چگونه می توانیم کارگزار بورس شویم؟

طبق تعریف گفته شده، ساده ترین کارگزاری را می توان از همان جنس مشاوره املاک یا بنگاه های خرید و فروش خودرو دانست. اما یکی از تفاوت های اصلی که امروزه میان کارگزار بورس و سایر واسطه گری ها وجود دارد این است که اولا نظارت بسیار دقیق تر بر روی کارگزار بورس صورت می گیرد و ثانیا درصد کارمزد کارگزار برای هر معامله بسیار کم است و چیزی در حد 1 صدم درصد از کل معامله محسوب می شود. در حالی که یک واسطه گر مسکن یا خودرو چیزی در حدود 10 درصد به عنوان کارمزد مطالبه می کند. اما این تمام ماجرا نیست!

چهارشنبه، 19 شهريور 1399

تخمین زمان مطالعه:

نویسنده : تحریریه راسخون

موارد بیشتر برای شما

کارگزار بورس

کارگزار، شخص یا شرکتی است که به عنوان یک واسطه میان سرمایه گذار و محل سرمایه گذاری وارد عمل می شود؛ این واسطه گری همراه با درصدی کارمزد است. در گذشته کارمزد کارگزار درصد بالایی بود و هر کسی توان مالی پرداخت آن را نداشت. این موضوع باعث شده بود که بازار سرمایه محدود شود و فقط افراد خاص توانایی حضور در آن را داشته باشد. اما با گسترش اینترنت و افزایش مشتری ها، درصد کارمزد کمتر شد و امروز شاهد درصدهای پایینی هستیم که برای یک سرمایه گذار چندان مطرح نیست.

طبق تعریف گفته شده ساده ترین کارگزاری را می توان از همان جنس مشاوره املاک یا بنگاه های خرید و فروش خودرو دانست. اما یکی از تفاوت های اصلی که امروزه میان کارگزار بورس و سایر واسطه گری ها وجود دارد این است که اولا نظارت بسیار دقیق تر بر روی کارگزار بورس صورت می گیرد و ثانیا درصد کارمزد کارگزار برای هر معامله بسیار کم است و چیزی در حد 1 صدم درصد از کل معامله محسوب می شود. در حالی که یک واسطه گر مسکن یا خودرو چیزی در حدود 10 درصد به عنوان کارمزد مطالبه می کند؛ اما این تمام ماجرا نیست! (1)

مزایای ثبت شرکت کارگزاری بورس

اصلی ترین مزیتی که می توانیم برای شرکت های کارگزاری بورس نام ببریم این است که این واسطه گری در حقیقت جزو سودآورترین واسطه گری های عصر حاضر محسوب می شود. احتمالا شما بر اساس درصد کم کارمزد کارگزار بورس از هر معامله، کمی در این سخن شک کنید. اما وقتی متوجه شوید اقتصاد کلان به سمتی حرکت کرده است که یاد گرفته اصلی ترین سودهای خود را از معاملات کلان به دست بیاورد، کم کم متوجه اصل داستان خواهید شد.

به بیان بهتر در یک معامله ماشین یا مسکن در بیشتر موارد هر فرد و یا هر خانواده در طول کل زندگی خودشان یک یا دوبار بیشتر این معامله را انجام نمی دهند. از این رو نهایت سودی که واسطه گر در این بین دارد 10 درصد است. از طرفی این واسطه گر باید برای کسب سود بیشتر اقدام به جذب مشتری بیشتری کند و این خود هزینه ای است که باعث کاهش سود خالص می شود. ولی در بورس این استراتژی هاست که مشخص می کند فرد چه میزان خرید و فروش داشته باشد.

حتی افراد بسیار دور اندیش که سهامی را برای یک سال خریداری می کنند در مدت همان یک سال چندین بار خرید و فروش انجام می دهند. این در حالی است که اصلی ترین سود کارگزار بورس در معاملات روزانه ای است که در بازار انجام می شود. هر فرد بدون محدودیت قادر به انجام معاملات و خرید و فروش های مختلف در روز است و این یعنی شما نمی توانید تمام سود های خرد کارگزار بورس را حساب کنید.

از طرف دیگر این عدم محدودیت و ذات بازار که همان خرید و فروش است، باعث شده است که یک مشتری برای همیشه مشتری بماند و تا زمانی که بازار پابرجاست این مشتری نیز پابرجا خواهد ماند؛ این بزرگ ترین سود در عرصه تجارت محسوب می شود.

