راسخون - یار همیشه همراه : علم و دانش

امام على علیه السّلام فرمودند:
مَن أكثَرَ مُدارَسَةَ العِلمِ لَم يَنسَ ما عَلِمَ و استَفادَ ما لَم يَعلَم ؛
هر كه بحث علمىِ بسيار كند ، آموخته هايش را از ياد نمى برد و آنچه را كه نمى داند ، فرا مى گيرد .
غررالحكم و دررالكلم ، ح 8916

امام علی علیه السّلام فرمودند:
اِعْمَلُوا بِالْعِلْمِ تَسْعَدُوا؛
به علم عمل كنيد تا سعادت مند شويد.
شرح غررالحكم: ج2، ص239

امام کاظم علیه السّلام فرمودند:
فَقَّهُوا فى دينِ اللّه ِ، فَإنَّ الْفِقْهَ مِفْتاحُ الْبَصيرَةِ وَ تَمامُ الْعِبادَة؛
در دين خدا دانا شويد، همانا دين شناسى و فقه، كليد بصيرت و كمال عبادت است.
مسند الامام الكاظم عليه السلام: ج3، ص249

پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند:
تَعَلَّمُوا الْفَرائِضَ وَ عَلِّمُوهَا النّاسَ، فَاِنَّها نِصْفُ الْعِلْمِ؛
واجبات دين خود را فرا بگيريد و آن را به مسلمانان ديگر بياموزيد كه همين دانايي، به تنهايي نيمي از علم و دانش است.
الشّهاب في الحكم و الاداب/19

امام باقر علیه السّلام فرمودند:
ان الذي يعلم العلم فيكم له اجر المتعلّم و له الفضل عليه، فتعلموا العلم من حملة العلم و علّموه اخوائكم كما علّمكموه العلما؛
همانا آن كسي از شما كه دانش را آموزش دهد، پاداشي برابر دانش آموز دارد و البته آموزگار بر دانش آموز فضيلت و برتري دارد. پس دانش را از حاملان آن فراگيريد و آن سان كه عالمان به شما آموخته اند، آن را به برادرانتان بياموزيد.
اصول كافي، ج 1، ص 35.

امام علی علیه السّلام فرمودند:
تَغَرَّبْ عَنِ الأَْوْطانِ فى طَـلَبِ الْعُلا وَسافِرْ فَفِى الأَْسْفارِ خَمْسُ فَوائِدَ تَفَرُّجُ هَمٍّ وَاكْتِسابُ مَعيشَةٍ وَعِلْمٌ وَآدابٌ وصُحْبَةُ ماجِدٍ؛
براى كسب بلند مرتبگى از وطن خود دور شو و سفر كن كه در مسافرت پنج فايده است: برطرف شدن اندوه، بدست آوردن روزى و دانش و آداب زندگى، و هم نشينى با بزرگواران.
مستدرك الوسائل، ج 8، ص 115، ح 9199.

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
اذا مَاتَ ابْنُ آدَمَ انْقَطَعَ عَمَلُهُ ، الَّا فِي ثَلَاثٍ ، صَدَقَةُ جَارِيَةٍ ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ ، أَوْ وَلَدُ صَالِحُ يَدْعُو لَهُ ؛
هر گاه فرزند آدم بميرد عمل او قطع مي شود مگر از سه چيز: صدقه ي جاريه (وقف به عنوان نمونه اي از صدقه جاريه)، علمي که از آن سود برده شود يا فرزند صالحي که براي او دعا کند.
وسائل الشيعه، 292 / 13

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
عليكَ بالعلم فانّ العِلْم خليلُ المؤمِنِ و الحلمَ وزيرُهُ والعقلَ دليلُهُ و ... و الصّبر اميرُ جنودِهِ.
برتو باد به فراگيري علم، همانا كه علم دوست مؤمن است و بردباري وزير او و عقل راهنمايش و عمل سرپرست او و رفق و مدارا پدر او و ملايمت با ديگران برادر او و صبر، امير سپاهيان او است.
نهج الفصاحه، ح 1961

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
آفَةُ العِلمِ النِّسيانُ ؛
آفت دانش ، فراموشى است .
الخصال ، ص 416 .

امام هادی علیه السّلام فرمودند:
العُجْبُ صَارِفٌ عَنْ طَلَبِ الْعِلْمِ، داعٍ إِلَي الغمطِ.
خودپسندي، (آدمي را) از طلب علم باز مي دارد و به تحقير ديگران فرا مي خواند.
بحار الانوار، ج 72، ص 199

