اشتغال زایی رمز عدالت اجتماعی و محرک جمعی برای جهش تولید است

عدالت اجتماعی به معنی حقوق برابر برای همه افراد جامعه فارغ از نژاد، مذهب و عقیده است. یکی از مهم ترین اقداماتی که شرایط تحقق عدالت اجتماعی را در کشور فراهم می کند، اجرای طرح های اشتغال زا در همه مناطق کشور است. در این راستا، یک دستاورد مهم جهش تولید ایجاد اشتغال است. وضعیت اشتغال در کشور به عوامل متعددی بستگی دارد اما در این زمینه، سرمایه گذاری داخلی و خارجی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ چراکه با افزایش سرمایه گذاری، شغل های بیشتری ایجاد می گردد. در کنار دولت، بخش خصوصی نیز با سرمایه گذاری در بنگاه های تولیدی می تواند در بهبود وضعیت اشتغال کمک کند؛ البته دولت نیز باید به خوبی از این بخش حمایت نماید.

پنجشنبه، 3 تير 1400

تخمین زمان مطالعه:

نویسنده : تحریریه راسخون

موارد بیشتر برای شما

اشتغال زایی رمز عدالت اجتماعی و محرک جمعی برای جهش تولید است

با اجرای طرح های اشتغال محور به ویژه در مناطق روستایی و کمتر توسعه یافته، می توان به تحقق عدالت اجتماعی در کشور کمک کرد. تسریع روند اشتغالزایی برای همه دستگاه های اجرایی ضرورتی است. در این راستا، اعطای تسهیلات در حوزه اشتغال، تسهیل روند خدمات رسانی و کاهش بروکراسی اداری از اقدامات موثر در جهت تحقق جهش تولید بوده و می تواند منجر به کاهش نرخ بیکاری در مناطق مختلف کشور شود. (1)

توجه داشته باشید که افزایش رشد اقتصادی لزوما به معنای بهبود وضعیت اشتغال نیست. همچنین، عدالت اجتماعی در صورتی محقق می شود که همه افراد جامعه فرصت لازم برای شکوفا کردن قابلیت های خود را داشته باشند. اگر فردی در دانشگاه تحصیل نماید یا مهارتی کسب کرد، باید بتواند به عنوان متخصص، قابلیت های خود را شکوفا کند. (2) و (3)

بررسی عوامل مختلف در دستیابی به عدالت اجتماعی

عدالت اجتماعی یکی از مهم ترین جنبه های مفهوم عدالت است که به معنای تخصیص عادلانه منابع و توزیع برابر فرصت ها در یک جامعه و تامین نیازهای اساسی همه شهروندان می باشد. برخی از عوامل موثر در دستیابی به عدالت اجتماعی شامل موارد زیر است:

توجه به کرامت انسان و ایجاد امنیت اجتماعی

جلوگیری از گسترش فقر و توزیع منصفانه ثروت و درآمد

ایجاد فرصت های شغلی برابر در همه نقاط کشور و برای کلیه افراد جامعه

مقابله با ظلم و محفاظت از ضعیفان در برابر قدرتمندان

رعایت حقوق اجتماعی همه افراد جامعه فارغ از دین، نژاد و عقاید فردی

افزایش شانس اجتماعی از طریق آموزش

توجه به نقش زنان

برقراری نسبت عادلانه میان سطح درآمد و هزینه های اجتماعی مانند بهداشت و درمان

و... (2)

نقش جهش تولید و اشتغال زایی در برقراری عدالت اجتماعی

به دو روش زیر می توان درآمد را در جامعه توزیع کرد:

توزیع مجدد درآمد

این کار از طریق روش هایی چون دریافت مالیات تصاعدی از ثروتمندان و پرداخت به فقرا انجام می شود.

ایجاد اشتغال

قطعا این روش بهتر و آبرومندانه تر است. اگر فردی توانایی انجام کار دارد، با کمک کردن به او، شان و شخصیتش را پایین آورده ایم. البته این موضوع به این معنی است که هر فردی که شغل دارد، فقیر نیست.

به رویکردهای اقتصادی نسبت به اشتغال نیز باید توجه کنیم که در این رابطه سه دیدگاه وجود دارد. دیدگاه اول، رشد محور است. به این معنی که اگر رشد ایجاد شود، اشتغال هم ایجاد می گردد و فقر نیز کاهش می یابد. در این روش سعی می شود با کنترل سیاست های مالی و پولی، رشد حاصل شود.

در دیدگاه دوم عقیده بر این است که رشد اقتصادی به تنهایی کافی نیست و افزایش درآمد لزوما منجر به کاهش فقر نمی شود. بنابراین افرادی که به این دیدگاه عقیده دارند دارای برنامه هایی برای حمایت از فقرا مانند کمیته امداد نیز هستند. البته در این روش کمتر به رشد اقتصادی توجه می شود.