اما این تنها مزیت کارگزار بورس نیست. در قانون بازار و بورس، خود کارگزاران از پرداخت کارمزد معاف هستند. از این رو این شرکت ها و این افراد می توانند با استراتژی های سود ساز تری نسبت به بقیه وارد بازار شوند و اقدام به خرید و فروش کنند. بسیاری تنها به همین دلیل اقدام به تاسیس یک شرکت کارگزاری بورس می کنند. (2)

چرا بازار بورس به کارگزار احتیاج دارد؟

اما شاید سوال شما این باشد که چرا یک سرمایه گذار به کارگزار بورس احتیاج دارد؟ مگر نه این است که بازار کاملا مشخص است و تمام اطلاعات و ارقام و آمار آن توسط سازمان بورس منتقل می شود؛ بنابراین عملا واسطه در این بین به چه معنی است؟

در ابتدا باید عرض کرد که چه به عنوان سرمایه گذار و چه به عنوان شرکتی که قصد حضور در بازار بورس به عنوان محل سرمایه گذاری را دارد، حتما و حتما باید با واسطه کارگزاری صورت بگیرد. یعنی هیچ فرد یا شرکتی به شکل مستقیم نمی تواند در این بازار فعالیت بکند. در تجارت هرجا واسطه حضور داشته باشد موجب عدم شفافیت می شود اما این قانون در بازار بورس باعث ایجاد این شفافیت می شود.

به این صورت که هر فرد بر اساس اطلاعات ثبت شده در یکی از این کارگزاری ها که بر اساس شرایط خاصی احراز هویت می شود، می تواند وارد بازار سرمایه شود. این فرد برای هر خرید یا فروش خود باید درخواست را از طریق کارگزار ناظر خود ثبت کند. این ثبت درخواست باعث می شود مشخص شود که یک سهم چگونه خرید و فروش می شود و عملا باعث شفافیت در بازار می شود.

از طرف دیگر ایجاد انواع کارگزاری بورس باعث شده است که بار مشتریان روی یک سازمان خاص نباشد. شما تصور کنید اگر سازمان بورس وظایف کارگزاری ها را نیز بر عهده می گرفت، در این صورت باید چیزی نزدیک به 20 تا 30 میلیون نفر را پاسخگویی می کرد و این در هیج کجای دنیا منطقی و عقلانی نیست. علاوه بر این موارد به جز بازار بورس نقدی و فرابورس، انواع بازارهای دیگر به شکل موازی در جریان هستند.

بازار هایی مانند بازار انرژی، کالا و... مسلما برای مشخص شدن و داشتن آماری دقیق احتیاج به همچنین واسطه هایی است. در کلام بهتر سازمان بورس به کارگزار بورس به چشم یک واسطه نگاه نمی کند بلکه آن را نماینده رسمی خود در برابر مخاطبان می داند. (1) و (3)

برای تاسیس یک شرکت کارگزاری از چه مسیرهایی باید عبور کنید؟

برای رسیدن به هر مقصدی باید نقشه ای داشت و کلیات و ایستگاه های مختلف این نقشه را مورد بازبینی قرار داد. از این رو قبل از این بخواهیم با شرایط ثبت کارگزاری بورس آشنا شویم بهتر است این نقشه را با دیدی کلی مورد بازبینی قرار دهیم. در این مسیر شما باید از 4 ایستگاه عبور کنید. این 4 ایستگاه در حقیقت ارگان های سازمان بورس ایران هستند که عبارتند از:

شورای عالی بورس

این شورا شامل وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس، وزیر صمت، رئیس بانک مرکزی، روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، دادستان کل کشور یا معاون دادستانی، نماینده ای از سمت هر کانون و صنف، سه نفر متخصص امور مالی از سمت بخش خصوصی و با پیشنهاد تشکل های حرفه ای بازار اوراق، یک نفر متخصص از طرف بخش خصوصی و بر اساس پیشنهاد وزیر برای بورس کالا است.

سازمان کارگزارن بورس

هیأت داوری بورس

هیئت پذیرش اوراق بهادار

این نقشه راه کلی است که برای ثبت کارگزاری باید طی کنید. اما این که چگونه این نقشه را شروع و آن را به پایان برسانید را در ادامه توضیح خواهیم داد؛ با ما همراه بمانید. (4)

شرایط تاسیس شرکت کارگزار بورس در ایران

برای تاسیس یک کارگزاری بورس باید آن را به ثبت رساند و این اولین قانون است. چرا که شرکت کارگزاری بورس در قانون تجارت به عنوان یک شرکت شناخته می شود و به نوعی همان مسیر ثبت شرکت ها را خواهد داشت. کارگزاری بورس می تواند به دو صورت ثبت شود؛ یا به صورت شرکت سهامی خاص و یا به صورت مسئولیت محدود به ثبت برسد.

