همسران
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
اِنَّ الله‏َ یحِبُّ المُؤمِنَ وَ یحِبُّ اَهْلَهُ وَ وُلْدَهُ وَ اَحَبُّ شَى‏ءٍ اِلَى الله‏ِ تَعالى اَنیرَى الرَّجُلَ مَعَ امَرأَتِهِ و وُلْدِهِ عَلى مائِدَةٍ یأكُلونَ فَاِذَا اجتَمَعوا عَلَیها نَظَرَ اِلَیهِم بِالرَّحْمَةِ لَهُمْ فَیغْفِرُ لَهُم قَبْلَ اَن یتَفَرّقُوا مِنْ مَوْضِعِهِم؛
خداوند، مؤمن و خانواده و فرزندانش را دوست دارد. محبوب‌‏ترین چیز نزد خداوند آن است كه مرد را با زن و فرزندانش بر سفره‌‏اى ببیند كه از آن غذا مى‏‌خورند. پس در آن‌هنگام كه بر سفره گرد آیند، به آنها نگاهى مهربانانه مى‏‌كند و آنها را پیش از آن‏كه از جاى خود متفرق شوند، مى‌‏آمرزد.
تنبیه الغافلین، ص ۳۴۳، ح ۴۹۸
امام هادى علیه‏ السلام فرمودند:
اَلْمِراءُ یفْسِدُ الصَّداقَةَ الْقَدیمةَ وَ یحِلُّ الْعُقْدَةَ الْوَثیقَةَ وَ اَقَلُّ مافیهِ اَنْتَـكونَ فیهِ الْمُغالَبَةُ وَ الْمُغالَبَةُ أمتَنُ اَسْبابِ الْقَطیعَةِ؛
بگو مگو، دوستى طولانى را از بین مى‏‌بَرد و رابطه محكم را به جدایى مى‌‏كشاند و كم‌ترین اثر بگو مگو این است كه هر كدام از دو طرف، مى‏‌خواهد بر دیگرى پیروز شود و همین در پى پیروزى بودن، مهم‌‏ترین عامل قطع رابطه است.
نزهة الناظر، ص ۱۳۹، ح ۱۱
امام صادق علیه‏ السلام فرمودند:
لا غِنى بِالزَّوجِ عَنْ ثَلاثَةِ اَشْیاءَ فیما بَینَهُ وَ بَینَ زَوْجَتِهِ وَ هِى الْمُوافَقَةُ لِیجْتَلِبَ بِها مُوافَقَـتَها وَ مَحَبَّتَها وَ هَواها وَ حُسْنُ خُلُقِهِ مَعَها وَ اِسْتِعْمالُهُ اسْتِمالَةَ قَلْبِها بِالْهَیئَةِ الْحَسَنَةِ فى عَینِها وَ تَوسِعَتِهِ عَلَیها؛
شوهر در رابطه با همسرش از سه چیز بى‏ نیاز نیست: سازگارى كه با آن، سازگارى، محبت و عشق زن را به خود جلب كند و خوش اخلاقى با او و دلبرى از او با آراستن خود براى وى و فراهم آوردن امكانات رفاهى او.