دیدگاه سوم، رشد اشتغال زای ضد فقر است. در این حالت، رشد و اشتغال به یک اندازه اهمیت دارند. در گذشته مسئله اشتغال اهمیت زیادی نداشت، اما امروزه اشتغال به یکی از مهم ترین مباحث اقتصادی تبدیل شده است. دیدگاه اول و دوم در کشور تجربه شده و نتیجه هم چندان مطلوب نبوده است. پس باید به سمت دیدگاه سوم برویم تا با تحقق شعار جهش تولید و اشتغال زایی به برقراری عدالت اجتماعی کمک کنیم.

همچنین، اقداماتی که در زمینه اشتغال و عدالت صورت می گیرد باید بتواند در بلند مدت نیز پایدار باشد. ممکن است در این دوره زمانی بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی به رفع مشکل بیکاری تاکید داشته باشند اما از انجام کارهای اساسی و اشتغال بلند مدت غفلت کنند. بنابراین، رویکرد مسئولین کشور باید رشد فراگیر به همراه اشتغال زایی باشد. (3)

چگونه جهش تولید بر اشتغال زایی و در نتیجه رسیدن به عدالت اجتماعی تاثیر می گذارد؟

یکی از مهم ترین دستاوردهای جهش تولید، ایجاد اشتغال است که نقش مهمی در دستیابی به عدالت اجتماعی دارد. همچنین، اشتغال زایی جایگاه برجسته ای در اقتصاد و برنامه های توسعه هر کشور دارد و وضعیت توزیع درآمد تابعی از کیفیت اشتغال محسوب می شود. اشتغال بر فقر، مهاجرت از روستاها، عدالت آموزشی و حتی با بحران محیط زیست تا امنیت ملی و ثبات سیاسی و اجتماعی یک جامعه تاثیر می گذارد.

هیچ کشوری به توسعه دست نیافته است مگر آنکه از حداکثر ظرفیت انسانی خود استفاده کرده باشد. میزان هزینه های مربوط به حمایت های اجتماعی و مهار ناهنجاری های اجتماعی به شکل های گوناگون تحت تاثیر اشتغال است. بیکاری منشا تضعیف اعتماد به نفس، سرخوردگی و به هم ریختگی رفتاری در سطح فرد و جامعه است. در مقابل افراد شاغل بیشتر احساس مفید بودن می کنند و تعلق بیشتری به جامعه خود دارند. از این رو می توان گفت که جنبه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی اشتغال اهمیت بیشتری نسبت به ابعاد اقتصادی آن دارد. (4) و (5)

نقش دولت در اشتغال زایی در سال جهش تولید

وضعیت اشتغال در کشور به عوامل متعددی بستگی دارد. در این زمینه سرمایه گذاری داخلی و خارجی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. کاهش سرمایه گذاری ها بر رشد ناخالص داخلی، درآمد سرانه، ایجاد اشتغال، کاهش فقر و نابرابری تاثیرگذار است. در شرایط کنونی، اجتناب از تنش در روابط خارجی بهبود روابط بین الملل در حوزه اقتصادی- سیاسی مهم ترین و کلیدی ترین عامل تاثیرگذار بر روند سرمایه گذاری در کشور است. در ادامه به برخی از مهم ترین وظایف دولت در جهت اشتغال زایی و در سال جهش تولید اشاره شده است. (4)

جهت بهبود اشتغال زایی، مقوله آموزش و آموزش اهمیت اساسی دارد. برای اینکه بتوان مشکل بیکاری را به صورت بنیادی رفع کرد، به یک سیستم آموزشی کارآمد و متناسب با نیازهای بازار کار نیاز داریم، به همین دلیل باید تغییراتی در برنامه های آموزشی به ویژه در سطوح متوسطه و آموزش عالی ایجاد گردد.

امروزه برای ایجاد موقعیت های شغلی جدید چاره ای نداریم جز اینکه به سمت ایجاد زیرساخت های لازم برای توسعه فناوری های نوین برویم.

بهبود روابط بین الملل که منجر به افزایش سرمایه گذاری و رفع بسیاری از مشکلات حوزه اقتصادی کشور می شود.

وضعیت بوروکراسی اداری باید به منظور بهبود فضای کسب و کار بهبود یابد و همچنین برای انجام سرمایه گذاری در کشور مشوق هایی در نظر گرفته شود.

ایجاد شغل به تنهایی کفایت نمی کند و قوانین کشور باید به حفظ شغل نیز کمک کند.

ثابت نگه داشتن نرخ ارز، چرا که نوسانات نرخ ارز منجر به نابودی صنعت می شود. (3)

نقش سرمایه گذاران و بخش خصوصی در اشتغال زایی

سرمایه گذاری تاثیر مستقیم بر اشتغال دارد و با افزایش سرمایه گذاری، شغل های بیشتری ایجاد می گردد که این موضوع به جهش تولید نیز کمک می کند. همچنین ورود ماشین آلات و فناوری های جدید به کشور موجب رونق صنعت می شود و در نتیجه وضعیت اشتغال نیز بهبود می یابد. در واقع آنچه زنجیره اقتصاد را در ایجاد اشتغال تکمیل می کند، سرمایه گذاری است.

