در دوران زندگانی امام حسن عسکری علیه السلام به برکت تلاشها و مجاهدتهای گسترده پیشوایان و یاران دانشمند و فداکار آن حضرت فرهنگ تشیع به دورترین نقاط سرزمینهای پهناور اسلامی نفوذ پیدا کرده بود.1
مذهب تشیع بینش اسلامی و عقیدتی خاصی به پیروان خود میدهد، بینشی که از تمایل و علاقه قلبی آنان به ائمه حاصل میگردد. با مروری بر زندگی امامان معصوم میتوان دریافت که این تمایل و علاقه قلبی مسلمین به آنها، خلفای عباسی را بر آن میداشته تا با زندانیهای متوالی و مکرر سعی کنند ریشه محبت و مودت را از قلوب و اعماق ضمیر پیروانشان ریشه کن سازند.2 امام حسن عسکری علیه السلام همه رنجها و گرفتاریهایی را که پدر بزرگوارش با آن روبرو بود احساس کرده و امامت را پس از پدر به عهده گرفت.
کارها و مواضع امام عسکری علیه السلام به عنوان مرجع فکری و روحی اصحاب و پایگاه او ادامه راه و موضع امام هادی علیه السلام بود و مصالح عقیدتی و اجتماعی آنان را مراعات میکرد.3 همچنین برنامهریزی و مقدمه چینی و آمادگی برای غیبت فرزندش حجه بن الحسن علیه السلام نیز از وظایف این امام همام بود.
معتمد خلیفه عباسی، میدید که مردم چگونه به یازدهمین پیشوای خود امام عسکری علیه السلام محبت دارند و چون وجود امام علیه السلام را خطری در زوال حکومت خود تلقی میکرد، همواره سعی خود را در برانداختن آن وجود پر فیض به کار میانداخت. بیم و وحشت از حرکت امام و فعالیتهای او منجر گردید معتمد خلیفه عباسی سختگیریها، آزار و اذیت امام و یارانش را به اوج برساند. تا آن که پیشوای یازدهم پس از 28 سال بندگی خدا و شش سال تلاش و مبارزه در مسند امامت سرانجام در اوایل ماه ربیع الاول سال 260 هجری در اثر سم، در بستر بیماری افتاد و هشتم همان ماه به دیدار پروردگارش شتافت.
پس از آن امام معصوم، آخرین سفیر الهی بر مسند امامت نشست و هنوز جهان چشم به راه قدوم و ظهور نورانیش لحظه شمار است.
سید احمد سجادی
پینوشتها:
1) تاریخ اسلام در عصر امامت امام هادی، امام عسکری و امام زمان علیهم السلام، علی رفیعی، جلد 1، ص 138
2) زندگانی امام حسن عسکری علیه السلام، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، جلد 1، ص 108
3) زندگانی تحلیلی پیشوایان ما، عادل ادیب، جلد 1، ص 266