسبت به جوان دارند

یکی از اشتباهاتی که برخی از خانواده ها دارند این است که جوان را با دوران جوانی خودشان مقایسه می کنند.
 

زمانی که دوران نوجوانی به پایان می‌رسد و فرد وارد مرحله جوانی می‌شود، بسیاری از مشکلاتی که با آغاز بلوغ برای فرد بوجود آمده بود،کاهش پیدا می‌کند و تا حد زیادی فرد توانسته است به ثبات نسبی دست پیدا کند.باید جوان را در این دوره راهنمایی کرد تا بتواند شخصیت خوبی برای خودش بسازد چون روح جوان، آن روح پر تپشی است که در سختیها، به داد کشور و ملت می‌رسد و آنها را نجات می‌دهد.  جوان به دنبال جایگاهی می گردد تا در آن محیط رشد ذهنی یابد و خلاقیت خویش را نشان دهد و رفتارش مورد تأیید قرار گیرد. اینها وظایف والدین است که یک محیط امن و سازنده را برای جوان خود آماده سازند تا او رشد پیدا کند. لازم است خانواده ها بدانند که جوانی چگونه دورانی است و چه رفتارهای باید با جوان خود داشته باشند تا شخصیت او لطمه نبیند. 

خانواده ها باید بدانند که این دوره یکی از مهمترین دوران زندگی فرد است. چون این دوران مرحله ای است که شخص به سمت خیر یا شر تمایل پیدا می‌کند. اگر خانواده ها دقت داشته باشند و بستر سازی کنند، جوان تمایل بیشتری به خیر و نیکی دارد. تابید این حرف ما بر می‌گردد به هشت سال جنگ تحمیلی که جوانان پا در رکاب انقلاب ایستادند و توانستند ایران عزیز را از دست دشمن بعثی حفظ کنند. اگر مسیر حق را برای جوان خودتان روشن کنید، او به سمت حق گرایش بیشتر خواهد داشت.  امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: نوجوانان را دریاب زیرا که آنان سریع تر به کارهاى خیر روى مى آورند.[1] 

جوان، دلی رقیق و آماده ای دارد که هر بذری در آن بکارید بهره خواهد داد. اگر در این زمین خالی بتوانید محبت خداوند و دوستی اهل بیت و نیکی به مردم را بکارید، قلب این جوان شبیه یک گلستان زیبا خواهد شد و همگان از وجود او لذت می‌برند. اما اگر دقت نداشته باشید و قلب خالی این جوان را به دست دشمن بسپارید، بی گمان آسیب های سختی به شخصیت او وارد خواهد کرد. امام علی (علیه‌السلام) فرمودند ؛دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذرى در آن افشانده شود، مى پذیرد.[2] 
 

خانواده ای که آینده جوان برای او اهمیتی ندارد، جوان خود را به دست تقدیر می‌سپارند و هر چه پیش آید برای آنها خوش اید. فرقی ندارد که در مسیر گمراهی یا هدایت باشد. اما خانواده های باهوش، قبل از اینکه فرزندشان اسیر توطئه ها و دام های دشمن شود، برای او مسیر الهی مشخص می‌کنند و معارف دینی را به او آموزش می‌دهند تا در مقابل دشمن و نقشه های آنها، قوی و دقیق باشد. امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: به آموختن حدیث به نوجوانان تان پیش از آن که منحرفین آنان را گمراه سازند، اقدام نمائید.[3] 
 

یکی از اشتباهاتی که برخی از خانواده ها دارند این است که جوان را با دوران جوانی خودشان مقایسه می کنند و این رفتار باعث می‌شود تا جوان از محیط خانواده دور شود. این جوان متعلق به امروز است نه دوران گذشته و قدیم، پس سعی کنید با او رفتار مناسب با زمان او داشته باشید و سعی نکنید تا باورهای خودتان را به او تحمیل کنید. بلکه زمینه را برای او فراهم سازید تا خودش با فراغ بال  هرکدام را دوست دارد انتخاب کند. آداب و رسوم خود را به فرزندان تان تحمیل نکنید زیرا آنان براى زمانى غیر از زمان شما آفریده شده اند.[4] 
 

جوان در این دوره از زندگی احساس می‌کند که یک شخصیتی باید وجود داشته باشد تا از او الگو برداری کند. اگر خانواده ها باهوش باشند و بدانند که چگونه الگو سازی کند، می‌توانند آینده درخشانی برای فرزندشان بسازند. انتخاب الگو درراستای ارزش‌های هر فرد می‌باشد؛ جوانانی که ارزش‌های معنوی، دینی و اخلاقی برایشان مهم است الگوهای خود را از میان شخصیت‌های مذهبی پیدا می‌کنند و جوانانی که قدرت بدنی، جمال ظاهری، ثروت و امثال اینها برایشان مهم است از افرادی که در این زمینه‌ها مطرح هستند. حواس تان باشد که جوانان را چگونه تربیت کرده اید تا انتخاب مناسبی برای الگوی خود داشته باشد. 
 

جوان نیاز ندارد که به تمام علوم یا فنون آگاهی پیدا کند، شما به عنوان پدر و مادر باید از شخصیت جوان خود آگاهی پیدا کنید و طبق شخصیت و استعداد او، آن چیزهای که مفید فاید است را به جوان خود آموزش دهید تا بتواند بوسیله آنها، آینده خودشان را به زیبایی رقم بزند. امام علی (علیه‌السلام) فرمودند ؛شایسته ترین چیزهایى که نوجوانان باید بیاموزند، آن چیزهایى هستند که هنگام بزرگسالى به آنها نیاز دارند.[5] 
 

امام خامنه ای فرمودند؛ جوانان عزیز! دشمن روی شما سرمایه‌گذاری های زیادی می‌کند؛ حواس تان جمع باشد. عده‌یی را به بی‌تفاوتی می‌کشاند و عده‌یی را دلسرد و مأیوس می‌کند. یأس، بزرگترین آفت جوان است. جوانها بدانند که متأسفانه یأس به روح جوان زودتر راه پیدا می‌کند؛ همچنان که امید این‌گونه است. در مقابل یأسی که دشمن می‌خواهد به جوانها تلقین و تزریق کند، خودتان را مصونیت بدهید. [6] 

پی نوشت :
[1] اصول کافى(ط-الاسلامیه) جلد 8، صفحه 93، ح66
[2] نهج البلاغه(صبحی صالح) صفحه 393 ، نامه 31 - تحف العقول صفحه 70 
[3] تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان) جلد 8 ، صفحه 111، ح30
[4] شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جلد 20، صفحه 267، ح102
[5] همان، صفحه 333 ، ح817
[6] مقام معظم رهبری، سخنرانی در دیدار با گروه کثیری از دانشجویان و دانش‌آموزان، به‌مناسبت سیزدهم آبان ماه 10/08/1368