حکومت، مدیریت و خدمت
امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
وَ قَالَ علیه السلام لِزِیَادِ ابْنِ أَبِیهِ وَ قَدِ اسْتَخْلَفَهُ لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَلَى فَارِسَ وَ أَعْمَالِهَا فِی کَلَامٍ طَوِیلٍ کَانَ بَیْنَهُمَا نَهَاهُ فِیهِ عَنْ تَقْدِیمِ الْخِرَاجِ اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ وَ احْذَرِ الْعَسْفَ وَ الْحَیْفَ فَإِنَّ الْعَسْفَ یَعُودُ بِالْجَلَاءِ وَ الْحَیْفَ یَدْعُو إِلَى السَّیْفِ.
امام علی علیه السلام وقتی زیاد بن ابیه را به جای عبدالله بن عباس به فارس و شهرهای اطراف آن حاکم کرد او را در دستورالعملی طولانی از گرفتن مالیات نابه‌هنگام نهی کردند و فرمودند: عدالت را بگستران و از ستمکاری پرهیز کن که ستم رعیت را به آورگی کشاند و بیدادگری به مبارزه شمشیر می انجامد.
نهج البلاغه: حکمت 468
امام رضا علیه‌ السلام فرمودند:
إنّ العبدَ إذا اختارَهُ اللّهُ عزّ وجلّ لاُمورِ عبادِهِ شَرحَ صَدرَهُ لذلک، وأودَعَ قلبَهُ ینابِیعَ الحِکمةِ، وألْهَمهُ العِلمَ إلهاما، فلَم یعْی بعدَهُ بجوابٍ ولا یحیرُ فیهِ عنِ الصّوابِ.
هرگاه خداوند عزوجل بنده اى را براى [اداره و رهبری] امور بندگانش برگزیند براى این امر به او شرح صدر عطا مى کند، چشمه هاى حکمت را در دلش جارى مى سازد و به او علم و دانش الهام مى فرماید که از آن پس، از پاسخ هیچ چیز درنمى ماند و در یافتن راه درست سرگردان نمى شود.
الکافی: ج ۱، ص ۲۰۲
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
ألا کلُّکمْ راعٍ وکلُّکم مَسؤولٌ عن رَعِیتِهِ، فالأمِیرُ الذى على‌الناسِ راعٍ‌وهُو مَسؤولٌ عن رَعِیتِهِ، والرَّجُلُ راعٍ على أهلِ بَیتِهِ وهُو مَسؤولٌ عَنهُم، والمَرأةُ راعِیةٌ على بَیتِ بَعلِها و وُلْدِهِ و هِى مَسؤولَةٌ عَنهُم.
بدانید که همه شما سرپرست و رعیت‌دار هستید و همگان درباره رعیت و زیردستان خود بازخواست مى‌شوید. فرمانروا، سرپرست مردم است و نسبت به رعیت خود بازخواست مى‌شود ؛ مرد، سرپرست خانواده خویش است و درباره آنها باید پاسخگو باشد و زن، سرپرست خانه و فرزندان شوهر خود است و درباره آنها باید پاسخ دهد.
میزان الحکمه: 5/ 2310 ؛ مسلم: 1829
امام علی علیه السلام در توبیخ اصحاب خود فرمودند:
أما والّذی نَفسی بِیَدِهِ لَیَظهَرَنَّ هؤلاءِ القَومُ علَیکُم، لَیس لأنّهُم أولى بِالحَقِّ مِنکُم، ولکنْ لإسراعِهِم إلى باطِلِ صاحِبِهِم (باطِلِهِم)، و إبطائکُم عَن حَقِّی.
هان! سوگند به آنکه جانم در دست اوست، این جماعت بى‏ گمان بر شما چیره خواهند شد، نه به خاطر اینکه آنان از شما برحقّ‏‌ترند، بلکه بدان سبب که آنان در حمایت از باطل امیر خود مى‏‌شتابند و شما در حمایت از حق من کندى مى‌‏کنید.
نهج البلاغه، خطبه ۹۷
امام على علیه السلام فرمودند:
الامام على علیه السلام مِن كِتابِهِ لَهُ إلَى الأْشْتَرِ: أمَرَهُ بِتَقوَى اللهِ وَ إيثارِ طاعَتِهِ وَ اتِّباعِ ما أمَرَبِهِ فى كتابِهِ مِن فَرائِضِهِ وَ سُنَنِهِ الَّتى لا يَسعَدُ أحَدٌ إلاّ بِاتِّباعِها وَ لا يَشقى إلاّ مَعَجُحودِها وَ إضاعَتِها؛
امام على علیه السلام در نامه خود به مالک اشتر، وی را به پرهیزكارى و ترس از خدا و برگزیدن طاعت او و پیروى از واجبات و مستحبات خدا كه در كتاب خود به آنها امر فرموده است، فرمان مى‌دهد، اعمالى كه هیچ كس جز با انجام آنها خوشبخت و جز با انكار و فروگذاشتن آنها بدبخت نمى‌گردد.
نهج البلاغه، نامه ۵۳