نویسنده همکار در وسیع ترین و دقیق ترین مطالعه جهانی «بار بیماری فشار خون در 195 کشور طی سال های 1990 تا 2015 » با استناد به نتایج مطالعه، از افزایش قابل ملاحظه بار این بیماری در برخی کشورها و کاهش چشمگیر آن در کشورهای پردرآمد و توسعه یافته جهان خبر داد.
**فشار خون بالا
فشار خون مضاعفی است که بر رگ های خونی و اعضای مهمی مانند قلب، مغز و کلیه ها وارد می شود. درحالی که گایدلاین قدیمی جهانی، فشار خون بالا را سیستولیک معادل یا بالاتر از 140 میلی متر جیوه یا فشار خون دیاستولیک معادل یا بالاتر از 90 میلی متر جیوه می دانست، گایدلاین جدید جهانی، فشار خون افزایش یافته را سیستولیک بین 120 تا 129 میلی متر جیوه و دیاستولیک زیر 80 میلی متر جیوه اعلام کرده است. همچنین پرفشاری خون مرحله یک، سیستولیک 130 تا 139 میلی متر جیوه یا دیاستولیک بین 80 تا 90 میلی متر جیوه است. در نهایت تعریف پرفشاری خون مرحله دو شامل سیستولیک معادل یا بالاتر از 140 میلی متر جیوه یا دیاستولیک معادل یا بالاتر از 90 میلی متر جیوه است.**افزایش شمار مبتلایان فشار خون به 3.5 میلیارد نفر بر اساس تعریف جدید فشار خون
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه تشریح نتایج بار بیماری فشار خون در جهان، شمار مبتلایان این بیماری را یک میلیارد و 130 میلیون نفر بر اساس فشار خون سیستولیک معادل یا بالاتر از 140 میلی متر جیوه اعلام کرد و گفت: بر اساس راهنمای بالینی جدید، این مطالعه پیش بینی می کند تعداد مبتلایان فشار خون، از 1.87 میلیارد نفر در سال 1990 به 3.5 میلیارد نفر در سال 2015 افزایش یافته باشد. این رقم شاید بسیار زیاد به نظر برسد اما گویای واقعیت هایی است که بزودی درباره فشار خون شاهد خواهیم بود.**ابتلای 20 هزار از هر 100 هزار نفر به فشار خون بالا
وی افزود: نرخ ابتلا به فشار خون در جهان طی سال های یاد شده، بر مبنای فشار خون سیستولیک 140 میلی متر جیوه و بالاتر، از 17 هزار در هر 100 هزار نفر، به 20 هزار در هر 100 هزار نفر رسیده اما همین نرخ بر مبنای فشار خون سیستولیک 110- 115 میلی متر جیوه و بالاتر، از 73 هزار در هر 100 هزار نفر به 81 هزار در هر 100 هزار نفر در 2015 افزایش یافته است .**مرگ سالانه 10.7 میلیون نفر در جهان بر اثر بیماری های ناشی از فشار خون
استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه به شمار مرگ های سالانه ناشی از فشار بالا اشاره کرد و افزود: شمار مرگ ها از 7.2 میلیون نفر در سال 1990، به 10.7 میلیون نفر در سال 2015 رسیده و به عبارتی، مرگ های ناشی از فشار خون در جهان طی 25 سال یاد شده، بیش از 48 درصد افزایش داشته است.**پیش بینی 145 مرگ در هر 100 هزار نفر بر اثر فشار خون
به گفته وی، اما بر اساس پیش بینی مطالعه، مرگ و میر سالانه ناشی از فشار خون از 135 مرگ در هر 100 هزار نفر در سال 1990 به 145 مرگ در هر 100 هزار نفر در 2015 رسیده است و این ارقام در فشار خون سیستولیک 140 میلی متر جیوه و بالاتر کمتر است.**رشد جمعیت و پیری جمعیت یکی از عوامل مهم افزایش شمار مرگ ها
