سرزمین پهناور ایران محل ظهور و مأمن دانشمندان، بزرگان دینی و سیاستمداران عالیقدر فراوانی بوده است. اندیشمندانی که آشنایی با افکار و عقایدشان تأثیراتی بس شگرف در فرهنگ و تمدن این مرز و بوم داشته و دارد. آشنایی با افکار و عقاید این عالمان بزرگوار مایه افتخار هر ملت و زمینه ساز گسترش فرهنگ و تمدن آن است، یکی از این شخصیتهای استقلال طلب و میهن دوست تاریخ معاصر سرزمین ایران میرزا تقی خان فراهانی ملقب به امیرکبیر است، شخصیتی برجسته که در دوران زندگی سیاسی خود، چه در قبل از صدارت و چه در زمان کوتاه صدارت برای حفظ تمامیت ارضی ایران و مبارزه با دخالت بیگانگان در کشور تلاشهای فراوان کرد.
شاید بتوان تنها با ذکر بخشی از خدمات این سیاستمدار باتدبیر به اندیشه و فکر والای او که دستیابی به استقلال ایران که تحت تاثیر دولتهای بیگانه به ویژه روس و انگلیس بود پی برد و به راستی کار امیرکبیر در اتخاذ سیاست مستقل بسیار دشوار و تحسین برانگیز بود، دولتهای بیگانه هر بار با حیلتی سعی در اختلال در امور مملکتی میکردند اما امیرکبیر با ذکاوت، تدبیر و اراده استوار به اصلاح امور مملکتی پرداخت و در اقدامات کم نظیری مانند؛ فرستادن شاگردانی به اروپا برای کسب مهارت و دانش، استخدام معلمان و استادان خارجی، ترجمه کتاب و نشر روزنامه، تأسیس مدرسه عالی در تهران و ارائه طرح مدرسه دارالفنون ایران را برای ورود به دنیای جدیدی از پیشرفت آماده میساخت. همچنین وی با تقویت ارتش ملی ایران و جلوگیری از دخالت نمایندگان خارجی در امور داخلی ایران در جهت استقلال اقتصادی و توسعه صنعتی ایران تلاش نمود تا بتواند کشور ایران که منبعی غنی از ذخایر را دارا بود به شکوه باستان خود بازگرداند.
در زمان این سیاستمدار با ذکاوت دولتهای بیگانه با استفاده از دین و مذهب سعی در گمراهی عوام داشتند اما امیرکبیر با تدبیر توانست فرقههای مذهبی دروغین مانند فتنه سالار در خراسان و فرقه بابیه را دفع کند و بار دیگر مردم ایران را از خطری بزرگ برهاند.
در چنین وضعیتی دولتهای بیگانه غربی خصوصاً انگلیسیان که منافع خود را در خطر بزرگی میدیدند، از طریق یک ایرانی غرب گرا ملقب به میرزا آقا خان نوری که شخصی حسود و کینه جو بود اقدام به کنارگذاشتن امیرکبیر نمودند و شاه همیشه خوشگذران ایران فرمان تبعید امیر به کاشان را صادر نمود. اما کینه حسودان تنگ نظر آرام نگرفت و سعی در قتل امیرکبیر نمودند، و بالاخره موفق گشتند در دسیسهای که توسط مادر ناصرالدین شاه با میرزا آقا خان نوری ترتیب داده شده بود، فرمان قتل امیرکبیر را از شاه بیکفایت ایران ناصرالدین شاه در حالت مستی بگیرند و امیر را که در تبعید به سر میبرد در روز 18 دی ماه سال 1230 شمسی در حمام به قتل رساندند.
به راستی خاک ایران زمین به وجود چنین مردانی به خود میبالد، و مفهوم بیت شعری چو ایران نباشد تن من مباد، را فقط در ذات مفاخری چون عالمان و اندیشمندان بزرگ و سیاستمداران دین باور و شهیدان سرفراز میتوان یافت.
سید احمد سجادی