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
عَنْ أبِي عَبْدِاللهِ عليه السّلام : طَلبَةُ الْعِلْمِ ثَلاثَة فَاعْرِفْهُمْ بِأعْيانِهِمْ وَصِفاتِهِمْ: صِنْفٌ يَطْلُبُهُ لِلْجَدَلِ وَالْمِراءِ، وَ صِنْفٌ يَطْلُبهُ لِلإسْتِطالَةِ و الخَتلِ وَصِنْفٌ يَطْلَبُهُ لِلْفِقْهِ وَالْعَقْلِ فَصاحِبُ الْجَدَلِ وَالْمِراءِ ... .
جويندگان علم بر سه دسته اند پس آنان را با هويت واقعي شان بشناس: دسته اي از آنها دانش را به جهت جدل و مراء فرا مي گيرند و دسته اي آن را جهت تفاخر و بزرگ نمائي مي آموزند و دسته اي نيز آن را جهت فهميدن و تعقل ياد مي گيرند. پس اهل جدل و مراء آدم مردم آزار است، او در هنگام مناظره مانع از گفتار ديگران مي شود و در ميدان سخن مجالي براي ديگران قائل نيست و در عين حال خود را حليم پارسا مي نماياند و حال آنکه باطن وي از خشوع و ورع تهي است و سرانجام خداوند نيز دماغ وي را به خاک مي مالد.
معالم الاصول و ملاذ المجتهدين، ص 15

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
أقرَبُ النّاسِ مِن دَرجَةِ النُّبوَّةِ أهلُ الجِهادِ و أهلُ العِلمِ.
نزديك ترين مردم به مقام نبوّت، اهل جهاد و دانش اند.
كنزالعمّال، ح 10647

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
مَنْ اَرادَ أَنْ يَنْظُرَ اِلي آدمَ فِي عِلمهِ، و اِلي نوُحِ في حِكمَتِهِ وَ اِليَ اِبراهيمَ في حِلمِهِ فَلْيَنْظُر اِليَ عَليِّ بنِ اَبيِ طالِب.
كسي كه مي‌خواهد علم و معرفت آدم ابوالبشر و حكمت نوح و حلم ابراهيم را ببيند، پس بايد به سوي علي بن ابي طالب نگاه كند.
بحار الانوار، ج 39، ص 35

امام علی علیه السّلام فرمودند:
... عَلَّمَني اَلفَ بابٍ يَفْتَحُ مِنْ كُلِّ بابٍ اَلفُ بابٍ.
پيامبر صلي الله عليه و آله هزار درِ علم و دانش را به من آموخت كه از هر در آن هزار در ديگر گشوده مي شود.
بحار الانوار، ج 38، ص 331

امام رضا علیه السّلام فرمودند:
لم يَزَلِ اللهُ عالِماً بِالأشياءِ قَبْلَ اَنْ يَخْلُقَ الأشياءَ ... .
علم خداوند در ازل و پيش از خلقت اشياء، مثل علم او به اشياء بعد از خلقت آنها بوده است.
توحيد صدوق، ص 145

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
اِنَّ اللهَ عِلُمٌ لا جَهَلَ فيه، حياةٌ لامَوتَ فِيه، نورٌ لا ظُلمةَ فيه.
خداوند (را) علمي است که هيچ جهلي در او نيست، حياتي است که هيچ موتي در او نيست، نوري است كه هيچ جنبه ظلماني ندارد.
توحيد صدوق، ص 13

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
فانّه لَيَس لِعِلْمِهِ مُنتهي.
همانا براي علم خداوند پاياني نيست.
توحيد صدوق، ص 134

امام علی علیه السّلام فرمودند:
خَرَقَ عِلْمُه باطِنُ غَيْبُ الستراتِ و اَحاطَه بغُموضِ عقايد السّريراتِ.
علم خداوند ژرفاي پرده هاي غيب را شكافته است و به افكار و عقايد پنهان احاطه دارد.
نهج البلاغه، خطبه 108

امام علی علیه السّلام فرمودند:
وَ قَدْ جَعَلَ اللهُ لِلْعِلْمِ أهْلاً وَ فَرَضَ عَلي الْعِبادِ طاعَتَهُمْ بِقَوْلِهِ: «و آتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أبْوابِها» وَ الْبُيُوتُ هِي بُيُوت العلْمِ الَّذي إسْتَوْدَعَتْهُ الأنبِياءُ وَ أبْوابِها أوْصياؤُهُمْ.
خداوند براي «علم» جايگاهي مناسب مقرر داشته است و بر بندگانش اطاعت از آن را واجب گردانده و فرموده: از درب خانه داخل شويد و منظور از بيوت خانه هاي علم است که به انبياء داده شده و أبواب آن اوصياء آن ها هستند.
نور الثقلين، ج 1، ص 177

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
عَلِيُّ بْنُ أبِي طالِبٍ أقْدَمُ اُمَّتِي سِلْماً وَ أکثَرُهُمْ عِلْماً وَ أَصَحُّهُمْ دِيناً وَ أفْضَلُهُمْ يَقِيناً و أحْلَمُهُمْ حِلْماً وَ أسْمَحُهُمْ کفّاً وَ هُوَ الْاِمامُ وَ الْخَلِيفَةُ بَعْدِي.
علي بن ابي طالب پيشگام امت من در گرويدن به اسلام است و علم و دانش او از همه بيشتر و دين او از همه کاملتر و يقين او از همه برتر و حلم او از همه بيشتر و دست او از همه بخشنده تر است و او امام و خليفه پس از من است.
أمالي صدوق، ص 8

حدیث

احادیث

حدیث معتبر

احادیث معتبر

بانک احادیث