دکتر ملک زاده درعین حال توضیح داد: اما بر اساس نرخ استاندارد شده سنی مرگ و میر ناشی از بیماری های مرتبط با فشار خون، تعداد مرگ ها از 225 در هر 100 هزار نفر به 170 در هر 100 هزار نفر کاهش یافته که نشان می دهد رشد جمعیت و پیری جمعیت عامل افزایش مرگ های مشاهده شده بر اثر فشار خون در ارقام قبلی بوده و اگر مقیاس، نرخ استاندارد شده سنی باشد، میزان مرگ و میرهای ناشی از این بیماری کاهش داشته است.**ایسکمیک قلبی و سکته ها، دارای بیشترین سهم از مرگ های ناشی از فشار خون
معاون تحقیقات وزیر بهداشت، بیشترین مرگ ناشی از بیماری های مرتبط با فشار خون بالا در 2015 را مربوط به ایسکمیک قلبی، سکته های قلبی و مغزی، سایر بیماری های قلبی عروقی و بیماری های مزمن کلیوی دانست.**212 میلیون سال عمر از دست رفته ناشی از بیماری فشار خون بالا
و اما دیگر یافته نگران کننده این مطالعه جهانی، سال های از دست رفته عمر بر اثر ناتوانی های ناشی از فشار خون است که به گفته دکتر ملک زاده، طبق پیش بینی مطالعه و بر اساس فشار خون سیستولیک 110 – 115 میلی متر جیوه، میزان سال های از دست رفته عمر بر اثر ناتوانی ناشی از فشار خون که در 1990 ، 148 میلیون سال بوده، با رشد 43 درصدی ، به 212 میلیون سال در 2015 رسیده است.**بار بیماری فشار خون برای گروه های سنی: از دست رفتن 53 میلیون سال عمر زیر 55 سال
به گفته معاون تحقیقات وزیر بهداشت، بار بیماری فشار خون با افزایش سن بیشتر می شود؛ به طوری که 66 درصد بار این بیماری در بین گروه های سنی بین 25 - 80 سال و بالاتر مورد مطالعه، مربوط به سنین بالای 60 سال است. بیش از 50 میلیون سال از دست رفته عمر نیز مربوط به گروه های سنی زیر 55 سال است که این رقم نشان می دهد فشار خون یک تهدید برای افراد زیر این سنین شده است.**بار بیماری فشار خون برای مردان، بیش از زنان
استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: شمار مرگ و میر استاندارد شده سنی زنان بر اثر فشارخون ، 145 به ازای هر 100 هزار و در مردان 197 به ازای هر 100 هزار نفر است.وی افزود: در تمام گروه های سنی بار بیماری فشار خون طی 25 سال مورد مطالعه، در مردان بیش از زنان است. 125 میلیون سال عمر از دست رفته مربوط به مردان و 86 میلیون سال عمر از دست رفته مربوط به زنان است. تنها در گروه سنی 80 سال به بالا ، به دلیل زندگی طولانی تر ناشی از امید به زندگی بالاتر، بار این بیماری در زنان بیشتر می شود.
**اختصاص 30 درصد سال های از دست رفته عمر ناشی از فشار خون به ایسکمیک قلبی و سکته های قلبی و مغزی
*سهم قابل توجه بیماری های مزمن کلیوی
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: 30 درصد سال های از دست رفته عمر بر اثر ناتوانی ناشی از فشار خون بالا و بیماری های مرتبط با آن، مربوط به بیماری ایسکمیک قلبی و سکته های قلبی و مغزی بوده است. همچنین سایر بیماری های قلبی عروقی و بویژه بیماری های مزمن کلیوی بار قابل توجهی را در سال های از دست رفته عمر ناشی از فشار خون به خود اختصاص داده اند.وی هشدار داد که 30 درصد بار بیماری های قلبی در میان افراد 25 تا 29 سال نیز مربوط به کسانی است که دارای فشار خون بالا بوده اند.