تحف العقول، ص ۳۲۳
امام سجاد علیه‏ السلام فرمودند:
حَقُّ رَعیتِكَ بِمِلْكِ النِّـكاحِ فَاَنْ تَعْلَمَ اَنَّ الله‏َ جَعَلَها سَكَنا وَ مُسْتَراحا وَ اُنْسا وَ واقیةً وَ كَذلِكَ كُلُّ واحِدٍ مِنْكُما یجِبُ اَنْ یحْمَدَ الله‏َ عَلى صاحِبِهِ وَ یعْلَمَ اَنَّ ذلِكَ نِعْمَةٌ مِنْهُ عَلَیهِ وَ وَجَبَ اَنْ یحْسِنَ صُحْبَةَ نِعْمَةِ الله‏ِ وَ یكْرِمَها وَ یرْفَقَ بِها وَ اِنْ كانَ حَقُّكَ عَلَیها اَغْلَظَ وَ طاعَتُكَ بِها اَ لْزَمَ فیما اَحْبَبْتَ وَ كَرِهْتَ ما لَمْ تَـكُنْ مَعْصیةً فَاِنَّ لَها حَقَّ الرَّحْمَةِ وَ الْمُؤانَسَةِ وَ مَوْضِعَ السُّكونِ اِلَیها قَضاءَ اللَّذَّةِ الَّتى لابُدَّ مِنْ قَضائِها وَ ذلِكَ عَظیمٌ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِالله‏ِ؛
حق زن آن است كه بدانى خداوند او را مایه آرامش و آسایش و همدم و پرستار تو قرار داده است، هم چنین بر هر یک از شما واجب است كه خداوند را به‌خاطر وجود دیگرى ستایش كند و بداند كه او نعمتى است كه خداوند ارزانى داشته و واجب است كه با نعمتِ خداوندى رفتار نیک داشته باشد و او را گرامى بدارد و با او سازگارى كند و هرچند حق تو بر زنت بیشتر است و فرمان‏‌پذیرى از تو، در هر چه دوست مى‏‌دارى یا نمى‏‌پسندى، تا آن‏جا كه گناه نباشد، بر او لازم‏‌تر است، در هر حال او این حق را دارد كه از تو مهربانى ببیند و از همدمى تو برخوردار شود، و حق دارد كه در برآوردن كامى كه به ناچار باید برآورده شود، آرامش و آسایشش تأمین شود و این حقى بس بزرگ است و هیچ نیرو و توانى جز به خداوند نیست.
تحف العقول، ص ۲۶۱
امام على علیه‏ السلام فرمودند:
فَوَ الله‏ِ ما اَغْضَبْتُها و لا اَكْرَهْتُها عَلى اَمْرٍ حَتّى قَبَضَهَا الله‏ُ عَزَّوَجَلَّ اِلَیهِ و لا اَغضَبَتْنى و لا عَصَتْ لى اَمرا و لَقَد كُنْتُ اَ نْظُرُ اِلَیها فَتَنكَشِفُ عَنِّى الهُمومُ وَالاَحزانُ؛
به خدا سوگند كه هرگز بر فاطمه علیها السلام غضب نكردم و او را به كارى مجبور نساختم، تا آن‏كه خداوند عزّوجلّ او را به نزد خویش بُرد و او نیز مرا خشمگین نساخت و هرگز برخلاف خواست من عمل نكرد و من هرگاه به او نگاه مى‏‌كردم، غصّه‏‌ها و اندوه‌‏هایم برطرف مى‏‌شد.
كشف الغمّه، ج ۱، ص ۳۶۳
امام على علیه‏ السلام فرمودند:
ایاكَ وَ التَّغایرَ فى غَیرِ مَوْضِعِ غَیرَةٍ فَاِنَّ ذلِكَ یدْعُو الصَّحیحَةَ مِنْهُنَّ اِلَى السَّقَمِ وَلكن اَحْكِمْ اَمْرَهُنَّ فَاِنْ رَأَیتَ ذَنْبا فَعاجِلِ النَّـكیرَ عَلَى الْكَبیرِ وَ الصَّغیرِ وَایاكَ اَنْ تُعاقِبَ فَتَعْظُمَ الذَّنْبُ وَ تُهَوَّنَ الْعَتْبُ؛
از غیرت ناب‏جا بپرهیز؛ چرا كه این كار، زنان درستكار را به لغزش مى‌‏كشانَد؛ اما بر كار زنان، نظارت داشته باش و هرگاه گناهى از آنان دیدى، چه بزرگ و چه كوچک، از طریق نشان دادن ناخشنودى خویش، با آن برخورد كن و از مجازات كردن بپرهیز، چراكه گناه، بزرگ و تذكّر، كم اثر مى‏‌گردد.