تفاوت عمده این دو در این است که در شرکت سهامی خاص بر اساس تعداد سهام شریک شده در آن هر فرد قدرت دارد و در مسئولیت محدود بر اساس سرمایه آورده این اتفاق می افتد.

اما برای ثبت شرکت سهامی خاص، موارد زیر باید مورد توجه قرار بگیرند:

وجود سه نفر عضو به همراه 2 بازرس؛ بازرسان نباید از اعضای این گروه 3 نفره باشند.

پرداخت 35 درصد از سرمایه به صورت نقدی

داشتن حداقل سرمایه لازم (بر اساس اطلاعیه های سازمان بورس و اوراق بهادار)

مدارک مورد نیاز جهت ثبت کارگزاری بورس به شکل سهامی خاص:

تصویر کارت ملی اعضا

تصویر شناسنامه کلیه اعضا

اصل گواهی عدم سوء پیشینه

اقرارنامه امضا شده

در صورتی که وکیلی مسئولیت تاسیس را برعهده دارد، نیاز به وکالتنامه رسمی و ثبت شده است.

توجه داشته باشید در شرکت های سهامی خاص این قانون وجود دارد که حق عرضه یا فروش سهام در آن ها امکان پذیر نیست؛ مگر این که بخواهند شرکت را به سهامی عام تبدیل کنند. یادتان باشد چه در شرکت های سهامی خاص چه در شرکت های سهامی عام، لازم است تمام اتفاقات مهم از جمله پرداختی های ثبت شرکت، اولین مدیر و موسس و... در یک اظهارنامه ثبت و نگهداری شوند. این موارد در صورت نقصان، تخلف محسوب می شوند و طبق قوانین تجارت می توان آن ها را محکوم کرد. (5)

ثبت شرکت کارگزاری بورس به شکل مسئولیت محدود

ثبت شرکت به شکل مسئولیت محدود نسبتا شرایط کمتری دارد. برای این کار باید مراحل زیر را طی نمایید:

وجود حداقل 2 نفر عضو

حداقل سرمایه لازم (بر اساس اطلاعیه های سازمان بورس)

تعهد پرداخت کل سرمایه

مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت کارگزاری بورس به شکل مسئولیت محدود عبارت است از:

تصویر کارت ملی اعضا

تصویر شناسنامه اعضا

اصل گواهی عدم سوء پیشینه

امضا اقرارنامه

توجه داشته باشید بر اساس قانون تجارت چه در شرکت های مسئولیت محدود و چه در شرکت های سهامی خاص، باید این عنوان «مسئولیت محدود» و یا «سهامی خاص»، به طور کامل و مشخص قید شود. (5)

برخی از نام هایی که نیاز به مجوز دارند

شما به عنوان یک شرکت در دنیای تجارت حق ندارید از هر عنوانی برای شرکت خود بدون مجوز استفاده کنید. یعنی اگر می خواهید شرکت سرمایه گذاری داشته باشید، باید برای این عنوان سرمایه گذاری، از سازمان بورس و اوراق بهادار مجوزهای لازم را کسب کنید. این عناوین عبارتند از:

نهادهای مالی

کارگزاران

معامله گران

بازارگردانان

مشاوران سرمایه گذاری

هلدینگ سبدگردانی موسسه رتبه بندی

صندوق بازنشستگی

مدیریت دارایی مرکزی

این ضرورت دریافت مجوز به این خاطر است که هر کدام از این نام ها مفهومی خاص در دنیای تجارت دارند و این مفهوم باید بر اساس کارایی و عملکرد شرکت مورد نظر سنجیده شود. البته در مورد مرکب های ساخته شده با این عناوین، نیاز به اخذ مجوز نیست. به طور مثال برای سرمایه گذاری ساختمانی به طور جدا نیاز به اخذ مجوز نیست و تنها برای عنوان سرمایه گذاری باید مجوز اخذ کند. (4)

نتیجه گیری و جمع بندی

به طور کلی می توان گفت ثبت یک کارگزاری می تواند کمی راحت تر از چیزی باشد که تصور می شود. با توجه به داغ شدن بحث بورس و افزایش کدهای معاملاتی، به نظر می آید می توان به کارگزاری بورس به دید یک شرکت سود ساز نگاه کرد. از طرف دیگر شاید نگران حضور کارگزارهای قدرتمند و بنام باشید. اولا یادتان باشد هر فرد حق دارد از چند کارگزاری استفاده کند و این شانس کارگزاری شما را بالا می برد. از طرف دیگر چرا به فکر معاملات بدون پرداخت کارمزد نیستید؟!

پی نوشتها