بخش خصوصی با سرمایه گذاری در فعالیت های تولیدی می تواند سهم مهمی در رفع مشکل بیکاری داشته باشد. اما دولت هم باید با بخش خصوصی هماهنگ باشد و برای بهبود وضعیت اشتغال سرمایه گذاری های بیشتری انجام دهد و در کل بستر لازم برای ورود سرمایه گذاران بخش خصوصی به اقتصاد کشور را فراهم نماید. علاوه بر این، بخش خصوصی با بهبود روابط با کشورهای خارجی و جذب منابع آن ها، می تواند کمک بزرگی به بخش اشتغال کشور داشته باشد.(4)

اهمیت ایجاد تعادل بین تولید و بازار

یکی از رایج ترین مشکلاتی که تولیدکنندگان در همه صنایع با آن روبرو هستند، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضاست. تولیدکنندگان همواره با چالش اینکه چه چیزی تولید کنند، چه مقدار تولید کنند و چه موقع تولید کنند مواجه هستند. اگر شرکت ها نتوانند به طور موثر از پس این چالش برآیند، عواقب زیادی را متحمل می شوند. عدم توازن تقاضا با عرضه، کل ساختار تولید را تحت تاثیر قرار می دهد.

به عنوان مثال، یک کارخانه ممکن است مواد اولیه مناسب برای تامین نیازهای تولید نداشته باشد، هزینه های تولید به دلیل تغییر برنامه ریزی نشده افزایش یابد یا با موجودی بیش از حد یا کمبود موجودی کالا مواجه شود. علاوه بر این اگر شرکت ها نتوانند محصول مناسب را در مکان مناسب و در زمان مناسب ارائه دهند، مشتریان خود را از دست می دهند. حفظ تعادل تقاضا و عرضه یک چالش همیشگی است. از این رو شرکت ها همیشه به دنبال راهی برای مدیریت بهتر ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا هستند. (6)

در صورتی که میزان تقاضا برای یک کالا با عرضه آن یکسان باشد، بازار در وضعیت تعادل قرار دارد و کمبود کالا یا مازاد کالایی نیز وجود نخواهد داشت. اقتصاد کشور وقتی در حالت تعادل قرار می گیرد که بنگاه های اقتصادی مختلف فعالیت های خود را در راستای رسیدن به تعادل برنامه ریزی کنند. (7)

اهمیت حمایت از تولیدکنندگان به خصوص حمایت های مالی و بانکی

ایجاد اشتغال تا حد زیادی به توسعه واحدهای تولیدی نیاز دارد و تولید نیازمند سرمایه گذاری است. بخش خصوصی با سرمایه گذاری در بنگاه های تولیدی می تواند در جهش تولید و بهبود وضعیت اشتغال کمک کند. بنابراین برای اینکه دولت بتواند از بخش خصوصی حمایت کند، باید از یک طرف بودجه دولت برای توسعه طرح های عمرانی افزایش یابد و از طرف دیگر به خوبی از بخش خصوصی حمایت شود.

همچنین، عواملی که در ایجاد اشتغال توسط بخش خصوصی موثر هستند مانند منابع بانکی، مقررات و مالیات می بایست به صورتی باشد که بخش خصوصی بتواند فعالیت های اقتصادی خود را به نحو مطلوبی انجام دهد. به عنوان مثال، تامین مواد اولیه و قیمت تمام شده کالا برای تولید کنندگان بخش خصوصی به گونه ای انجام شود که تولید با ضرر انجام نشده و و فعالیت واحدهای تولیدی ادامه داشته یابد تا نیروی انسانی بیکار نشود. (4)

جمع بندی و نتیجه گیری

عدالت اجتماعی یعنی حقوق برابر برای همه مردم و تاکید بر اینکه همه انسان ها فارغ از نژاد، مذهب و عقیده باید بدون هیچ گونه تبعیضی از امکانات و منابع کشور بهره مند شوند. یکی از مهم ترین اقداماتی که شرایط تحقق عدالت اجتماعی را در کشور فراهم می کند، اجرای طرح های اشتغال زا به ویژه در مناطق روستایی و کمتر توسعه یافته است. در این راستا، یک دستاورد مهم جهش تولید، ایجاد اشتغال است.

بیکاری منشا تضعیف اعتماد به نفس، سرخوردگی و به هم ریختگی رفتاری در سطح فرد و جامعه است. در مقابل افراد شاغل بیشتر احساس مفید بودن می کنند و تعلق بیشتری به جامعه خود دارند. از این رو می توان گفت که جنبه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی اشتغال اهمیت بیشتری نسبت به ابعاد اقتصادی آن دارد.

وضعیت اشتغال در کشور به عوامل متعددی بستگی دارد، اما در این زمینه سرمایه گذاری داخلی و خارجی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، چرا که با افزایش سرمایه گذاری، شغل های بیشتری ایجاد می گردد.

در کنار دولت، بخش خصوصی با سرمایه گذاری در بنگاه های تولیدی می تواند در بهبود وضعیت اشتغال کمک کند. البته دولت نیز باید به خوبی از بخش خصوصی حمایت نماید. در پایان لازم به ذکر است که برای ایجاد عدالت اجتماعی در یک جامعه، به تغییر نگرش حاکمان و تک تک افراد جامعه نیاز داریم.

پی نوشتها