**60 درصد بار بیماری فشار خون بر دوش 10 کشور جهان
معاون تحقیقات وزیر بهداشت در ادامه با بیان این که بیشترین بار بیماری فشار خون ( 60 درصد ) در 10 کشور جهان بوده است، گفت: دو کشور بر اساس نرخ جمعیت بالاتر در جهان، بیشترین بار این بیماری را متحمل شده اند که شامل چین با دو میلیون و 334 هزار مرگ و 45.1 میلیون سال از دست رفته عمر و هند با یک میلیون و 638 هزار مرگ و 38.7 میلیون سال از دست رفته عمر بر اثر نانوانی ناشی از فشار خون بالا بودند. روسیه، اندونزی و ایالات متحده نیز در بین کشورهایی هستند که این مطالعه ، برای آنها، بار بالای فشار خون را در کنار چند کشور نام برده پیش بینی کرده است.**موفق ترین منطقه جهان در کنترل فشار خون بالا
دکتر ملک زاده سپس به میزان کاهش یا افزایش بار بیماری فشار خون در مناطق مختلف جهان اشاره کرد و افزود: اروپای غربی (به عنوان موفق ترین منطقه) ، اروپای مرکزی ، آسیا پاسفیک و آمریکای شمالی همگی دارای کاهش رشد مناسبی در تعداد مرگ ها و سال های از دست رفته عمر ناشی از فشار خون شده اند و این درحالی است که منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، جنوب و شرق آسیا ، آمریکای مرکزی و کشورهای صحرای آفریقا دارای افزایش قابل توجه (بین 60 - بیش از 100 درصد) در بار بیماری فشار خون هستند.**بهترین و بدترین کشورهای جهان در فشار خون بالا
وی با استناد به دیگر نتایج مطالعه جهانی بار بیماری فشار خون در 195 کشور، بالاترین نرخ مرگ و میر استاندارد شده سنی ناشی از بیماری های مرتبط با فشار خون را در افغانستان با 637 مرگ و عراق با 415 مرگ در هر 100 هزار نفر اعلام کرد و پایین ترین نرخ را مربوط به فرانسه با 62 مرگ و کانادا با 64 مرگ در هر 100 هزار نفر دانست**موفق ترین کشور در کنترل بار بیماری فشار خون
وی انگلستان را موفق ترین کشور در کنترل بار بیماری فشار خون با کاهش 50 درصدی مرگها و 55 درصدی سال های از دست رفته عمر معرفی کرد و گفت: کشورهای پردرآمد توسعه یافته ای همچون فرانسه، کانادا، آلمان، ایتالیا نیز جزو کشورهای بسیار موفق در این زمینه بوده اند.استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران، کشور آمریکا را نیز در شمار کشورهای موفق در کنترل بار بیماری فشار خون برشمرد و افزود: میزان کاهش مرگ بر اثر فشار خون در آمریکا 8 درصد و سال های از دست رفته عمر 11 درصد بوده است.
**بار بیماری فشار خون برای خاورمیانه: رشد 70 درصدی مرگ ها
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، همچنین تعداد مرگ های ناشی از فشار خون در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را در سال 1990، 381 هزار مورد اعلام کرد که با بیش از 70 درصد رشد در سال 2015 به 650 هزار مورد رسیده است. همچنین تعداد سال های از دست رفته عمر ناشی از این بیماری در منطقه ، بیش از 15 میلیون سال برآورد شده که نسبت به 1990، با 9 میلیون سال از دست رفته ، 66 درصد افزایش نشان می دهد**بار بیماری فشار خون در ایران: افزایش 39 درصدی مرگ ها
معاون تحقیقات وزیر بهداشت گفت: در سال 1990 ، 31 هزار مرگ بر اثر فشار خون سیستولیک معادل 140 میلی متر جیوه و بالاتر در ایران رخ داده که در سال 2015 ، این رقم با 39 درصد افزایش، به 44 هزار مرگ رسیده است. همچنین تعداد سال های از دست رفته عمر ناشی از این بیماری، طی سال 1990، از 699 هزار سال با حدود 32 درصد افزایش به 926 هزار سال در 2015 رسیده و این ارقام با محاسبه فشار خون معادل 110 – 115 میلی متر جیوه و بالاتر، بسیار بیشتر است .نویسنده همکار در مطالعه مهم جهانی بار بیماری فشار خون، با مقایسه وضعیت ایران و ترکیه افزود: وضعیت ترکیه، برخلاف ایران که با رشد بالایی در تعداد مرگ و سال های از دست رفته عمر ناشی از فشار خون مواجه بوده، بسیار بهتر از ایران است. به طوری که این کشور، شاهد کاهش 3 درصدی مرگ و 9 درصدی سال های از دست رفته عمر بر اثر فشار خون بالا در سال 2015 بوده است.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت در پایان تاکید کرد: نگاهی به وضعیت کشورهای مختلف جهان در بار بیماری فشار خون، به خوبی نشان می دهد که کشورهای توسعه یافته با درک خطر رو به رشد فشار خون به عنوان عامل بروز بسیاری از بیماری های پرهزینه مانند بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی و در نهایت، مرگ های زودرس، توانسته اند آن را طبق الگوی مناسبی هم در زمینه پیشگیری و هم در زمینه درمان این بیماری تاثیرگذار تحت کنترل درآورند. این درحالیست که بار بیماری فشار خون در کشورهای توسعه نیافته و کم درآمد، روز به روز سنگین تر و تعداد مرگ ها و سال های از دست رفته عمر ناشی از ناتوانی ها بیشتر می شود.