تحف العقول، ص ۸۷
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
اِنَّ خَیرَ نِسائِكُمُ الْوَلُودُ الْوَدُودُ الْعَفیفَةُ، الْعَزیزَةُ فى اَهْلِهَا، الذَّلیلَةُ مَعَبَعْلِهَا، الْمُتَبَرِّجَةُ مَعَ زَوْجِها، اَلْحِصانُ عَلى غَیرِهِ الَّتى تَسْمَعُ قَوْلَهُ وَ تُطیعُ اَمْرَهُ وَ اِذاخَلابِها بَذَلَت لَهُ ما یریدُ مِنها؛
بهترین زنانتان، زن زایا، بسیار مهربان و پاكدامن است كه نزد خویشاوندان خود عزیز باشد و در برابر شوهرش فروتن و مطیع، خود را براى شوهرش بیاراید و از غیر او بپوشاند، سخن شوهرش را بشنود و فرمان او را اطاعت نماید و چون شوهرش با او خلوت كند، خود را در اختیار او قرار دهد.
كافى، ج ۵، ص ۳۲۴، ح ۱
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
مَنْ كانَ لَهُ امْرَاَةٌ تُؤذیهِ لَمْ یقْبَلِ الله‏ُ صَلاتَها وَ لا حَسَنةً مِنْ عَمَلِها حَتّى تُعینَهُ وَ تُرضیهُ وَ اِنْ صامَتِ الدَّهرَ وَ قامَتِ اللَّیلَ وَ اَعْتَقَتِ الرِّقابَ وَ اَنْفَقَتِ الاَمْوالَ فىسَبیلِ الله‏ِ وَ كانَتْ اَوَّلَ مَنْ یرِدُ النّارَ ثُمَّ قالَ و عَلَى الرَّجُلِ مِثْلُ ذلِكَ الوِزْرِ وَ الْعَذابِ اِذاكانَ لَها مُؤذیا ظالِما؛
هر زنى، كه شوهرش را آزار دهد، اگر تمام عمرش را روزه بگیرد و شب‏‌ها عبادت كند و بنده‌‏ها آزاد نماید و مال‌‏ها در راه خدا انفاق كند، خداوند هیچ نماز و كار نیکى را از او نمى‌‏پذیرد، تا آن‏گاه كه به شوهرش كمک كند و او را از خود راضى نماید وگرنه آن زن اولین كسى است كه به جهنم مى‌‏رود. سپس فرمودند: مرد، هم اگر همسر خود را اذیت كند یا به او ظلم نماید، چنین گناه و عذابى خواهد داشت.
ثواب الاعمال، ص ۳۳۵، ح ۱
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
لا یحِلُّ لاِمْرَاَةٍ اَنْ تَنامَ حَتّى تَعْرِضَ نَفْسَها عَلى زَوْجِها تَخْلَعُ ثیابَها وَ تَدْخُلُ مَعَهُ فى لِحافِهِ فَـتُلْزِقُ جِلْدَها بِجِلْدِهِ، فَاِذا فَعَلَتْ ذلِكَ فَقَدْعَرَضَتْ نَفْسَها؛
هیچ زنى پیش از آن‏كه خود را در اختیار شوهرش قرار دهد، یعنى لباسش را درآورد و با او به بستر برود و خود را به او بچسباند، حق ندارد بخوابد، وقتى چنین كرد در واقع خود را در اختیار شوهرش قرار داده است.
مكارم الاخلاق، ص ۲۳۸
امام رضا علیه السّلام فرمودند:

آغاز شب، چه در زمستان و چه در تابستان ، با زنان آميزش مكن ، اين بدان جهت است كه معده و رگ ها پُرند و اين وضعيت مناسبى [براى آميزش] نيست و بيم قولنج و فلج و لقوه چانه و نِقرس و سنگ [كليه ] و تقطير (چكايش) بول وفتق و ضعف در بينايى و ذهن مى رود. پس اگر قصد آميزش دارد ، بايد در پايان شب انجام دهد، كه براى بدن ، صحت افزاتر و براى فرزنددار شدن اميدبخش تر و براى باهوش شدن فرزندى كه در اين ميان پديد مى آيد، بهتر است .
طب الامام الرضا عليه السلام ، ص 64.